شرکت سونی (Sony) همان طور که پیش از این وعده داده بود، در رویداد CES 2020 در مورد کنسول نسل بعدی خود، یعنی پلی استیشن 5 (PS5) صحبت کرد و اطلاعاتی را منتشر نمود. با این که این اطلاعات، چندان راضی کننده و جدید به شمار نمیروند و آن چنان که باید و شاید، هیجان انگیز نیستند، اما باز هم میتوان در مورد آنها صحبت کرد و توضیحاتی را ارائه داد که امروز در پی اس آرنا، دقیقا قصد داریم به ویژگی های پلی استیشن 5 بپردازیم.
مدت زمان زیادی تا عرضه رسمی کنسولهای نسل بعدی سونی و مایکروسافت، یعنی پلی استیشن ۵ (PlayStation 5) و کنسول Xbox Series X (ایکس باکس سری ایکس) باقی نمانده است. شاید هماکنون بتوانیم بگوییم که مایکروسافت در زمینه بازاریابی و معرفی کنسول خود، یک قدم جلوتر از سونی است چرا که در رویداد The Game Awards 2019، شاهد رونمایی از مدل و ظاهر نهایی کنسول ایکسباکس سری ایکس بودیم و حتی جزئیاتی از توان پردازشی و سخت افزار این کنسول نیز منتشر شده است. با این حال در طرف دیگر، سونی تا به حال مدل نهایی کنسول پلی استیشن ۵ را نمایش نداده و در ماههای اخیر، روزهای تقریبا ساکتی را پشت سر گذاشته است. با این حال، همان طور که پیش از این وعده داده شده بود، در رویداد CES 2020، شرکت سونی یک سری از ویژگیهای کنسول نسل نهمی خود را تایید کرد. شاید با توجه به اطلاعات قبلی، از تمام این جزئیات خبر داشتیم و شنیدن این اخبار جدید برایمان تازگی خاصی ندارد اما همین اطلاعات کلی و تایید شده (که قطعا علاقه مندان و حرفهای های سخت افزار را راضی نمیکند)، میتوانند فضا را برای صحبت بیشتر در مورد آنها، باز کنند.

انتشار اطلاعات توسط سونی در CES 2020، بهانهای شد تا در مورد ویژگیهای قطعی پلی استیشن ۵ به صورت مفصل صحبت کنیم و معنی و مفهوم هر کدام از آنها را برای شما شرح دهیم. پیش از این که به سراغ معرفی و تفسیر ۵ ویژگی تاییده شدهی کنسول پلی استیشن ۵ برویم، بد نیست به دو نکته مهم اشاره کنیم. اول این که سونی در رویداد CES 2020 از لوگوی رسمی کنسول پلی استیشن ۵ رونمایی کرد. خلاقیت و نوآوری خاصی در طراحی لوگوی منتشر شده به چشم نمیخورد و عبارت PS5 تقریبا با همان استایل و شکل و شمایل لوگوی پلی استیشن ۴ به همگان نمایش داده شده است که نشان میدهد سونی قصد ندارد از علامتهای تجاری و موارد جواب پس داده خود فاصله بگیرد و همچنان در یک خط و مسیر مشخص حرکت میکند. علاوه بر لوگو، سونی از یک آمار جالب در مورد دنیای پلی استیشن رونمایی کرد که بد نیست مروری بر آن داشته باشیم. طبق اطلاعات شرکت سونی، تا کنون بیش از ۱۰۶ میلیون دستگاه از کنسول نسل هشتمی این شرکت، یعنی پلی استیشن ۴ فروخته شده و همچنین ۱٫۱۵ بیلیون نسخه بازی ویدیویی برای این کنسول محبوب به فروش رفته است. آمارهای درخشان سونی در پایان نسل هشتم، به همین جا ختم نمیشود و طبق این آمار، حالا میدانیم که حدود ۱۰۳ میلیون کاربر فعال به صورت ماهانه، مخاطب پلی استیشن ۴ هستند و ۳۸٫۸ میلیون نفر، اشتراک ویژه سونی، یعنی پلی استیشن پلاس (PS Plus) را دارند و این عدد رو به افزایش است. همچنین در آخر باید بگوییم که هدست واقعیت مجازی پلی استیشن ۴، یعنی پلی استیشن وی آر (PlayStation VR) تا به حال ۵ میلیون دستگاه به فروش رسانده است. حال، با دانستن این آمار از کنسول نسل هشتمی، به سراغ ویژگیهای تایید شدهی کنسول نسل نهمی میرویم.

جالب است بدانید که در CES 2020 و در کنفرانس سونی، تنها ۵ ویژگی پلی استیشن ۵ نام برده شد و در مورد آنها، توضیح خاصی برای مخاطبان و حضار داده نشد اما با توجه به اطلاعات و دانشی که از گذشته در اختیار داریم، میتوانیم بسیاری از این ویژگیها را تحلیل و تفسیر کنیم.
از کنترلر نسل جدید آغاز میکنیم. در مورد کنترلر پلیاستیشن ۵، همه ما فکر میکنیم که این کنترلر جدید قرار است به رسم نسلهای گذشته سونی، DualShock 5 نام بگیرد اما سونی هنوز به صورت رسمی از نام اصلی کنترلر نسل جدید خود پرده بردای نکرده است. البته مهمتر از نام کنترلر، سخت افزاری است که درون آن قرار گرفته و قابلیتهایی که برای ما به ارمغان میآورد، که البته میتوانیم بگوییم سونی نوآوریهای بسیاری را با خود به همراه آورده است.
سونی در کنترلر کنسول پلیاستیشن ۵ دو نوآوری بزرگ و جالب را به وجود آورده است. اولین نوآوری، تریگرهای سازگار یا Adaptive Triggers است. دو تریگر یا کلید L2 و R2 در کنترلر پلیاستیشن ۵ به این صورت عمل میکنند که بسته به نوع محتوا یا بازی ویدیویی، مقاومت آن ها تغییر می کند و برای فشار دادنشان در هر صحنه به قدرت متفاوتی نیاز دارید که به نظر فوقالعاده میرسد. این طور که اعلام شده، برنامه نویسان و بازی سازان میتوانند میزان مقاومت این تریگرها را به دلخواه تعیین نمایند و این گونه، درگیری و حس و حال بازیها را بیشتر و بیشتر سازند. به عنوان مثال، فرض کنید در یک بازی اتومبیلرانی، در حال بالا رفتن از یک مسیر سربالایی یا شیب دار هستید یا روی یک سطح سنگلاخی و سخت راه میروید که در این صورت باید تریگر را به همان نسبت فشار دهید.
دومین نوآوری بزرگی که در کنترلر پلیاستیشن ۵ ایجاد شده، بازخورد لمسی یا Haptic feedback نامیده میشود که جایگزین Rumble هایی شدهاند که سال ها در کنترلرهای مختلف شاهد حضور آن ها بودیم. بازخورهای لمسی باعث میشوند تا سازندگان هر طور که میخواهند برای آن برنامه نویسی کنند تا مخاطب از کنترلر، بازخوردهای بیشتری دریافت کند. به عنوان مثال، اشاره شده زمانی که در حال تجربه یک بازی اتومبیلرانی یا مسابقهای هستید، کوباندن ماشین در دیوار، حس بسیار متفاوتی نسبت به تکل زدن در یک بازی فوتبال به شما میدهد. حتی در بازی های دیگر زمانی که روی سطوح با بافتهای مختلف مانند علف و گل و … راه میروید، بازخورد این حسگرهای جدید تغییر می کنند.

علاوه بر این، تایید شده که اسپیکر یا بلندگوی کنترلر کنسول پلیاستیشن ۵ نسبت به کنترلر کنسول پلیاستیشن ۴، بهبودهای بسیاری پیدا کرده است. طبق صحبتهای پیشینِ آقای جیم رایان، تمام این پیشرفتها و بهبودها به این خاطر انجام شدهاند که یک تجربه قدرتمند و بهتر برای شبیه سازی حرکات و اعمال مختلف به مخاطب القا شود. همان طور که پیش از این نیز گفته شد، بازیسازان و توسعه دهندگان هماکنون مدل های اولیه این کنترلر را در اختیار دارند تا نحوه استفاده و برنامه ریزی روی آن را بیاموزند و با آن به بهترین شکل آشنا شوند. جیم رایان درباره تجربه خود از کنترلر پلی استیشن ۵ چنین میگوید:
من در واقع آن [کنترلر پلیاستیشن ۵] را با یک نسخه آزمایشی از بازی GRAN TURISMO SPORT امتحان کردم. من واقعا غافلگیر شدم که حس و حال گیمپلی تغییر کرده بود و نسبت به دوال شاک ۴، تفاوتهای زیادی داشت. این یک ویژگی امیدوار کننده است. البته با پیشرفتهای گرافیکی نسبت به پلیاستیشن ۴، من فکر میکنم که شما یک تکامل فوقالعاده را در تجربه بازیها احساس خواهید کرد.
در قدم بعدی شاید بهتر باشد به سراغ درایو SSD موجود در پلی استیشن ۵ برویم. طبق اطلاعاتی که پیش از این منتشر شده بود، میدانیم که دو کنسول نسل بعدی پلی استیشن ۵ و ایکسباکس سری ایکس به جای هاردهای مکانیکی و قدیمی، دارای درایوهای SSD یا درایو حالت جامد هستند. سونی در رویداد CES 2020 از جزئیات این SSD موجود در پلی استیشن ۵، اطلاعاتی را منتشر نکرد و تنها از عبارت Ultra High Speed SSD استفاده کرد که نشان میدهد طبق انتظارات پیشین، از یک درایو ذخیره ساز با سرعت بسیار بالا درون کنسول پلی استیشن ۵ استفاده شده است. پیش از این، در مورد تاثیرات وجود SSD درون کنسولهای نسل بعدی در مطلب «وجود درایو SSD در کنسولهای نسل بعد، چه تاثیراتی روی بازیها خواهد داشت؟» به شکل مفصل در مورد این موضوع صحبت کردیم اما بد نیست به شکل خلاصه به یک سری از ویژگیهای SSD اشاره نماییم. شاید اولین نکتهای که در مورد استفاده از SSD به ذهنمان برسد، کاهش مدت زمان بارگذاری بازیهای ویدیویی است. سرعت بسیار بالاتر SSD نسبت به هاردهای مکانیکی در خواندن اطلاعات، باعث میشود تا بازیها خیلی سریعتر بارگذاری یا لود شوند و صفحههای بارگذاری یا به شدت کم یا به صورت کلی، ناپدید میشوند. اما در مرحله بعدی، یک سری اطلاعات و جزئیات وجود دارد که وجود SSD را از یک عامل اجباری، به یک قطعه سخت افزاری با اهمیت و نوآورانه تبدیل میکند. طبق اطلاعات و سرنخهایی که هنوز تایید رسمی نشدهاند، به نظر میرسد که سونی و مایکروسافت در نسل آینده قصد دارند از SSD به عنوان حافظه یا RAM مجازی استفاده نمایند و به این ترتیب، تحولی شگرف را در زمینه سخت افزای و اجرای بازیها به وجود بیاورند. البته بد نیست اشاره کنیم که اطلاعات و سرنخهایی که پیش از این مفصل در مورد آن صحبت کردیم، بیشتر در مورد کنسول ایکسباکس سری ایکس هستند و احتمال دارد روشهای سخت افزاری مایکروسافت با سونی در استفاده از SSD به کلی متفاوت باشد.

یکی دیگر از ویژگیهای کنسول پلی استیشن ۵، بهره گیری از فناوری Ray Tracing یا رهگیری پرتو است. در گذشته تصور میشد که سونی و مایکروسافت در کنسولهای نسل بعدی خود، از Ray Tracing نرم افزاری و شبیه سازی شده استفاده میکنند اما هر دوی این شرکتها تاکید دارند که رهگیری پرتوی کنسولهای نسل بعدی آنها، کاملا مبتنی بر سخت افزار است. برای کسانی که از این فناوری اطلاعاتی کافی در اختیار ندارند، بد نیست توضیحاتی را ارائه نماییم. Ray Tracing در واقع یک روش نوین و بسیار پیشرفته برای رندر کردن سایه ها، نورپردازی و بازتابها درون یک صحنه است. اصل و اساس این فناوری جدید نبوده و بسیاری از فیلمسازان و انیمیشن سازان در گذشته با استفاده از این تکنیک رندر، صحنههای زیبا و سینمایی بسیاری را خلق کردهاند. نکته جدید برای فناوری Ray Tracing، حضور Real Time آن درون بازیهای ویدیویی است که تا پیش از کارتهای گرافیک سری RTX 20 شرکت انویدیا (Nvidia) دیده نشده بود. استفاده از تکنیک Ray Tracing، به طور کلی نیازمند سرورهای گسترده برای پیش رندر (Pre Render) کردن گرافیک است و همین موضوع باعث میشود تا فکر پردازش این فناوری به صورت Real Time، تا همین چند سال پیش به مانند یک رویا به نظر برسد اما حالا با پیشرفت فناوری و تکنولوژی، میتوانیم Ray Tracing را درون خانهها، درون جعبه کنسول یا کیس خود داشته باشیم و از آن لذت ببریم. به شکل خلاصه، Ray Tracing یک تکنیک رندرینگ است که افکتهای نورپردازی بسیار واقع گرایانه ای تولید میکند؛ یک الگوریتم که میتواند پرتو نور را دنبال کرده و نحوه تعامل نور با اشیا و عناصر مصنوعی و مجازی را به مانند فیلم های CGI تعیین نماید و استفاده از تکنیکهای شبیه سازی و مواردی مانند Screen Space Reflection و Global Illumination (به شکل سنتی) را به کلی بی معنی میسازد. حالا به لطف این فناوری، نورپردازی، نحوه تعامل نور با محیط، بازتابها و سایهها بسیار بهتر و به شکل کاملا واقع گرایانه به نظر میرسند. استفاده از Ray Tracing در پلی استیشن ۵ قطعا میتواند فضای گرافیکی و بصری جدیدی را برای سازندگان و البته بازیبازان به وجود آورد و صحنهها و نماهای چشمگیری را خلق نماید. البته این فناوری، پر هزینه و پر تقاضا است و باید ببینیم سازندگان و توسعه دهندگان چه راههایی برای مهارِ این تقاضا پیدا میکنند.

در بحث صدا و ویژگیهای صوتی کنسول پلی استیشن ۵، سونی در CES 2020 از عبارت ۳D Audio Sound اشاره کرد که طبق اطلاعات منتشر شده در گذشته، به نظر میرسد که مهندسان این شرکت برروی ویژگیهای صوتی و صدای بازیهای ویدیویی برای غرق شدن بیشتر بازیباز درون تجربه بازیها، استفاده کردهاند. آقای مارک سرنی، مهندس و طراح کنسولهای سونی، در گذشته توضیح داده بود که از روشهای جدیدی برای صدا و صوت در پلی استیشن ۵ استفاده شده و برای توصیف این راهها و مهندسی جدید، از جمله «استاندارد طلایی جدید» استفاده کرده بود. هنوز نمیدانیم که آیا این صدای سه بعدی و تازه مهندسی شده، با کدام یک از موارد خروجی هدفون، خروجی صدای HDMI از تلویزیون یا خروجی صدای Optics (برای دریافت صدای ۵٫۱ و ۷٫۱) سازگاری دارد و در کدام یک از این گزینهها، بیشترین تاثیر خود را نشان میدهد اما مطمئنیم تحول خوب و تاثیر گذاری در زمینه صدا و صوت در پلی استیشن ۵ شاهد خواهیم بود.
در انتها، به آخرین ویژگی اشاره شده در CES 2020 میرسیم که درایو Ultra HD Bluray محسوب میشود. طبق اطلاعاتی که در گذشته منتشر شده، میدانیم که دیسک درایو کنسول پلی استیشن ۵ از دیسکهای بلوری ۱۰۰ گیگابایتی پشتیبانی میکند که به سازندگان و توسعه دهندگان اجازه میدهد اطلاعات و دادههای بیشتری را درون دیسک فیزیکی ذخیره نمایند. اما یکی از ویژگیهای جالب و تایید شدهی این دیسک درایو، کار کردن آن به عنوان یک بلوری پلیر (Bluray Player) است؛ به این معنی که شما می توانید فیلمهای بلوری ۴K را درون کنسول خود قرار داده و آنها را تماشا نمایید. بد نیست بدانید که کنسول نسل هفتمی سونی، یعنی پلیاستیشن ۳ نیز دارای چنین قابلیتی بود و در واقع در آن زمان یکی از بلوری پلیرهای ارزان قیمت نیز به شمار میرفت اما راهکار سونی با پلی استیشن ۴، تغییراتی کرد و در این کنسول، قابلیت پخش دیسکهای بلوری وجود نداشت. با این حال، به نظر میرسد که درایو موجود در پلی استیشن ۵ میتواند به یکی از ویژگیهای خوب این کنسول تبدیل شود و کاربران را راضی نماید. البته از آن جایی که رفته رفته، بازار محصولات و بازیهای فیزیکی رو به افت و کوچک شدن است و همه چیر به سمت دیجیتالی شدن پیش میرود (تا جایی که مایکروسافت یک ایکسباکس وان کاملا دیجیتال و بدون دیسک درایو عرضه کرد)، باید ببینیم که استقبال از درایو بلوری همه کارهی پلی استیشن ۵ چگونه خواهد بود؟

با این که در این مطلب به بررسی ویژگیهای تایید شدهی کنسول پلی استیشن ۵ در رویداد CES 2020 پرداختیم، اما فراموش نکنید که این تمام ویژگیها و خصوصیات کنسول نسل بعدی سونی به شمار نمیرود. ما میدانیم که قابلیتهای دیگری مانند قابلیت پشتیبانی از نسل گذشته یا Backward Compatibility در این کنسول وجود خواهد داشت که میتوان با استفاده از آن، بازیهای پلی استیشن ۴ را اجرا کرد. اما هنوز مشخص نیست که آیا این قابلیت، از پسِ اجرای عناوین نسلهای گذشته سونی (بازیهای پلی استیشن ۳ و پلی استیشن ۲ و پلی استیشن ۱) برمیآید یا خیر. در انتها و به عنوان نتیجه گیری، میتوانیم به جرئت بگوییم که این اطلاعات تایید شده، واقعا برای رسانههای تخصصی و تحلیلگران سخت افزاری و نرم افزاری کافی نیستند و قطعا برای انتشار اطلاعات جزئیتر و دقیقتری انتظار میکشیم. طبق گزارشهای منتشر شده، ممکن است در ماه بعدی میلادی (ماه فوریه)، شاهد رونمایی رسمی و اصلی از پلی استیشن ۵ باشیم و در صورت رخ دادن چنین اتفاقی، به بررسی اطلاعات منتشر شده خواهیم پرداخت.
برای مطالعه تمام اخبار پلی استیشن 5 در یک مطلب به مقاله چه خبر این کنسول مراجعه کنید.