نقد بازی Subnautica: Below Zero

در اوایل دهه اول سال 2000 بود که ناگهان سبک Survival باعرضه بازی DayZ به‌سرعت محبوبیت فراوانی پیدا کرد و تعداد بسیار بالایی عنوان در این سبک مخصوصاً بر روی PC عرضه شدند. در میان آن‌ها، یک بازی با نام Subnautica بود که برخلاف روال روز عمل کرد. درزمانی که تمرکز اکثر این بازی‌ها روی بقا در دنیای Sandbox با حضور گرم زامبی‌ها بود، ناگهان بازی‌ای به بازار عرضه شد که دریا را به‌عنوان مقصد خود انتخاب کرده بود و در آن خبری از زامبی و موجودات معمول نبود. از آن عجیب‌تر، تک‌نفره بودن بازی و محتوای داستانی آن بود که حداقل در آن زمان همتا نداشت. پس از چند سال در Early Access بودن بالاخره در سال 2017 نسخه کامل بازی عرضه و مبدل شد به یکی از بهترین بازی‌های سال و بهترین بازی‌های سبک Survival تاریخ. پس از مدتی نسخه بعدی بازی به‌عنوان حالتی Expansion معرفی شد به نام بازی Subnautica: Below Zero و حال نسخه نهایی آن به میان کنسول‌ها و PC آمده است. آیا استودیوی Unknown Worlds توانسته است این بار هم انقلابی در سبک Survival ارائه کند؟

اولین مسئله ای که در بازی Subnautica: Below Zero متفاوت با شماره قبلی به چشم می‌آید، تأکید بسیار پررنگ بر داستان‌سرایی مستقیم با تکیه ‌بر میان‌پرده‌ها و دیالوگ‌های فراوان است. برخلاف بازی سابناتیکا، این بار شخصیت اصلی سخن می‌گوید و دائماً در حال صحبت کردن با خود و شخصیت‌های دیگر بازی است. تعداد قابل‌توجهی شخصیت در بازی وجود دارند که البته اکثراً به حضور فقط در حد شنوایی محدودشده‌اند. بااین‌حال روال داستان‌گویی تغییر محسوسی داشته و برخلاف قبل، متکی بر روش غیرمستقیم و درک جزئیات توسط مخاطب نیست. به نظر می‌آید که در Subnautica، نبود بودجه کافی برای استخدام صداپیشه‌ها بود که مسبب آن‌گونه داستان‌سرایی شده بود و به‌صورت تصادفی سبک درگیر کننده و جالب‌تر داستان‌سرایی غیرمستقیم را پیاده کرده بود.

 

داستان بازی Subnautica: Below Zero با سفر شخصیت اصلی به سیاره‌ای مانند شماره قبل برای پی برد به سرنوشت واقعی خواهر خود است که بنا به گفته شرکتی که او را استخدام کرده بود در حین تحقیقات کشته‌شده. ولی قهرمان داستان این توضیح را قبول نمی‌کند و به خواسته خود قدم به این سیاره می‌گذارد. همین مسئله آمدن داوطلبانه به سیاره خطرناک و دنبال کردن داستانی به‌جز بقا و زنده ماندن سبب شده که این سری داستان بازی آن‌چنان درگیر کننده نباشد و مخاطب نتواند در نقش شخصیت اصلی فرو رود. از آن بدتر و همان‌طور که اشاره شد، صحبت کردن دائم و گزارش کردن لحظه‌به‌لحظه افکار درونی شخصیت اصلی است که به حس و حال بی‌نظیر شماره قبلی ضربه زده و روال بازی را در حد داستان معمولی و کلیشه‌ای پایین آورده است.

در همان اوایل بازی Subnautica: Below Zero اولین چیزی که به چشم می‌آید، کوچک‌تر شدن بخش‌های مختلف بازی است. در وهله اول نقشه بازی و قسمت‌های مختلف آن به چشم می‌آید. برخلاف شماره قبل، دیگر خبری از Biome های مختلف و چندلایه در اعماق پایین‌تر نیست و در همان ساعات اولیه می‌توان تمامی Biome ها را گشت. البته برخی از این Biome ها متصل به بخش‌های جدید در اعماق بیشتر می‌شوند، ولی مساحت آن‌ها بسیار محدودتر و کوچک‌تر هستند. این مسئله سبب شده که یکی از بهترین وسایل نقلیه شماره قبل، یعنی زیردریایی Cyclops که به‌عنوان پایگاه متحرک کار می‌کرد در بازی Subnautica: Below Zero غایب باشد چون محیط‌های بازی بسیار محدودتر هستند.

 

در نبود وسایل نقلیه شماره قبلی، بازی Subnautica: Below Zero طبیعتاً جایگزین جدیدی به بازار آورده است. جالب‌ترین وسیله Seatruck است که از چند قسمت مختلف تشکیل می‌شود. این وسیله قابلیت این را دارد که توسط مخاطب شخصی‌سازی شود و می‌توان به‌راحتی قسمت‌هایی با کاربردهای گوناگون را در کنار یکدیگر قرارداد و به معنای کلمه یک کامیون زیردریایی ساخت! این قسمت‌ها شامل بخش انبار، بخش آکواریوم، بخش قسمت ساخت‌وساز و بخش حمل‌ونقل Prawn suite هستند. بله Prawn suit که مانند لباسی روبات مانند و بزرگ است به این شماره نیز آمده است.

درکنار وسایل نقلیه جدید، بازی Subnautica: Below Zero در قسمت‌های دیگر نیز اضافاتی دارد. انواع موجودات عجیب‌وغریب، گیاهان و به دنبال آن تعدادی وسایل و ساختمان‌های جدید. روال پیشروی در دنیای بازی نیز مانند قبل بسته به عمق قابل‌دسترسی است. با ساخت امکانات پیشرفته‌تر (مانند مخزن اکسیژن با حجم بالاتر) و Module های اعماق بیشتر بخش‌های مختلف عمیق‌تر قابل گشت و گذار می‌شوند که برای ادامه دادن بخش داستانی لازم هستند.

 

روال ساخت‌وساز در بازی Subnautica: Below Zero شاید از قوی‌ترین قسمت‌های آن باشد. قرار دادن ساختمان‌های مختلف در کنار یکدیگر به‌آسانی انجام می‌شود و چه ازلحاظ ظاهری و چه کاربردی بسیار لذت‌بخش است. برنامه‌ریزی و متصل کردن قسمت‌های مختلف موردنیاز، تأمین کردن نیروی الکتریکی پایگاه و چینش بخش‌های مختلف شاید به‌تنهایی ساعت‌ها مخاطب را سرگرم کند. بازی تعداد زیادی سازه نیز در اختیار قرار می‌دهد به‌گونه‌ای که بتوان پس از مدتی کاملاً خودکفا عمل کرد، مانند باغچه‌های کوچک برای گیاهان آبی یا خشک، تصفیه آب، تولید برق از منابع حرارتی و غیره.

تمامی قسمت‌های گفته‌شده در بازی Subnautica: Below Zero در راستای سفرهای اکتشافی برای جمع‌آوری منابع مختلف و یا ادامه دادن داستان بازی است مانند سفرهای جاده‌ای که در زندگی واقعی می‌رویم. در ابتدای هر سفر جمع‌آوری آذوقه، باطری و مقداری مواد اولیه موردنیاز لازم است تا بتوان به دل دریا و خطر زد. انجام مأموریت مورد و نیاز و بازگشت از این سفر طولانی پس از مدتی و دیدن چراغ‌های پایگاه از دور و حس بازگشت به خانه دنج و آرام یکی از بهترین لحظات تجربه بازی Subnautica: Below Zero است. خوشبختانه بازی به‌اندازه کافی محیط‌های مختلف و شرایط خاص در مقابل قرار می‌دهد تا هیچ‌وقت دو سفر شبیه یکدیگر طی نشوند.

از خطرات مهلک در حین گشت و گذار در بازی Subnautica: Below Zero، موجودات عظیم‌الجثه یا Leviathan ها هستند. این موجودات در اکثر موارد بسیار خطرناک و ترسناک هستند و به‌راحتی بازیکن را از بین می‌برند. در کنار آن‌ها موجودات خطرناک کوچک‌تر نیز وجود دارند. تنها راه مقابله با آن‌ها مخفی‌کاری یا استفاده از سلاح‌های غیر کشنده است که برای لحظاتی فرصت فرار می‌دهند. در این قسمت فلسفه تا حدی عجیب سازنده‌ها وجود دارد که هیچ‌گونه امکانات برای کشتن دشمنان در بازی نیست. آن‌ها اذعان کرده‌اند که به‌عمد بازی این‌گونه طراحی‌شده و جواب به خشونت فراوان در دنیای واقعی و مجازی است. باوجود تا حدی کلافه کننده بودن این موضوع، در کل فرار کردن از دست موجودات خطرناک در بازی آن‌چنان سخت نیست.

تا اینجا بازی Subnautica: Below Zero شباهت فراوانی به شماره قبل دارد. قسمت کاملاً جدید این بازی، همان‌طور که از اسمش برمی‌آید وجود آب‌وهوای زیر صفر در خشکی‌های محیط است. سیاره محل وقوع بازی همیشه در زمستان قرار دارد و هرچند وقت یک‌بار در آن طوفان شدید برفی برقرارمی شود. درنتیجه، در صورت قرار گرفتن در هوای آزاد دمای بدن قهرمان ‌بازی دائماً در حال کم شدن خواهد بود. برای مقابله با این مشکل چندین راه وجود دارد، پناه گرفتن به غار و محیط‌های بسته، ساخت لباس مخصوص که روند کم شدن دما را آهسته می‌کند، خوردن قهوه داغ و غذای مخصوص گرم‌کننده. ولی در کل در حین گشت و گذار همیشه باید مراقب کم شدن دما بود.

این کم شدن دمای محیط در بازی Subnautica: Below Zero، از قسمت‌های جالب آن است. بخش قابل‌توجهی از بازی روی خشکی انجام دنبال می‌شود که مکانیک‌های آن را کاملاً تغییر می‌دهد. طبیعتاً پیدا کردن غذا، آب و نوع دشمنان در روی خشکی تفاوت بسیاری با دنیای زیرآب دارد. در این قسمت است که وسیله نقلیه جدیدی به نام Snow Fox در بازی معرفی می‌شود. این وسیله حالتی Hovercraft مانند دارد و سرعت حرکت روی خشکی را چندین برابر می‌کند. البته باید اشاره کرد که محیط‌های خشکی بازی در مقایسه با دنیای زیرآب بسیار محدودتر هستند و در کل بسیار ساده.

 

این فضای محدود بزرگ‌ترین مشکل بازی Subnautica: Below Zero است. در مقایسه با دنیای عظیم و چندلایه شماره قبل، محیط این شماره از بازی بسیار محدودتر به نظر می‌آید. دیگر خبری از غارهای عظیم و تودرتو نیست و بسیاری از Biome ها مساحتی اندک دارند که به‌سرعت به محیط‌های اطراف متصل می‌شوند. از آن بدتر این‌که حس و حال ترسناک و غریب شماره قبل کاملاً از این بازی رخت بسته است. بازی Subnautica یکی از ترسناک‌ترین بازی‌های عرضه‌شده بود و گشت و گذار در عمق زیر 1000 متر در آن آزمونی بود برای غلبه بر ترس مخاطب و کنار آمدن با محیط بسیار خطرناک و مرموز. به نظر می‌آید که این بار تلاش فراوانی شده تا بخش ترسناک بازی کاملاً از میان برداشته شود که تصمیمی عجیب به نظر می‌آید.

در پایان ولی باید اشاره کرد که با تمام کم‌کاری‌ها، بخش بصری و صوتی بازی Subnautica: Below Zero پیشرفت قابل‌توجهی داشته و از بهترین قسمت‌های آن است. جلوه‌های بصری بازی پیشرفت قابل‌توجهی داشته و دیگر کمتر خبری از ظاهر شدن ناگهانی بخش‌های دوردست محیط است. ازنظر طراحی هنری نیز مانند قبل، همه‌چیز به زیبایی و جالب انجام‌شده به مشخص است طراحان زحمت بسیاری برای خلق دنیایی ناشناس در متفاوت از کره زمین کشیده‌اند. صداگذاری محیط و موجودات مختلف نیز در اوج قرار دارد و به نحو احسن حس و حال زندگی در دنیای زیرآب را منتقل می‌کند. آهنگ‌های مختلف برای هر Biome نیز مزید بر علت شده است که گشت و گذار در محیط‌های مختلف لذت‌بخش باقی بمانند.

بازی Subnautica: Below Zero به‌تنهایی اصلاً تجربه بدی نیست و شاید برای کسانی که شماره قبلی را تجربه نکرده‌اند یکی از بهترین آثار در سبک بقا باشد. در دنیای تکراری و خسته‌کننده بازی‌های این سبک تجربه عنوانی متفاوت و حاوی بخش داستانی قطعاً قابل‌تحسین است. ولی برای کسی که شماره اول Subnautica را تجربه کرده، حس ناامید شدن در پی اتمام Subnautica: Below Zero غیرقابل‌چشم‌پوشی است. اگر داستان نچسب و وراج آن در نظر گرفته نشود، کوچک شدن محسوس بازی و کمرنگ شدن بخش ترسناک و مرموز آن سبب شده که تا حد فراوانی دست آوردهای خیره‌کننده سازندگان در شماره اول به هدر برود. توصیه ما به شما این است که اگر می‌خواهید به سراغ این سری بروید، حتماً از بازی Subnautica: Below Zero شروع کنید و سپس به سراغ Subnautica بروید.

Subnautica: Below Zero focuses on parts that were not needed in the first place while neglecting what was important. The weird insistence on lavish story telling with lots and lots of spoken lines does nothing but to weaken the immersion aspect of the game, something that was done perfectly in the previous game. While the core of the gamplay is still insanely engaging and fun, and the story is serviceable, one cannot help to be disappointed. The game seems to have been shrunk in both scope and horror aspect to make room for a story with characters who are frankly not interesting at all. The end result is a game that is perfectly adequate, but pales in comparison with the previous title.