انیمه شهر اشباح (Spirited Away) معروف‌ترین اثر در دنیای انیمه است که عده کثیری آن را می‌شناسند و احتمالا بیشتر از هر انیمه دیگری دیده شده. انیمه شهر اشباح به عقیده خیلی‌ها بهترین انیمیشن تاریخ است. عوامل زیادی باید کنار یکدیگر جمع بشوند تا یک اثر به یکی از بهترین‌ها در حوزه خودش بدل شود. در این نوشته، به حقایق جالبی درباره انیمه شهر اشباح می‌پردازیم که احتمالا آن‌ها را نمی‌دانستید.
1.ساخت فیلم بدون فیلم‌نامه
اگرچه که هایائو میازاکی روش خود را در شخصیت‌پردازی و داستان‌گویی دارد، اما ساخت انیمه شهر اشباح را بدون فیلم‌نامه آغاز کرد. البته میازاکی تقریبا فیلم‌هایش را بدون داستان کاملا مشخص می‌سازد و بر اساس استوری‌بورد خود پیش می‌رود. می‌شود گفت که او انیمه را ارگانیک می‌سازد و اجازه می‌دهد تا داستان خودش را روایت کند و هرچیز تازه‌ای که به ذهنش می‌رسد را در خلال ساخت فیلم به آن اضافه می‌کند. شاید این همان دلیلی است که بعد از تماشای انیمه شهر اشباح شگفت‌زده می‌شوید و این پرسش مطرح می‌شود که چطور چنین چیزی به ذهن میازاکی خطور کرده است؟
هایائو میازاکی در این‌باره می‌گوید:
من نیستم که فیلم را می‌سازم. فیلم است که خودش را می‌سازد و من چاره ای جز پیروی کردن از آن ندارم.
2.هایائو میازاکی در اسکار 2003 شرکت نکرد
با اینکه انیمه شهر اشباح نامزد دریافت جایزه بهترین انیمیشن بود و برنده هم شد، اما هایائو میازاکی در این مراسم شرکت نکرد. بعدها در سال 2009 در مصاحبه‌ای گفته بود که مخالف جنگ و حمله آمریکا به عراق بود، ولی به‌خاطر صلاح‌دید تهیه‌کننده آن سال عقیده خود را ابراز نکرد و به شرکت نکردن در آکادمی اسکار اکتفا کرد.
3.شخصیت چیهیرو از دختر دوست میازاکی الهام گرفته شده است
دختر ده ساله یکی از دوستان میازاکی (سیجی اوکودا)، منبع الهام او برای پرداخت شخصیت اول داستانش بود. او می‌خواست فیلمی برای یک بچه عادی و ده ساله بسازد. شخصیت اصلی باید یک فرد معمولی باشد که توانایی خاص و خارق‌العاده‌ای نداشته باشد. میازاکی می‌خواست نقشی بسازد که به دختران هم سن و سال چیهیرو نشان بدهد که لازم نیست قدرت ویژه‌ای داشته باشند تا بتوانند قهرمان بشوند.
میازاکی در این مورد این‌طور گفته است:
هربار که نکته تازه‌ای درباره چیهیرو می‌نوشتم یا می‌کشیدیم، از خودم می‌پرسیدم که آیا دختر ده ساله دوستم قادر به انجام این کار خواهد بود یا نه؟
4.روح رودخانه از خاطرات هایائو میازاکی پیدایش شده است
یکی از صحنه‌های به‌یادماندنی انیمه شهر اشباح، جایی است که روحی بسیار بدبو می‌آید و همه از خدمات دادن به او عقب‌نشینی می‌کنند. چیهیرو مشغول حمام کردن روح بدبو می‌شود. یک جایی با پیچیدن طناب دور دسته دوچرخه آن را از بدن روح بیرون می‌کشد و آلودگی‌هایش را رفع می‌کند.
این صحنه‌های مبتنی بر یکی از تجربه‌های میازاکی است. او تعریف می‌کند که قبلا برای تمیزکردن رودخانه داوطلب شده بود. او و ده نفر از همراهانش در همین حین دوچرخه‌ای را با استفاده از طناب بیرون می‌کشند. بعد از اتمام تمیزکاری، ماهی‌ها باز برمی‌گردند و رود تمیز می‌شود. همین خاطره، منبع الهام میازاکی برای خلق این صحنه‌ها می‌شود.
5.شکستن رکورد باکس آفیس ژاپن
تا پیش از اکران انیمه شهر اشباح، رکورد بیشترین فروش فیلم در ژاپن برای فیلم تایتانیک بود. انیمه شهر اشباح با فروش بیش از 30 میلیارد ین در گیشه توانست پرفروش‌ترین فیلم تاریخ ژاپن بشود. آن هم‌چنین در جشنواره‌های مختلف حدود 40 بار در رشته‌های متفاوتی نامزد شد که فقط سه تای آن‌ها را برنده نشد. همین محبوبیت انیمه شهر اشباح در ژاپن باعث شد تا خارج از آن هم معروف بشود و فروش زیادی داشته باشد.
6.تقلید از حیوانات مختلف برای طراحی
میازاکی به انیماتورها گفته بود که از حیوانات و حرکت‌های آن‌ها الهام بگیرند. برای مثال، در صحنه‌ای که هاکو آسیب دیده و وارد اتاق دیگ بخار می‌شود از سه حیوان برای حالت‌های مختلف هاکو استفاده شده است. وقتی به دیوار می‌چسبد، شبیه به مارمولک ژکو طراحی شده و وقتی روی زمین می‌افتد، مثل مار پیچ و تاب می‌خورد. قرار بوده است که جایی که چیهیرو می‌خواهد به هاکو دارو بدهد از حرکت پوزه سگ هنگام غذا خوردن تقلید کنند. هیچ یک از دست اندرکاران سگ نداشتند، برای همین با یک دوربین به دامپزشکی رفتند تا از سگ‌های آن‌جا مدل بردارند و این صحنه را خلق کنند.
7.میازاکی همه‌کاره این انیمه بود
او در جریان ساخت انیمه شهر اشباح هم فیلم‌نامه‌نویس بود، هم کارگردان و هم طراح استوری‌بورد. درواقع، میازاکی با طراحی و نقاشی داستان را می‌نوشت. وقتی به فیلم‌های او به خصوص همین انیمه نگاه می‌کنید، با اثر، دید و چشم‌انداز یک انسان مواجه می‌شوید که کارش مختص به خودش است. همان‌طور که می‌دانیم، کارگردان بسیار نقش حیاتی در ساخت فیلم دارد، حال آن که میازاکی همه‌کاره‌ی فیلم خودش است و کاملا امضای او را دارد. مجله نیویورکر یک بار او را «نویسنده انیمه» نامید؛ نویسنده به این معنا که اون فیلم‌سازی است که آن‌قدر نقش حیاتی در پروسه ساخت ایفا می‌کند که به نوعی نویسنده فیلم می‌شود.
8.دارای رتبه بهترین‌های قرن
نیویورک تایمز در فهرست «بهترین فیلم‌های قرن 21 تاکنون»، انیمه شهر اشباح را به عنوان دومین فیلم انتخاب کرد. موسسه the British Film در لیست 50 عددی بهترین انیمیشن‌ها برای کودکان تا 14 سال، انیمه شهر اشباح را در میان اولین‌های این لیست قرار داد. بی‌بی‌سی در سال 2016 در لیست بهترین فیلم‌های قرن 21، رتبه چهارم را به انیمه شهر اشباح داد؛ سه رتبه اول مربوط به فیلم‌های لایو اکشن بودند و درواقع، انیمه شهر اشباح بهترین فیلم انیمیشنی دنیا انتخاب شده بود.
9.در نسخه دوبله آمریکایی فیلم چندین دیالوگ اضافه شده است
در نسخه آمریکایی انیمه، قسمت‌هایی وجود دارد که چیهیرو درباره آن‌چه که اتفاق می‌افتد، توضیحاتی می‌دهد که در فیلم اصلی وجود ندارد. این قسمت‌ها برای شفاف‌سازی عناصر داستانی خاص برای مخاطبان آمریکایی اضافه شده‌اند. مخاطبی که احتمالا آن‌قدرها با فرهنگ شرق و ژاپن آشنایی ندارد. مثلا آن‌چه که برای یک شخص ژاپنی حمامی عادی به نظر می‌رسد، برای یک آمریکایی احتمالا مساله‌ای تازه است. از همین رو، در نسخه آمریکایی این جمله از زبان چیهیرو شنیده می‌شود: اوه، این یک حمام است.
10.الهام پسر یوبابا و هاکو از افسانه‌های قدیمی ژاپنی
شاید عجیب باشد که چطور یک جادوگر پیر می‌تواند فرزندی به دنیا بیاورد که از خودش هم بزرگ‌تر است. احتمالا منشأ شخصیت پسر یوبابا از داستان قهرمانی به نام کینتارو است. کینتارو کسی است که توسط جادوگر کوهستان به نام یاموبا بزرگ شده. او قدرت و توانایی زیادی دارد که از آن برای جنگیدن و مقابله با هیولاها و خرس‌ها استفاده می‌کند.
علاوه بر این تصویری از یک اژدهای ژاپنی در کنار کوه فوجی وجود دارد که توسط اوگاتا گکو نقاشی شده و بسیار شبیه هاکو است. از این رو، این هم یکی دیگر از دلایلی است که نشان می‌دهد، میازاکی برای این فیلم از فرهنگ عامه مبتنی بر مذهب شینتو و بودا اثر گرفته.
11.نام شخصیت‌ها توصیف‌کننده آن‌ها است
نام خیلی از شخصیت‌ها، به کاری که می‌کنند یا رفتار مشخصی که دارند، برمی‌گردد. برای مثال، پیرمردی که مسئول دیگ بخار در زیرزمین بود، کماجی به معنای دیگ بخار نام داشت. نام کامل هاکو، کوهاکو بود که به معنی رود است. دوده‌های بانمک و کوچیکی که در دیگ بخار کار می‌کردند، سوسوواتاری نامیده می‌شدند که به معنای دوده سرگردان است. روح تربچه شکلی که در انیمه حضور داشت را اوشیرا ساما صدا می‌کردند که به معنای پروردگار بزرگ سفید است. یوبابا به معنی جادوگر حمام است و زنیبا جادوگر پول. اسم چیهیرو به دو معنای هزار جستجو یا هزار نتیجه (معنای دقیق‌تر آن درک و فهم عمیق است) است که وقتی به نام «سن» تبدیل شد فقط معنای هزار میداد.
12.الهام یوبابا از افسانه‌ای روسی
هایائو میازاکی برای ساختن شخصیت‌های خود از فرهنگ‌ها، داستان‌ها و آدم‌ها ایده می‌گیرد. آنتاگونیست اصلی این فیلم یعنی یوبابای جادوگر، شباهت زیادی به یک افسانه فولکلور روسی دارد. بابایاگا جادوگری آدم‌خوار است که کسانی را که نمی‌توانند وظایفی که به آن‌ها اختصاص داده شده را انجام دهند، می‌خورد. اگر بابایاگا را الهام‌بخش یوبابا بدانیم، می‌شود تا آن‌هایی را که یوبابا به خوک تبدیل کرده بود (از جمله پدر و مادر چیهیرو) غذای او در نظر گرفت.
13.وجود صحنه‌هایی به نام «ما»
میازاکی در فیلم‌های خود، اغلب از صحنه‌هایی استفاده می‌کند که تحرک خاصی در آن‌ها وجود ندارد. از این صحنه‌ها با عنوان «ما» یاد می‌کند که در زبان ژاپنی به معنای پوچی است. خودش درباره آن‌ها این‌طور می‌گوید که اگر به طور مداوم و متوالی فقط اکشن و تحرک در فیلم باشد و اصلا فضای نفس کشیدن وجود نداشته باشد، تنها چیزی که داریم، شلوغی است. اما اگر لحظه‌ای صبر کنید، قسمت‌های پرتنش فیلم هم ابعاد وسیع‌تر و به مراتب بهتری پیدا می‌کنند. اگر فقط اکشن و فشار در فیلم باشد، بدتر مخاطب دچار کرختی و بی‌حسی می‌شود. بنابراین، صحنه‌هایی که شخصیت به دوردست‌ها نگاه می‌کند یا بی‌صدا جایی نشسته است، اتفاقی معمول در آثار هایائو میازاکی هستند.
14. توجه بسیار به جزئیات
میازاکی همیشه به‌خاطر صحنه‌های خاص و خارق‌العاده‌ای که می‌سازد، ستایش می‌شود و خیلی از انیمه‌ها به تقلید از آثار او به دنبال خلق صحنه‌های مشابه هستند. چیزی که آثار او را متفاوت می‌کند، توجه بی‌اندازه او به جزئیات است. این جرئیات در تصویر، نگاه هرکسی را به خود جلب می‌کند، اما او فقط به تصاویر بسنده نمی‌کند. تناسب میان دیالوگ‌ها با تصاویر و شخصیت‌ها عالی است؛ مثلا چیهیرو هربار که کفش می‌پوشد، با کفشش ضربه می‌زند تا مطمئن بشود مناسب است. یا او در صحنه‌ای جواب پدر و مادرش را دفعه دومی که صدایش می‌زنند می‌دهد که خیلی از کارکنان فیلم که دختران هم سن او دارند، اذعان کرده‌اند که بچه‌ها حتی گاهی دفعه سوم جواب‌شان را می‌دهند! هایائو میازاکی به خاک چسبیده به کف پا، بازی نور و سایه‌ها و عرق ناشی از دویدن هم توجه می‌کند و همه را در آثارش اعمال می‌کند. این همان چیزهایی است که تا این حد او را در زمینه انیمه پیشتاز می‌کند.
15. صدای واقعی غذا خوردن
میازاکی به جادوی تصویر و داستان بسنده نمی‌کند و از خیر صداها نمی‌گذرد. صحنه‌ای در دقایق ابتدایی فیلم وجود دارد که مادر چیهیرو در حین غذاخوردن با او صحبت می‌کند. برای طبیعی درآمدن این صحنه او به صداگذار این نقش، یعنی یاسوکو ساواگوچی می‌گوید که در حین گفتن دیالوگ‌هایش مرغ سرخ شده بخورد. صداگذار آمریکایی این نقش لارن هالی هم هنگام جویدن سیب شروع به حرف زدن می‌کند تا به اندازه صداگذاری ژاپنی آن خوب به‌نظر برسد.
نظر شما درباره انیمه شهر اشباح چیست؟ آیا از این حقایق جالب درباره آن مطلع بودید؟
ژاپن و جادوها و جادوگرانش . سی سال است که با جادوگری از ژاپن انس گرفتم. جادوگری به نام کیتارو و جادوی ژاپنی موسیقیش
دیدمش قشنگه هوکا بود فکر کنم خیلی بی احساس بود
بچه که بودم انیمه مورد علاقم افسانه توشیشان بود .خیلی دلهره آور و غم انگیز بود
عالی بود.ممنونم.شخصیتتونو دوس دارم.خسته نباشین
وای من عاشق این انیمه شهر اشباح یا همان ربوده شده هستم خیلی دوسش دارم ژاپن واقعا انیمه های خوبی میسازه من که عاشق انیمه های ژاپنی وکره ای هستم و مخصوصا انیمه های که میازاکی ساخته عالین
ممنون از میازاکی با ساختن انیمه های خویش
یه جایی از فیلم یوبابا به هاکو گفت : اگه اجازه بدم که چیهیرو و پدر ومادرش برن . تورو (هاکو) به تکه های ریز تبدیل میکنم.اما اخر فیلم که چیهیرو داشت میرفت به سمت پل ، هاکو به چیهیرو گفت : منم از یوبابا اجازه میگیرم و میام. حالا اخرش چی شد؟رفت ؟نرفت؟اصن خیلی براش ناراحتم (:
دلم گرفت
دقیقا منماز بچگی که این انیمیشن رو دیدم تا الان که 12 سال میگذره همیشه برام سوال بود چه بلایی سر هاکو میاد اید چون قرار بود به تیکه های ریز تبدیل بسه به چیهیرو گفت پشت سرتم نگاه نکن
نه هاک. نمرد چون اسم واقعیش رو دوباره یادش اومد. جایی از فیلم گفته میشه یوبابا با عوض کردن اسم هاشون به اونها فرمانروایی می کنه حالا که هاکو اسمش رو می دونه دیگه یوبابا نمی تونه با اون کاری کنه
هوم بات موافقم کاش مگفتن:(
داستان پارک شدداستان دارم شد….استان
سلام… چیهیرو جوابتو دادهXD هاکو…
من که از انیمه متنفرم از همشون.
اگه متنفری اینجا چیکار میکنی
اره واقعا اینجا چیکار میکنی
من تصمیم گرفتم انیمه های قدیمیرو از اول ببینم و اولی این بود عاشقشم بعد گذشت اینهمه سال ترجیحش میدم
شهر جن ها درسته نه اشباح.واقعا جن ها در ژاپن غوغا می کنن.کلی هم خدمتکار کارگردان و انیماتور دارن “هایائو میازاکی در این‌باره می‌گوید:
من نیستم که فیلم را می‌سازم. فیلم است که خودش را می‌سازد و من چاره ای جز پیروی کردن از آن ندارم. میگید نه سرچ کنید قدیمی ترین انیمیشن تا ببینید اون هم دقیقا خود جن هارو نشون میده
واقعا نمیتونم از علاقه‌ای که به این انیمیشن دارم بگم با اینکه بیش از ۱۰ سال گذشته ولی هربار که میبینمش بازم حس تازگی داره واقعا فوق‌العادس
اره من همسن چیهیرو هم هستم خیلی درکش میکنم واقا اخلاقای خودمو داره
اخر معلوم نشد اون روح کیه یا من نفهمیدم یکی توضیح بده واسم
من دو هفتست دیدمش ولی از وقتی تموم شد تا حالا برام سواله که هاکو چی شد؟اصلا چرا به چیهیرو گفت که پشتشو نگاه نکنه؟قرار بود به تیکه های ریز تبدیل بشه؛به تکه های ریز تبدیل شده؟مُرد؟دلم خیلی براش می سوزه:(
سلام
من 12 ساله فقط دارم انیمه میبینم اما هیچ انیمیشنی مثله این نیست که یه حس عجیبی به من میده
فک کنم حدوده 20 بار دیدمش
فک کنم قشنگ هر سال 1 بار و میبینم
یه حسه واقعا عجیب از گرافیکش بهم دست میده
عاشق غذا هاش خونه هاش شخصیت هاش
اصلا یه چی عجیب
من و میبره به یه دنیای دیگه
فک کنم از من سخت پسند تر نیست تو دیدن انیمه کافیه یه چی چرت ببینم تموم دیگه نگاش نمیکنم
یکی از دوستان گفت که این انیمه تکراری نمیشه واقعا راست میگه
وای منم تازه به چیهیرو گفت که بعدا همو میبینیم ولی چجوری چرا فصل بعدی ساخته نشد
این انیمه نه تکراری میشه نه تکرار
از این انمیه مزخرف متنفرم
از این انمیه مزخرف متنفرم
چرا انمیه‌ی خوبی تو این دنیا نیست
من خوب چیهیرو رو درک میکنم چون خودم 10 سالمه و برای همین این انیمه به مدت 1 سال از وقتی که دیدم توجه من رو به خودش جلب کرد واقا خیلی هوشمندانست که این همه شخصیت رو ترسیم کرد واقا باید هنرمند هنرمندا باشی که بتونی انقدر قشنگ زندگی یک بچه 10 ساله رو توضیح بدی
شما سلیقه نداری مجبور نیستی نظر بدی
سلیقت بده اینجا نظر نده اینجا برای آره های خوش سلیقست همون بهتره بری برنامه های بچه ها رو ببینی تورور چه به این حرفا
مریضی به خدا بدت میاد نبین یا دنبالش نکن خودتو آزار میدی؟
کسی از تو نظر نخواست .
بعدشم اگه دوست نداری چرا الان اینجایی
اسم اون روح سیاه که ماسک سفید داشت و به همه طلا میداد چی بوددددددد
بی چهره
من خوب چیهیرو رو درک میکنم چون خودم 10 سالمه و برای همین این انیمه به مدت 1 سال از وقتی که دیدم توجه من رو به خودش جلب کرد واقا خیلی هوشمندانست که این همه شخصیت رو ترسیم کرد واقا باید هنرمند هنرمندا باشی که بتونی انقدر قشنگ زندگی یک بچه 10 ساله رو توضیح بدی
اره من همسن چیهیرو هم هستم خیلی درکش میکنم واقا اخلاقای خودمو داره
یادش بخیر
دیشب دوباره دیدم و دوباره هم دلم گرفت :)))
من واقا موندم چرا هامو به چیهیرو گفت بعدا هم دیگه رو میبینیم
متاسفانه سازنده فیلم هم نمیدونیم چجوری ازش بپرسیم
من خیلی برام جالبه که هاکو و چیهیرو بعدا چجوری هم دیگه رو میبینن
به نظرم خیلی پیچیده بود
من اصلا نفهمیدم چرا هاکو به اژدها تبدیل شد و بعد چطوری خوب شد
شما فهمیدین؟
؟؟؟؟؟؟؟
وای منم تازه به چیهیرو گفت که بعدا همو میبینیم ولی چجوری چرا فصل بعدی ساخته نشد
فصل؟
خیلی قشنگ بودا ولی من چندتا چیزو نفهمیدم
1. اون روحه چرا اولش ب چیهیرو کمک میکرد؟
2. چرا نیزابا برخلاف گفته‌ها مهربون بود؟
3. هاکو چ ربطی ب اون رودی که تو بچگی چیهیرو افتاده بود توش داشت و چیهیرو اسم هاکو رو از کجا فهمید؟
جواب سوال اول چون چیهیرو به روحه خالصانه کمک کرد گفت بیا تو که زیر بارون نمونی و روح بی چهره خیلی تحت تاثیر مهربونیش قرار گرفت و دوستش داشت.
جواب سوال دوم رو هنوز نمیدونم.
جواب سوال سوم: هاکو درواقع روح رودخونه‌یی بود که چیهیرو تو بچگی داشت توش غرق میشد و هاکو چیهیرو رو نجاتش داد. چیهیرو هم حدس زد که اسم رودخونه اسم هاکو باشه که وقتی گفتش هاکو یادش اومد.
البته اینا برداشت های من بود
خب ماعم موافقیم… عقلانیه… احتمال میدم همرو درست گفته باشی…♡♡☆☆
منم دقیقا توی همین سوالا موندم … شاید واسه همینه که این انیمه تکراری نمیشه.. سه تا از بهترین فیلمای عمرم:
۱.آبشار جاذبه(انیمیشن)
۲. شهر اشباح(انیمه)
۳. ونزدی(سریال)
کلا چیزایی که همیشه یه چیز عجیب و جالب و کشف نشده دارن هیچوقت تکراری نمیشن…. از تمام انیمه هایی که تابه حال دیدم بهتر بود…
به نظرم پیامش قشنگ بود اینکه چه قدر مفهوم خانواده مهم الان یادم اومد گفته هارو یه ذره شبیه هادس به مورفیوسه !
کلا من با انیمه خاطره خوش و خوبی داشتم
یه چیزی بگم ، اولین انیمه ای که به عمرم دیدم همین بود ، وقتی بچه بودم یبار اینو تو جم جونیور پخش کرد و اولش میگفتم اینا چیه ، چقد مزخرفه اما با خودم گفتم ببینم بعدش چی میشه اگه بد بود میزنم میره اما وقتی پدر و مادر چیهیرو ( داره اسپویل میشه ، اگه انیمه رو ندیدی نخون ) تبدیل به خوک شدن ، پشمام ریخت میخواستم ببینم بعدش چی میشه ، آقا انقدر از این انیمه خوشم اومد ، اینقدر قشنگ بود که کلا آرزوم اینه که برم دست آقای میازاکی رو ببوسم و بگم انشالا خدا همیشه تو رو خوشبخت کنه ، اگه یه روز این انیمه ، جلوی چشمم نخوره ، سکته میکنم ، وای که چقدر خوب بود این انیمه