«سینما با گریفیث آغار می‌شود و با عباس کیارستمی پایان می‌گیرد». این جمله‌ی گدار -کارگردان فرانسوی- شاید به گوشتان خورده باشد. عباس کیارستمی یکی از پرافتخارترین کارگردان‌های ایرانی است. گستره‌ی افتخاراتش او را به کارگردانی جهانی تبدیل کرده، فیلم‌هایش در جشنواره‌های مختلف داخلی و خارجی دیده شده و جوایز زیادی گرفته‌اند. او پنج بار نامزد دریافت نخل طلای جشنواره‌ی کن شد و در نهایت برای فیلم طعم گیلاس هم موفق به دریافت این جایزه شد که یکی از معتبرترین جوایز سینمایی در سطح جهان است. فیلم‌های کیارستمی دارای سادگی و شاعرانگی خاص خود او هستند. استفاده از فضاهای روستایی و وارد کردن شخصیت کودکان در داستان این دو ویژگی را در آثارش تشدید کرده است. در میان آثار او برخی بیشتر از بقیه مورد اقبال قرار گرفته‌اند. در ادامه می‌توانید با بهترین فیلم های کیارستمی آشنا شوید.
طعم گیلاس (۱۳۷۶)
بی‌شک طعم گیلاس پرافتخاترین فیلم کیارستمی است. او علاوه بر کارگردانی این فیلم، نوشتن فیلمنامه و تدوین فیلم را نیز به عهده داشته است. این فیلم روایت مردی میانسال است که قصد خودکشی دارد و قبری در کنار درختی برای خودش کنده. او فقط به دنبال کسی است که بعد از مرگش روی جنازه‌اش خاک بریزد. فیلم طعم گیلاس داستان جست‌وجو کردن آقای بدیعی با بازی همایون ارشادی است.
این فیلم علاوه بر دریافت نخل طلای جشنواره‌ی کن در چندین جشنواره‌ی خارجی دیگر جوایزی دریافت کرد. مجله‌ی تایم در سال ۲۰۰۹ این فیلم را به عنوان یکی از ده فیلم برتر تاریخ کن معرفی کرد.
جوایز دیگر این فیلم:
- برنده جایزه بهترین فیلم خارجی زبان انجمن منتقدان فیلم بوستون ۱۹۹۷
- برنده جایزه بهترین فیلم خارجی زبان انجمن ملی منتقدان فیلم ۱۹۹۸برنده جایزه بهترین فیلم جشنواره بین‌المللی فیلم جاکارتا ۱۹۹۸
- برنده جایزه ویژه جشنواره بین‌المللی فیلم استانبول ۱۹۹۹
- برنده جایزه ویژه یونسکو مدال طلایی فلینی جشنواره بین‌المللی فیلم تسالونیکی ۱۹۹۹
کپی برابر اصل (۱۳۸۹)
کپی برابر اصل فیلمی به نویسندگی و کارگردانی عباس کیارستمی در سال ۲۰۱۰ میلادی ساخته شد. ژولیت بینوش برای بازی در این فیلم جایزه‌ی بهترین بازیگر زن را در جشنواره‌ی کن دریافت کرد. خود فیلم هم برای نخل طلای این جشنواره نامزد شد. علاوه بر آن در جشنواره‌های دیگر هم بسیار مورد اقبال قرار گرفت و می‌توان گفت یکی از پرافتخارترین فیلم‌های کیارستمی است.
این فیلم داستان ملاقات جیمز میلر نویسنده‌ی بریتانیایی با زنی عتیقه‌فروش در ایتالیا را روایت می‌کند. نقش جیمز میلر را ویلیام شیمل و نقش زن را ژولیت بینوش بازی می‌کند.
جوایز دیگر این فیلم:
- برنده جایزه سنبله طلایی پنجاه و پنجمین جشنواره فیلم وایادولید ۲۰۱۰
- برنده جایزه یورو سینما جشنواره بین‌المللی فیلم هاوایی ۲۰۱۰
- برنده جایزه بهترین فیلم خارجی زبان انجمن منتقدان فیلم دالاس‌فورت وورث ۲۰۱۱
- برنده جایزه جوانان و نامزد نخل طلا جشنواره فیلم کن ۲۰۱۰
- برنده جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره بین‌المللی فیلم ایروان ۲۰۱۰
- برنده جایزه بهترین فیلم خارجی زبان انجمن منتقدان فیلم سانفرانسیسکو ۲۰۱۱
- برنده جایزه بهترین فیلم سال، جوایز انجمن منتقدان فیلم آنلاین ۲۰۱۲
- برنده جایزه بهترین فیلم خارجی زبان انجمن منتقدان فیلم گرجستان ۲۰۱۲
باد ما را خواهد برد (۱۳۷۸)
باد ما را خواهد برد علاوه بر جوایز و نامزدی در جشنواره‌های مختلف، توسط برگزارکنندگان جشنواره تورنتو به عنوان یکی از صد اثر برتر دهه‌ی گذشته انتخاب شد. با وجود این افتخارات این فیلم هیچ‌گاه در سینماهای ایران اکران نشد.
نویسندگی، کارگردانی و تدوین این فیلم به عهده‌ی خود کیارستمی بود. او نام فیلم از شعری با همین نام از فروغ فرخزاد برگرفته است. داستان فیلم روایت یک گروه فیلم‌سازی است که برای فیلمبرداری از مراسم سوگواری محلی به روستای کردنشین سیاه‌دره سفر می‌کنند.
جوایز این فیلم:
- برنده شیر نقره‌ای و نامزد جایزهٔ شیر طلایی جشنواره فیلم ونیز ۱۹۹۹
- برندهٔ جایزهٔ هیئت داوران، جایزه هیئت داوران جوان و جایزه فیپرشی جشنواره فیلم ونیز ۱۹۹۹
- خوشه طلایی جشنواره بین‌المللی بین‌المللی وایادولید ۱۹۹۹
- برنده جایزه بزرگ انجمن منتقدان فیلم بلژیک ۱۹۹۹
- جایزه تماشاگران جشنواره سینمای جدید مونترال ۱۹۹۹
- برنده جایزه فیپرشی جشنواره فیلم مؤلف بلگراد ۲۰۰۰
کلوزآپ (1368)
کلوزآپ فیلمی درام و رئال به نویسندگی، کارگردانی و تدوین عباس کیارستمی است. از این فیلم می‌توان به عنوان فیلمی مستند نیز یاد کرد. نکته‌ی جالب این فیلم این است که هرکدام از بازیگران نقش خود را بازی می‌کنند. فیلم روایت‌گر مردی به نام سبزیان است که به دلیل شباهتش خود را به جای محسن مخلملباف جا می‌زند و به بهانه‌ی ساختن فیلم وارد خانواده‌ی آهنخواه می‌شود.
این فیلم باعث آشنایی جامعه‌ی غرب با سینمای کیارستمی شد و بسیار مورد توجه منتقدان قرار گرفت. کلوزآپ علاوه بر توجهی از جشنواره‌های خارجی کسب کرد در داخل ایران هم مورد اقبال قرار گرفت. این فیلم به انتخاب بنیاد فیلم بریتانیا جزو پنجاه فیلم برتر تاریخ سینما قرار گرفت. همچنین در فهرست منتشرشده از سمت جشنواره فیلم بوسان به عنوان یکی از ده فیلم برتر آسیا انتخاب شد. این فیلم قطعا یکی از بهترین فیلم های کیارستمی است.
جوایز این فیلم:
- برنده جایزه ویژه منتقدان از جشنواره بین‌المللی فیلم مونترال ۱۹۹۰
- برنده جایزه آر نقره‌ای جشنواره فیلم ریمینی ۱۹۹۱
- برنده جایزه ویژه بهترین فیلم و کارگردانی جشنواره فیلم دان کراکیور ۱۹۹۱
- برنده جایزه شهری، جایزه مطبوعات، جایزه دانشجویان و جایزه بهترین کارگردانی جشنواره بین‌المللی فیلم دونکرک ۱۹۹۱
- برنده دیپلم افتخار و جایزه فیبرشی جشنواره بین‌المللی فیلم استانبول ۱۹۹۲
- برنده جایزه فدراسیون بین‌المللی منتقدان فیلم
- جشنواره فیلم تورین ۱۹۹۶
خانه دوست کجاست؟ (۱۳۶۵)
این فیلم قسمت اول سه‌گانه‌ی کوکر یا زلزله است. دو فیلم دیگر «زندگی و دیگر هیچ» و «زیر درختان زیتون» بعد از آن ساخته شدند. نام این فیلم از شعری با همین نام از سهراب سپهری برگرفته شده است.
خانه دوست کجاست روایت یک بچه‌مدرسه‌ای است که متوجه می‌شود دفتر دوستش را به اشتباه برداشته‌است؛ بنابراین از خانه بیرون می‌رود تا او را پیدا کند و دفتر را به او پس دهد.
این فیلم از طرف بنیاد فیلم بریتانیا جزو ۵۰ فیلمی قرار گرفته که قبل از ۱۴ سالگی باید آن‌ها را دید.
جوایز این فیلم:
- برنده جایزه ویژه هیئت داوران و لوح زرین بهترین کارگردانی جشنواره فیلم فجر ۱۳۶۵
- دریافت جایزه کنفدراسیون بین‌المللی هنر سینما جشنواره فیلم لوکارنو ۱۹۸۹
- برنده جایزه فیبرشی و فیلم منتخب انجمن منتقدان فیلم جشنواره فیلم لوکارنو ۱۹۸۹
- برنده جایزه سینمای هنر و تجربه در دومین جشنواره برخوردهای سینمایی کن ۱۹۸۹
- برنده جایزه گریفون برنزی و مدال طلای شهر جشنواره فیلم جیفونی ۱۹۹۰
- برنده جام نقره‌ای و جایزه ویژه جشنواره فیلم ریمینی ۱۹۹۰
- برنده جایزه بهترین فیلم جشنواره سلطنتی بلژیک ۱۹۹۰
- برنده جایزه سینه کید جشنواره بین‌المللی فیلم کودکان آمستردام ۱۹۹۲
- برنده جایزه بهترین فیلم جشنواره فیلم رم ۱۹۹۵
زندگی و دیگر هیچ (۱۳۷۰)
زندگی و دیگر هیچ پاره‌ی دوم سه‌گانه‌ی کوکر یا زلزله‌ی کیارستمی است. این فیلم که در ادامه‌ی خانه دوست کجاست ساخته شد داستان جست‌وجو به دنبال بابک و احمد احمدپور (بازیگران فیلم خانه دوست کجاست) است. پدر و پسری از تهران سه روز پس از زلزله‌ی گیلان به دنبال این دو نفر می‌روند و ماجراهایی برایشان پیش می‌آید.
این فیلم روایتی داستانی از واقعه‌ای مستند ارائه می‌دهد. گرچه به روایت سنتی تکیه دارد اما از قالب یا سبک روایت یک خطی فاصله می‌گیرد.
جوایز این فیلم:
- برنده جایزه بخش نوعی نگاه در چهل و پنجمین جشنواره فیلم کن ۱۹۹۲
- برنده جایزه ویژه منتقدان هفدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم سائوپائولو ۱۹۹۳
زیر درختان زیتون (۱۳۷۳)
پاره‌ی سوم سه‌گانه‌ی کوکر سه سال بعد از زندگی و دیگر هیچ ساخته شد. زیر درختان زیتون داستان حسین و طاهره اهالی روستای کوکر و ماجراهای آن‌ها بعد از زلزله است. طاهره که به خواستگاری حسین جواب رد داده است حالا باید در فیلمی که گروهی دارند از زلزله می‌سازند نقش همسر او را بازی کند.
این فیلم از طرف نشریه‌ی ایوژوارت فرانسه جزو صد فیلمی که باید دید قرار گرفت. همچنین برای دریافت نخل طلایی جشنواره‌ی کن نامزد شد بدون شک این فیلم یکی از بهترین فیلم های کیارستمی است.
جوایز این فیلم:
- برنده هوگو نقره‌ای جشنواره بین‌المللی فیلم شیکاگو ۱۹۹۴
- برنده خوشه طلایی بهترین فیلم جشنواره بین‌المللی فیلم وایادولید ۱۹۹۴
- برنده جایزه منتقدان بهترین فیلم جشنواره بین‌المللی فیلم سائوپائولو ۱۹۹۴
- برنده رز طلایی نشست فیلم برگامو ۱۹۹۵
- برنده جایزه پرده نقره‌ای بهترین کارگردانی جشنواره بین‌المللی فیلم سنگاپور ۱۹۹۵
- برنده جایزه رز طلایی نشست فیلم برگامو ۱۹۹۵
کیارستمی، ششمین کارگردان برتر جهان
جوایز و افتخاراتی که کیارستمی کسب کرد خود نشان‌دهنده‌ی اهمیت او در سینمای ایران است. روزنامه‌ی گاردین در سال ۲۰۱۱ طی گزارشی که در آن چهل کارگردان برتر جهان را معرفی کرد کیارستمی را در رده‌ی ششم این لیست قرار داد.
برخی از او به عنوان شاعر سینمای ایران یاد می‌کنند. این شاعرانگی را نه‌تنها در آثار سینمایی اون بلکه در عکس‌ها و نقاشی‌هایش نیز می‌توان دید. او را باید در گروه سینماگران موج نوی ایران در کنار سهراب شهیدثالث و پرویز کیمیاوی قرار داد.
علاوه بر لیستی که در بالا معرفی شد عباس کیارستمی بیش از چهل فیلم کوتاه، مستند و داستانی ساخته است. هرکدام از این فیلم‌ها به نوبه‌ی خود دیدنی هستند. اما در بین تمامی آن‌ها، فیلم‌هایی که در این لیست معرفی کردیم قطعا از بهترین فیلم های کیارستمی هستند.
کیارستمی آبروی سینمای ایران بود
♥️
من که شخصا با سبک سینمای کیارستمی ارتباط برقرار نمی‌کنم و به نظرم کمی خودشیفتگی در ظاهر فیلم‌هاش هست. اما خب کارگردان بزرگ و سرمایه‌ای بود که متاسفانه از دستش دادیم و تا بود هم کسی قدرشو ندونست اون طور که باید و شاید. ممنون از معرفی فیلم‌ها مطلب خوبی بود.
اما باز هم اشاره می‌کنم که شاعر سینمای ایران زنده یاد علی حاتمی بود 🙂
چه خوب که خوشتون اومد.
درمورد شاعرانگی این صرفا یک صفته که به دلیل ویژگی‌های سینمای کیارستمی بهش اطلاق می‌شه، بار ارزش‌گذارانه نداره و منافاتی با اینکه کارگردان دیگه‌ای ویژگی‌های شاعرانه داشته باشه نداره، همینطور که به آنجلوپولوس هم نسبت داده می‌شه.