بهترین کتاب های فرانتس کافکا که برای شناخت بیشتر جهان او باید خواند

فرانتس کافکا یکی از بزرگترین نویسندگان قرن بیستم بوده که آثارش تاثیری عمیق بر ادبیات غرب گذاشت. بیشتر آثار او، علیرغم وصیتش مبنی بر نابودی نوشته‌هایش، پس از مرگش منتشر شد و او را به شهرتی جهانی رساند. جهان کافکا تاریک، سرد، نومیدانه و اعجاب‌آور است و همین موضوع او را به یکی از  نویسنده‌هایی تبدیل می‌کند که هر کسی نمی‌تواند با کتاب‌هایش ارتباط برقرار کند. علاوه بر فضا، سبک نوشتاری فرانتس کافکا نیز آشفته و بی‌پایان است. اغلب داستان‌ها و حتی جمله‌ها ناتمام باقی مانده و یا دارای ابهامند و این امر بر پیچیدگی کتاب می‌افزاید. با تمام این مسائل هیچ‌کس نمی‌تواند منکر نبوغ او در داستان‌نویسی و توصیف احساساتی شود که شاید تا پیش از او کمتر شناخته و پرداخته شده بودند، احساسات عمیق انسانی همچون رنج، اندوه، درد و خودباختگی. کافکا بیش از هر نویسنده‌ی دیگری در به تصویر کشیدن چنین احساساتی تبحر داشته و همین موضوع علت اصلی محبوبیت جهان اوست، جهانی که در آن امیدی به فردایی بهتر نیست و روشنایی مدتهاست که از آن رخت بر بسته است. در این مطلب ده اثر از بهترین کتاب‌های او را که از طریق آن می‌توان دنیای کافکا را بهتر شناخت، معرفی می‌کنیم.

 

رمان محاکمه

این رمان را می‌توان مشهورترین رمان فرانتس کافکا دانست که در سال 1925 چاپ شد. داستانی ناتمام از مردی به نام «جوزف ک» که به جرمی نامعلوم و در حضور یک قاضی نامشخص در حال محاکمه است. کافکا در این کتاب به شدت تحت تاثیر دو کتاب «جنایت و مکافات» و «برادران کارامازوف» از داستایوسکی بوده است. روایت نامعلوم داستان بسیار شبیه به کتاب دیگر کافکا «قصر» بوده و حالتی گنگ و رازآلود دارد که در میان خیال و واقعیت در جریان است. از این کتاب تفسیر‌های مختلفی در ابعاد روانشناختی، سیاسی و فرهنگی شده که جذابیت آن را دوچندان می‌کند. یکی از مشهورترین ترجمه‌های این کتاب در ایران را می‌توان از آن امیرجلال‌الدین اعلم دانست که توسط انتشارات نیلوفر منتشر شده است.

 

رمان قصر

طولانی‌ترین و معتبرترین رمان فرانتس کافکا را قصر می‌دانند که در سال 1926 منتشر شد. این کتاب به علت مرگ ناگهانی کافکا ناتمام ماند که البته بسیاری از منتقدان چنین پایان نامعلومی را مناسب فضای داستان می‌دانستند. داستان از جایی شروع می‌شود که آقای «ک» به دهکده‌ای برای کار مساحی وارد می‌شود اما برای ورود به آن ابتدا باید از قصر مجوز بگیرد. با اینکه قصر او را احضار کرده، اما ورود به آن امری ساده نیست و آقای «ک» مشغول بررسی تمامی راه‌حل‌های ممکن برای دیدار با سران قصر است. این کتاب نیز همانند دیگر آثار کافکا از ابعادی چندگانه برخوردار است و می‌توان آن را نوعی نقد دیوانسالاری (Bureaucracy) و یا حتی بازتاب رابطه‌ی او با پدرش دانست. امیرجلال‌الدین اعلم و علی‌اصغر حداد این رمان را ترجمه کرده که به ترتیب توسط نشر نیلوفر و ماهی منتشر شده‌اند.

 

رمان آمریکا

رمان آمریکا که با نام «مردی که ناپدید شد» نیز آن را می‌شناسند در سال 1927 و پس از مرگ فرانتس کافکا چاپ شد. این کتاب بر اساس تجربه‌ مهاجرت اطرافیان کافکا نوشته شده و داستان پسری جوان به نام کارل است که به علت رسوایی با مستخدم خانه، مجبور می‌شود خانواده و وطنش را ترک کرده و به آمریکا فرار کند و در آنجا می‌کوشد با ورود به حرفه‌های مختلف، خود را با جامعه جدید انطباق دهد اما موفق نشده و در نهایت می‌فهمد به آن جامعه تعلقی ندارد. اگرچه این کتاب نیز همانند دیگر آثار کافکا ناتمام ماند، اما قرار بود با پایانی خوش و به کمال رسیدن شخصیت اصلی به اتمام برسد، فرجامی که از دیگر نوشته‌های نویسنده فاصله‌ی زیادی دارد. علی‌اصغر حداد و نشر ماهی در ایران این کتاب را ترجمه و منتشر ساخته‌اند.

 

کتاب مسخ

مسخ مشهورترین داستان کوتاه کافکاست که شهرت جهانیش باعث شده تا بسیاری از افراد بیش از دیگر کتاب‌هایش، او را با این کتاب بشناسند. این داستان در زمان حیات فرانتس کافکا و در سال 1915 برای نخستین بار منتشر شده و تا به امروز از مهم‌ترین منابع آموزشی در ادبیات غرب است. داستان درباره‌ی تبدیل شدن ناگهانی «گرگور سامسا» به حشره‌ای غول‌ پیکر به دلیلی نامعلوم است. از خودبیگانگی و تضاد با هنجارها و واقعیت جامعه از معروف‌ترین تفسیرهایی است که از این داستان می‌شود. لحن سخت و خشک نویسنده در توصیف مصائب شخصیت اصلی بر تشویش و اضطراب داستان می‌افزاید و فضایی غیرقابل گریز را به تصویر می‌کشد. این کتاب بارها در ایران ترجمه شده اما شاید معروف‌ترین آن متعلق به صادق هدایت باشد که توسط انتشارات مجید به چاپ رسیده است.

 

کتاب گروه محکومین

این کتاب که پیش از مرگ کافکا در سال 1919 منتشر شد، داستان کوتاهی از جزیره‌ای به نام سرزمین محکومین است. در این جزیره هر دستوری لازم الاجراست و تخطی از آن غیرممکن بوده، در غیر اینصورت مجازات خاطی مرگ با ماشین اعدام هولناک جزیره است. تمامی کتاب مشاهدات جهانگردی است که اتفاقی به آنجا آمده و هر واقعه را با جزئیات تمام شرح می‌دهد. هراس و جبر حاکم در سراسر داستان فضایی دردناک و تاریک را تجسم بخشیده که با جهان‌بینی فرانتس کافکا همسو و هماهنگ است. این کتاب در دو بخش توسط صادق هدایت و حسن قائمیان ترجمه و توسط انتشارات مجید چاپ شده است.

 

کتاب دیوار چین

این کتاب که در واقع عنوان یکی از داستان‌های کوتاه فرانتس کافکا است در سال 1930، یعنی 7 سال پس از مرگ او منتشر گشت. این کتاب که توسط راوی اول شخص ارائه می‌شود، داستانی از چگونگی ساخت دیوار چین و تصویری از فرهنگ چین را از زبان مردی میانسال حکایت می‌کند. در ایران این کتاب توسط اسدالله امرایی ترجمه گشته و انتشارات کتابسرای تندیس آن را به چاپ رسانده است.

 

کتاب نامه به پدر

یکی از مهم‌ترین دلایل شکل‌گیری شخصیت فرانتس کافکا را رفتار نامناسب پدرش با او می‌دانند. ظلم و ستمی که از کودکی تحت آن واقع شده و نبود مهر و محبت پدرانه باعث شده تا جهان را اینگونه پوچ، سرد و هراس‌آور تجربه کند. کافکا در این کتاب که در واقع نامه‌ای بلند به پدرش است، و در سال 1919 نوشته شده، اعتراض و انتقاد خود را از او بیان کرده است. اگرچه این کتاب در زمره بهترین آثار ادبی کافکا قرار نمی‌گیرد، اما برای شناخت شخصیت و ابعاد روانشناختی آثار او بسیار مهم است. الهام دارچینیان ترجمه‌ جدیدی از این کتاب را توسط انتشارات نگاه به تازگی عرضه کرده است.

 

 

کتاب دیوار

داستان کوتاه دیوار از ژان پل سارتر که همراه با 6 داستان کوتاه دیگر از نویسنده‌های مشهور اروپا به همت صادق هدایت گزینش و توسط انتشارات مجید در ایران منشر شدند، عنوان این کتاب است. داستان‌های فرانتس کافکا در این مجموعه شامل «جلو قانون» و «شغال و عرب» می‌شود. این داستان‌ها نیز همچون دیگر آثار او مقابله‌ای با ظلم و ستم حاکم در جامعه و پرسشی درباره‌ی عدالت، آزادی و تنهایی است. الکساندر لانژکیلاند، آنتوان چخوف (Anton Chekhov)، گاستون شرو (Gaston Chérau) و آرتور شنیتسلر (Arthur Schnitzler) از دیگر نویسنده‌هایی هستند که این کتاب داستان‌های آن‌ها را دربر می‌گیرد.

 

کتاب تمثیلات

این مجموعه کتاب که در سال 1961 منتشر شد، آثاری از فرانتس کافکا را دربر می‌گیرد که بازنویسی افسانه‌های باستانی یونانی، شرقی، یهودی و غربی است که با تخیلات و قدرت اعجاب‌آور فکر او ترکیب شده‌اند. این کتاب را کوروش بیست سرکیس ترجمه کرده و توسط نشر ماهی منتشر شده است.

 

کتاب مجموعه داستان‌های کوتاه

انتشارات ماهی به کوشش علی‌اصغر حداد در مجموعه‌ای ارزشمند، داستان‌های کوتاه کافکا را منتشر ساخت. این مجموعه چهار بخش دارد؛ آثاری که در زمان حیات کافکا منتشر شدند، آثاری که کافکا به طور پراکنده در مجلات ادبی منتشر کرد، آثاری که پس از مرگ کافکا منتشر شدند و تمثیل‌ها و پارادوکس‌ها. این کتاب را می‌توان یکی از کامل‌ترین نسخه‌ها در گردآوری داستان‌های کوتاه کافکا در ایران دانست.

 

آثار فرانتس کافکا را می‌توان به دو بخش داستان‌های کوتاه و رمان‌های بلند تقسیم کرد. داستان‌های کوتاه او در مجموعه‌های مختلف بارها منتشر شده و جهانی مختص خود را به تصویر می‌کشند، جهانی که در امتداد رمان‌های او، تنهایی و ازخودبیگانگی انسان را منعکس می‌سازد و برای رهایی از تنهایی و پوچی حاصل از آن راه فراری نیست. آثار کافکا به لحاظ ادبی در زمره ممتازترین کتاب‌های تاریخ ادبیات جهان قرار می‌گیرند و منتقدین بسیاری در شرح و تفسیر آن نوشته‌اند. کتاب‌های پیشنهادی این لیست به خواننده کمک می‌کند تا عمیق‌ترین دردهای انسانی خود را لمس کرده و با بعدی متفاوت از تخیل آشنا شود، تخیلی که برای فرار از واقعیت به وادی بهتر نیست، بلکه می‌کوشد خواننده را به ذات واقعی انسان بودن که آمیخته با اندوه است نزدیک کند.