نقد و بررسی انیمه Star Wars: Visions

فیلم‌های جنگ ستارگان (Star Wars) را می‌توان به شیوه‌های مختلفی توصیف کرد، اما اگر بخواهیم روی چیزهایی که بر این سری فیلم‌ها اثر گذاشتند تمرکز کنیم، می‌توان جنگ ستارگان را این‌طور تعریف کرد: ذره‌ای از عناصر فرهنگی ژاپن و غرب در قالب یک فیلم علمی-تخیلی. «دیزنی پلاس» و «کمپانی لوکاس فیلم» به خوبی این تعریف از جنگ ستارگان را درک کرده‌اند. دیزنی پیش از این اعلام کرده بود که قصد دارد استودیوهای مشهور و محبوب ژاپن را برای ساختن برداشتی جدید از سری فیلم‌های جنگ ستارگان به کار بگیرد. انیمه Star Wars Visions (انیمه جنگ ستارگان چشم اندازها) حاصل جمع شدن این استودیوها کنار یک‌دیگر است.

دیزنی در سال‌های اخیر بازسازی‌های بسیاری از روی فیلم‌ها و انیمیشن‌های قدیمی انجام داده است. با آخرین عملکردهای دیزنی در بازسازی آثاری که چندین سال از اکران آن‌ها گذشته است، شاید این اتفاق چندان برایتان خوشایند نباشد. ممکن است حتی به یاد لایو اکشن‌های نتفلیکس بیافتید و انتظارتان را از دیزنی پایین بیاورید. اگر چنین تصوراتی راجع به انیمه Star Wars Visions دارید، سخت در اشتباه هستید. احتمالاً بعد از دیدن این انیمه سریالی نظرتان درباره دیزنی کاملاً تغییر خواهد کرد.

Star Wars: Visions انیمه‌ای ۹ قسمتی است که هر قسمت توسط یک استودیوی ژاپنی ساخته شده و هر کدام داستانی مستقل دارد. این انیمه هم اکنون در دیزنی پلاس در حال استریم است.

در این بررسی قصد داریم هر قسمت از انیمه Star Wars Visions را به طور جداگانه تحلیل کنیم. هر قسمت از این انیمه در نوع خود خاص است. بنابراین شاید نیاز باشد همه قسمت‌ها را پشت سر هم نبینیم و به هر کدام اجازه دهیم خود را به ما ثابت کنند. با توجه به خاص بودن هر قسمت و کوتاه بودن آن‌ها امکان این که بخش قابل توجه‌ای از داستان روایت شود و همزمان لو نرود، وجود ندارد. در نتیجه، این نقد داستان را برای شما لو نمی‌دهد و سعی می‌کند خارج از فضای مقایسه به بررسی کار یک استودیو با سبک و کارهای قبلی خودش بپردازد.

قسمت اول: دوئل (The Duel) | انیمه Star Wars: Visions

• استودیو: Kamikaze Douga
• کارگردان: Takanobu Mizuno
• طراح شخصیت: Takashi Okazaki

اولین قسمت از این انیمه سریالی، ما را به یاد فیلم‌های «آکیرا کوراساوا» می‌اندازد. دوئل را «استودیو کامیکازه» (Kamikaze Douga) برای دیزنی پلاس ساخته است. همان‌طور که از نام این قسمت پیدا است، انتظار می‌رود شاهد یک نبرد باشیم و چه استودیویی بهتر از کامیکازه؟ متاسفانه کامیکازه چندان مشهور نیست و از ابتدای تاسیس کار چشم‌گیری ارائه نداده است. کار کردن روی پروژه انیمه JoJo’s Bizzare advanture توانست اسم آن‌ها را تا حدی برای گوش‌هایمان آشنا‌تر کند، اما آثار کامیکازه تا قبل از این هرگز به این شکل نبودند. دوئل یک تلاش برای یک استودیوی کمتر شناخته شده بود تا بتواند توانایی خودش را به جهان نشان دهد.

دوئل در فضایی شبیه به ژاپن فئودال اتفاق می‌افتد. این قسمت را می‌توان ترکیب موفق سنت تاریخی ژاپن و ژانر علمی-تخیلی نامید. از طرفی دوئل طوری به نظر می‌رسد که چند نقاشی سنتی ژاپنی را کنار یک‌دیگر قرار داده‌اند و از روی آن‌ها تصاویر متحرکی ساخته‌اند. یعنی شما حس می‌کنید هم‌زمان دو کار را انجام می‌دهید: هم انیمه می‌بینید و هم یک مانگای خوب را ورق می‌زنید. فریم‌های کشیده شده با دست هم حس تازه‌ای به بیننده می‌دهند.

کاربرد رنگ در دوئل هم ارزش بررسی دارد. شما با رنگ‌های سفید، سیاه و خاکستری سروکار دارید. همان‌طور که قبل‌تر گفتم این حس به شما دست می‌دهد که گویی یک مانگای متحرک را می‌خوانید. یک رنگ دیگر هم در اواسط قسمت اول به چشم می‌خورد: قرمز. این رنگ شاید در کنار ترکیب‌های رنگی عنوان‌شده چندان جالب به نظر نرسد، اما لازم است فقط به استودیو کامیکازه اعتماد کنید تا شما را با یک شاهکار آشنا کند.

قسمت دوم: تاتویین راپسودی (Tatooine Rhapsody) | انیمه جنگ ستارگان: چشم اندازها

• استودیو: Studio Colorido
• کارگردان: Taku Kimura

قسمت اول این انیمه بر اساس آیکونوگرافی مانگا (منپوو) ساخته شده است؛ یعنی انیمه دارای خصوصیاتی است که باید در مانگا به دنبال آن‌ها باشیم. بعد از دیدن قسمت اول، قسمت دوم ما را کاملا از آن فضا خارج می‌کند. این قسمت بر اساس سبک انیمه‌های دهه نود میلادی ساخته شده است.

داستان راجع به یک گروه موسیقی تحت تعقیب است که یکی از اعضای آن‌ها به اعدام محکوم می‌شود. نباید چندان انتظار داستان‌پردازی‌های خوب از این سری انیمه‌ها داشته باشیم، زیرا در نهایت قرار نیست یک قصه بشنویم. استودیو کولوریدو، سعی می‌کند در ۱۲ دقیقه یک روایت به سبک انیمه‌های دهه ۹۰ میلادی به ما ارائه کند. نمی‌توان گفت این استودیو در کار روایت‌گری ناموفق بوده، اما می‌توان گفت داستانی که انتخاب کرده، ساده و کلیشه‌ای است. از طرفی این قسمت با مشکلات تازه استودیوهای ژاپنی هم روبه‌رو است: مدل‌های سه بعدی. البته این استودیو شاید روی پروژه‌های بزرگی به عنوان دومین انیماتور کار کرده باشد، اما چندان تجربه‌ای برای ساخت یک اثر مستقل ندارد. درست است که این استودیو آثار مستقل چندان چشم‌گیری ندارد، اما انتظار می‌رفت با توجه به کار کردن به عنوان انیماتور میانی بتواند مشکل مدل‌های سه بعدی را رفع کند، اما نتوانست.

شاید این سبک برای ما آشناتر از سبک قسمت اول باشد، زیرا برخی از انیمه‌های جدید هنوز در این قالب ساخته می‌شوند. درست است که این قسمت برای ما حس نوستالوژی به همراه می‌آورد، اما به‌یادماندنی نیست. این انیمه آن‌قدر خوب ساخته نشده است که یادتان بماند. این قسمت بی‌شک یکی از ضعیف‌ترین‌های این سری است.

قسمت سوم: دو قلو‌ها (The Twins) | انیمه جنگ ستارگان: چشم اندازها

• استودیو: Trigger
• کارگردان: Hiroyuki Imaishi

قسمت سوم انیمه درباره دوقلوهایی است که وظیفه دارند نظم را به کهکشان با نابود کردن آن برگردانند. یکی از دوقلوها به وظیفه خود وفادار است و دیگری در موقعیتی حساس تصمیم می‌گیرد تا فرار کند. او کریستالی که این نابودی وابسته به آن بود را نیز می‌دزدد.

داستان و سبک این قسمت واقعاً خاص هستند، اما از ایده داستانی این اثر به درستی استفاده شده است. در طول داستان حفره‌های زیادی وجود دارند و دیالوگ‌های بسیاری در آن جا شده‌اند که چندان به محیط و فضای این قسمت نمی‌خورند. از طرفی مشخص نیست بعضی از این دیالوگ‌ها چه ربطی به شخصیت‌های داستان دارند و این شخصیت‌ها چگونه با افرادی که در جنگ ستارگان این دیالوگ‌ها را به کار می‌بردند، ملاقات کرده‌اند.

راجع به سبک خاص این انیمه نمی‌توان قضاوت درستی داشت زیرا کاربرد آن در انیمه بسیار محدود است. این سبک را اکثراً در انیمیشن‌های هالیوودی برای کودکان می‌بینیم. تنها همین‌قدر می‌شود گفت که شاید این سبک متناسب این فضا نباشد. البته نباید فراموش کرد که کارگردان این اثر عاشق امتحان کردن سبک‌های جدید است و هر اثر او با اثر دیگرش متفاوت است. برای مثال اثر Dead Leaves او با Kill la Kill از نظر سبک انیمیشن‌سازی قابل مقایسه نیست.

قسمت چهارم: عروس روستا (Village bride) | انیمه Star Wars: Visions

• استودیو: Kinema Citrus
• کارگردان: Hitoshi Haga

ماجرای این قسمت راجع به دختری است که برای حفظ جان پدربزگش می‌خواهد عروس راهزنان شود. شاید بعد از قسمت اول انیمه Star Wars visions، قسمت سوم آن بیشتر از بقیه قسمت‌ها روح ژاپنی داشته باشد. عروس روستا به غیر از بخش مربوط به سبک انیمیشن‌سازی و لباس‌های برخی شخصیت‌ها، اثری کاملاً ژاپنی است. آیین شینتو آیینی است که بسیاری از مردم ژاپن به آن معتقد هستند. پیروان این آیین خود را ابژه‌ای هم‌تراز با طبیعت و محوریت خداوند می‌بینند. تا حالا هایکوی ژاپنی خوانده‌اید؟ هایکوی ژاپنی تجلی این عشق به طبیعت است. ژاپن حتی بعد از ورود آیین بودا و انقلاب میجی، این هم‌ذات دانستن خود با طبیعت را حفظ کرده است.

آدابی در آیین شینتو به نام کاناگارا وجود دارد که انسان مومن را مجبور می‌کند هنگام ورود به ساحت خدایان یا همان معابد، پاکیزه باشد. در ابتدای عروس روستا، عروس را روی دوش پسری می‌بینم. او به پسر می‌گوید دوست دارد راه برود و پسر جواب می‌دهد پاهای عروس نباید کثیف شوند؛ مکانی که به آن رهسپاریم، مکانی مقدس است.

وقتی این پسر و دختر به معبد می‌رسند، طبیعت را صدا می‌زنند و رود، سنگ و آبشار را وجود خود می‌خوانند. شاید شینتوییسم در فضا، آخرین چیزی باشد که انتظارش را داشتید، زیرا در انیمه‌های دهه اخیر هم این بازنمایی کم‌رنگ شده است. علاوه بر آن، استفاده از عناصر دیگری مانند تعظیم کردن و لباس‌های سنتی ژاپنی تحسین‌برانگیز است.

تنها ایراد بزرگ و مهم این بخش موسیقی آن است. شاید اگر برای این انیمه موسیقی فولکلور انتخاب می‌شد، این انیمه را واقعاً به‌یادماندنی می‌ساخت.

قسمت پنجم: نهمین جدای (The Ninth Jedi) | انیمه جنگ ستارگان: چشم اندازها

• استودیو: Production I.G
• کارگردان: Kenji Kamiyama

درباره این قسمت چیز‌های چندانی نمی‌توان گفت. همه‌چیز در این انیمه کلیشه‌ای است، اما این بدین معنا نیست که با فاجعه روبه‌رو هستیم. به طور خلاصه، نهمین جدای درباره نبرد خیر و شر است و سبک آن هم بی‌شباهت به شمشیر زنی آنلاین (Sword Art Online) نیست. در نهایت هم با پایان مشخصی روبه‌رو نیستیم. این قسمت در نوع خود چندان بد نیست، اما وقتی در مقایسه با بقیه قسمت‌ها قرار می‌گیرد، چندان چیزی برای ارائه ندارد.

سازنده این قسمت، I.G Production است که روی پروژه حمله به تایتان کارهایی مانند چک کردن رنگ را انجام داده. این تولیدکننده از آن نوع تولیدکننده‌های انیمه است که شبکه‌های غیرژاپنی پخش انیمه می‌پسندد، زیرا آی جی علاقه دارد جایگاه انیمه را حفظ کند، بدون این‌که همیشه بر مانگای آن تکیه کند. این تولیدکننده فرصتی برای اثبات دوباره خود به شبکه‌های نمایش خانگی داشت، اما آن‌قدر که باید از آن استفاده نکرد.

قسمت ششم: توبی (T0b1) | انیمه جنگ ستارگان: چشم اندازها

قسمت هفتم: پیشکسوت (Elder) | انیمه Star Wars: Visions

• استودیو: Trigger
• کارگردان: Masahiko Otsuka

این قسمت راجع به دو جدای است که یکی از آن‌ها حضور نیروی تاریکی را حس می‌کند و به دنبال این حس خود را به روستایی می‌رساند. در این روستا پیرمردی جنگجو وجود دارد که با هر دو جدای می‌جنگد.

ویژگی بارزی که این قسمت را از بقیه قسمت‌های سری Star Wars Visions جدا می‌کند، فریم‌هایی است که با توجه به زمان کوتاه این انیمه، همچنان بلند هستند. یعنی فریم در جای خود برای چند ثانیه باقی می‌ماند. این ویژگی خاص را بیشتر در انیمه‌های شونن می‌بینیم. این انیمه هم بی‌شباهت به انیمه‌های شونن نیست و حتی در سبک هم چندان تفاوتی با آن‌ها ندارد.

این اثر از استودیو تریگر است. یک قسمت دیگر از این سری را هم استودیو تریگر ساخته است که اصلاً قابل مقایسه با قسمت هفتم آن نیست. همان‌طور که قبل‌تر گفتیم، قسمت سوم این سری می‌خواست فرم جدیدی را امتحان کند، اما این قسمت در فرم معمول انیمه ساخته شده است و چندان هم دور از دنیای انیمه نیست.

قسمت هشتم: لوپ و اوچو (Lop & Ocho) | انیمه جنگ ستارگان: چشم اندازها

• استودیو: Geno Studio
• کارگردان: Yuuki Igarashi

داستان این قسمت حول محور خدمتگزار فراری امپراطور می‌چرخد. فردی به نام یاسابورو او را می‌بیند و همراه با دخترش از او می‌خواهد به آن‌ها بپیوندد.

قسمت نهم: آکاکیری (Akakiri) | انیمه جنگ ستارگان: چشم اندازها

در پایان، شاید اگر به هر قسمت فرصتی بدهیم که خود را اثبات کند، متوجه می‌شویم که همه آن‌ها چیز جدیدی برای ارائه دارند، حتی اگر در داستان‌پردازی یا سبک آن‌ها کوتاهی شده باشد. می‌توان گفت هر قسمت با جسارت ساخته شده است و استودیوها از امتحان سبک‌های جدید نترسیده‌اند.

رویه دیزنی نسبت به انیمه همان‌چیزی است که هر شبکه نمایش خانگی به آن نیاز دارد. ما اغلب از شبکه‌هایی مانند آمازون پرایم، نتفلیکس و غیره انتظار نداریم رویکردی محترمانه به انیمه‌ و صنعت سرگرمی ژاپن داشته باشند، اما دیزنی پلاس به خوبی توانسته است تعارضات فرهنگی و مشکلات مربوط به بودجه را با آزاد گذاشتن دست استودیوها حل کند.

انیمه Star Wars Visions کمبودهای آشکاری دارد، اما توانسته است به عنوان یک فعالیت مشترک میان دو نوع صنعت سرگرمی با دو نوع متفاوت از مخاطب، تعادل ایجاد کند و از این‌رو ارزش دیدن دارد.

نظر شما در رابطه با انیمه Star Wars Visions چیست؟ نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.