هنوز اطلاعات زیادی از کنسول‌های جدید پلی استیشن 5 (PS5) و ایکس باکس سری ایکس (Xbox Series X) وجود دارند که ما از آنها بی‌خبریم و امید آن می‌رود که در آینده‌ی نزدیک، حداقل شماری از مهم‌ترین موارد آن از قبیل قیمت و بازی‌های حین عرضه‌ی آنها در اختیار عموم کاربران قرار گیرند. گذشته از این موارد، سونی و مایکروسافت طی ماه‌های گذشته صحبت‌های زیادی را در خصوص پلتفرم‌های جدید خود با رسانه‌ها و کاربران در میان گذاشته‌اند که در نتیجه‌ی آن، بسیاری از ویژگی‌های جالب این دو کنسول که غالباً به بحث‌های سخت افزاری و ویژگی‌های فنی آنها مربوط می‌شوند، به علاقه‌مندان اطلاع‌رسانی شده است. در این مطلب، قصد داریم تا به 15 مورد از ویژگی های PS5 و ایکس باکس سری ایکس معرفی شده اما برای بخش اعظمی از مخاطبان عمومی این کنسول‌ها اهمیتی نخواهند داشت، نگاهی داشته باشیم.
این جزئیات، بیشتر به میزان ارتقاء عملکرد سخت افزاری و انواع تکنولوژی‌های به کار رفته در قسمت‌های مختلف کنسول PS5 و Xbox Series X مربوط می‌شوند که اکثر کاربران عمومی این کنسول‌ها، درکی از اهمیت یا نحوه عملکرد آنها ندارند.
در حالی که شاید این اطلاعات و ویژگی های PS5 و ایکس باکس سری ایکس برای افراد متخصص یا کاربرانی که اطلاعات بسیار جامعی در خصوص نحوه کارکرد فناوری‌های به کار رفته در این کنسول‌ها دارند، بسیار جذاب و جالب توجه باشند، عموم کاربرانی که قرار است برای خرید این کنسول‌ها اقدام کنند، اهمیت چندانی برای آن قائل نیستند. این جزئیات، بیشتر به میزان ارتقاء عملکرد سخت افزاری و انواع تکنولوژی‌های به کار رفته در قسمت‌های مختلف کنسول PlayStation 5 و Xbox Series X مربوط می‌شوند که اکثر کاربران عمومی این کنسول‌ها، اصلاً درکی از اهمیت یا نحوه عملکرد آن ندارند.
کاهش زمان «پویش» در پلی استیشن 5
این ویژگیِ به خصوص، مانند بسیاری از مواردی که در این مقاله به آنها خواهیم پرداخت، باتوجه به تأثیر قابل توجه و اهمیتی که می‌تواند در تجربه کاربری کنسول‌های جدید داشته باشد، به خوبی توسط اکثر محاطبان شناخته خواهد شد؛ اما وقتی از ساختار و زیربنای چگونگی عملکرد آن در سیستم مطلع می‌شویم، بسیاری از مردم آن را کم اهمیت توصیف خواهند کرد. «مارک سرنی»، طراح ارشد PS5 در خلال رویداد رونمایی از ویژگی‌های سخت افزاری این سیستم، در خصوص عملکرد بسیار سریع فرآیند پویش از طریق حافظه SSD این کنسول صحبت‌هایی را مطرح کرد. ممکن است اصطلاحات به کار رفته برای تشریح عملکرد این قابلیت برای همه کاربران قابل درک نبوده و اصلاً موجب بی‌اهمیتی آنها نسبت به این تحول شود. اما به‌صورت کلی باید گفت که این ویژگی می‌تواند زمان انتظار برای بارگذاری بازی‌ها را تا میزان قابل توجهی حذف کرده منجر به امکان پردازش جهان‌های بزرگتر با جزئیات و دقتی بالاتر شود. شاید مطرح کردن آن به این نحو بتواند توجه همه را به سمت خود جلب کند.
ویژگی DIRECT ML در ایکس باکس سری ایکس
DirectML یکی از مؤلفه‌های ماشین لرنینگ یا یادگیری ماشینی DirectX مایکروسافت است که در کنسول‌های ایکس باکس سری ایکس به کار رفته است. براساس توضیحات توسعه‌دهندگان این کنسول، DirectML قرار است به یکی از جذاب‌ترین پیشرفت‌های جزئی این سیستم تبدیل شود. بازی‌های ویدیویی با استفاده از قابلیت‌های ماشین لرنینگ DirectML می‌توانند انیمیشن‌های خود را با جزئیات محیطی به مراتب بیشتر و بهتری به نمایش بگذارند. این ویژگی موجب می‌شود تا جلوه‌های انیمیشنی بازی‌ها بیشتر به واقعیت نزدیک شده و بدون فشار مضاعف به پردازنده‌های سیستم به صورت همه جانبه در صحنه‌های مختلف اجرا شوند. با این که کلمات تخصصی و پیچیده‌ای که برای توضیح نحوه عملرد این ویژگی در رویداد رونمایی از کنسول مطرح شد، می‌تواند برای هر کاربر عمومی و ناآشنایی را بسیار خسته‌کننده به نظر برسد، باید گفت که DirectML حداقل روی کاغذ ویژگی فنی بسیار جذابی برای این کنسول به نظر می‌رسد.
کاهش زمان نصب پچ‌های آپدیت در پلی استیشن 5
کاهش زمان لودینگ بازی‌ها و امکان بارگذاری جهان‌های بزرگتر با جزئیات بیشتر در کنار ارتقاء سرعت استریم محتوای داخلی بازی‌ها، تنها مواردی نیستند که برای حافظه پرسرعت SSD در PS5 وعده داده شده‌اند. البته باید اقرار کرد که این موارد مهم‌ترین قابلیت‌هایی است که با به کارگیری این درایوها امکان پذیر خواهد بود. اما یکی دیگر از ویژگی‌های جدیدی که کنسول جدید سونی با به کارگیری حافظه سریع SSD از آن بهره‌مند خواهد شد، کاهش قابل توجه زمان نصب فایل‌های به روزرسانی در بازی‌های این کنسول است. در واقع در سیستم جدیدی که برای این دستگاه طراحی شده، دیگر نیازی نیست که مجدداً تمامی فایل‌های بازی با اعمال تغییرات موجود در پچ در حافظه دستگاه ساخته شوند. کسانی که اخیراً با آپدیت‌های سنگین Call of Duty سر و کار داشته‌اند، مطمئناً به اهمیت این تغییر در نسل جدید واقف خواهند بود.
DYNAMIC LATENCY INPUT در ایکس باکس سری ایکس
تأخیر در پردازش داده‌های ورودی سیستم به جز مواردی که با استریم بازی‌های آنلاین سروکار داریم، تقریباً برای اکثر مخاطبان کنسول‌ها از اهمیت چندانی برخوردار نخواهد بود. اما در برخی بازی‌ها از قبیل شوترهای رقابتی که حتی ذره‌ای تأخیر در نمایش اتفاقات می‌تواند منجر به آسیب جدی به تجربه‌ی آن در یک کنسول شود، Input Latency اهمیت پیدا خواهد کرد. کنسول Xbox Series X به قابلیت جدیدی به نام Dynamic Latency Input مجهز شده تا به صورت پویا و لحظه‌ای، دستورات ورودی کاربر را با شبیه‌سازی بازی همگام‌سازی کند. در واقع عملکرد این سیستم، دقیقاً در نحوه نام‌گذاری آن مشخص شده است. این ویژگی، برای طرفداران این قبیل بازی‌ها می‌تواند کاملاً اثربخش و مفید واقع شود.
صدای تولیدی فن‌ها در PS5
شاید این مورد جزء ویژگی‌هایی باشد که در همان تجربه اول برای کاربران محسوس بوده و نیازی به توضیحات پیچیده نداشته باشد؛ اما سیستم خنک کننده‌ی یک کنسول، جزء قابلیت‌هایی که روی تجربه کاربری 100 درصد تأثیر دارند محسوب نمی‌شود. همه‌ی افرادی که کنسول‌های پلی استیشن 4 را خریداری کرده باشند، مطمئناً صدای بسیار زیاد فن خنک کننده‌ی آن که بیشتر به موتور جت یک هواپیمای در حال تیک آف شباهت دارد را به خاطر خواهند داشت؛ اما در PS5 اوضاع فرق خواهد کرد. سونی سیستم خنک کنندگی ویژه‌ای را برای کنسول جدید خود تدارک دیده که صدای تولیدی به مراتب کمتری خواهد داشت.
تخصیص حافظه (MEMORY ALLOCATION) در ایکس باکس سری ایکس
16 گیگابایت حافظه‌ای که برای پردازش بازی‌ها در Xbox Series X در نظر گرفته شده، در عمل به دو بخش تقسیم می‌شود. در واقع، 2.5 گیگابایت از این مقدار صرف سیستم عامل و سایر عملگرهای پس‌زمینه کنسول شده و 13.5 گیگابایت از این مقدار برای کاربر قابل دسترسی خواهد بود که 10 گیگابایت آن به عنوان حافظه Optimal و 3.5 گیگابایت به عنوان حافظه استاندارد نام‌گذاری شده است. این 2.5 گیگابایت نیز از بخش کندتر این حافظه جدا شده که بهینه‌سازی را به حداکثر برساند. اما این تقسیم‌بندی، چه اهمیتی برای بازیکن خواهد داشت؟ اگر بخواهیم خیلی ساده و تئوری به این مسئله نگاه کنیم، باید گفت که ایکس باکس سری یکس، در مقایسه با حالت عادی، حافظه بیشتری را برای اجرای بازی اختصاص می‌دهد. همین موضوع موجب می‌شود تا توسعه‌دهندگان ویژگی‌های کمتری را قربانی کمبود پهنای باند کافی در این کنسول کنند.
فناوری بازخورد لمسی (HAPTIC FEEDBACK) در پلی استیشن 5
مانند بسیاری از ویژگی‌ها متنوعی که کنترلرهای بازی در طول سال‌های گذشته ارائه کرده‌اند، نمی‌توان به جرأت ادعا کرد که فناوری بازخورد لمسی در کنترلرهای دوال سنس PS5 نیز تأثیر زیادی روی تجربه کاربری بازی‌ها داشته باشد. اما اگر فرض بر این گرفته شود که این تکنولوژی به درستی مورد استفاده قرار گرفته و به دستاوردهای تئوری خود دست پیدا کند، باید گفت که می‌تواند یک ارتقاء چشم‌گیر برای کنترلرهای پلی استیشن باشد. در این سیستم، موتور ساده‌ی القای لرزش در کنترلرهای قبلی، با یک سنسور حساس هپتیک (Haptic) جایگزین شده تا حتی ریزترین جزئیات بازی که می‌تواند از این طریق به کاربر منتقل شود را تحت پوشش قرار بدهد. به‌طور کلی باید امیدوار بود تا توسعه‌دهندگان بازی‌های PS5 با بهره‌گیری صحیح از این قابلیت، بازخورد لمسی را حتی برای افرادی که به این قبیل تغییرات اهمیت نمی‌دهند، به یک ویژگی جذاب و کاملاً محسوس تبدیل کنند.
قابلیت ذخیره مستقیم (DIRECTSTORAGE) در XBOX SERIES X
باوجود این که واضح است PS5 از نظر سرعت و کیفیت حافظه‌ی SSD به کار رفته در سیستم خود، با اختلاف نسبت به ایکس باکس سری ایکس برتری دارد، کنسول جدید مایکروسافت نیز در این زمینه حرف‌هایی برای گفتن دارد. ویژگی DirectStorage در کنسول سری ایکس، موجب می‌شود تا این دستگاه، بیشترین کارکرد ممکن از درایو Solid State و تکنیک‌های فشرده سازی خود دریافت کند. مشخصاً بیشتر این فرایندها خارج از دید بازیکن صورت گرفته و البته اهمیتی هم برای کاربر نخواهد داشت اما آنچه که روی کاغذ برای مدیریت حافظه در این سیستم توضیح داده شده بسیار هیجان انگیز و چشم گیر است. مجموعه‌ی این تکنیک‌ها، منجر به افزایش سرعت استریمینگ و کاهش فشار وارده بر CPU و در نتیجه بهبود فیزیک تصاویر و بارگذاری جزئیات بیشتر در تصاویر و محیط بازی خواهند شد.
قابلیت KRAKEN در پلی استیشن 5
PS5 از تکتیک‌ها و فناوری‌های هیجان‌انگیزی در بحث فشرده سازی و دکمپرس کردن داده‌ها برخوردار خواهد بود. جدیدترین فرمت RAD، یعنی Kraken نیز یکی از این موارد است که داده‌ها را با 10 درصد بازده‌ی بیشتر فشرده می‌کند. این موضوع بدین معنی است که حجم داده‌هایی می‌توانند خوانده و پردازش شوند، افزایش می‌یابد. اگر بخواهیم این اعداد و ارقام را مقایسه کنیم، باید گفت که برای پردازش این حجم از داده، باید 9 پردازنده معمولی Zen 2 را به کار گرفت. از میان تمامی قابلیت‌هایی که تاکنون از PS5 منتشر شده، احتمالاً فرمت Kraken مثال بارزی از قابلیت‌هایی است که تنها برای افرادی که اطلاعات زیادی در حوزه‌های مختلف تکنولوژی دارند اهمیت خواهد داشت؛ اما همان‌طور که توسعه دهندگان صنعت بازی نیز به ما می‌گویند، این قابلیت جزء مواردی است که حداقل باید به آن اشاره‌ای داشته باشیم.
دکمپرس‌سازی سخت افزاری در ایکس باکس سری ایکس
ایکس باکس سری ایکس نیز در بحث دکمپرس‌سازی داده‌ها، تکنیک‌های خاص خود را به کار می‌گیرد. در واقع، روش ویژه‌ی دکمپرس‌سازی سخت افزاری در Xbox Series X موجب می‌شود تا بازی‌ها کمترین حافظه ممکن را در درایو SSD کنسول اشغال کنند. این موضوع، علاوه بر این موجب می‌شود تا بار اضافی CPU تخلیه شده و عملکرد آن تاحد زیادی بهبود پیدا کند. همان‌طور که مشاهده می‌کنید، این قابلیت به دلیل ماهیت عملکرد خود نمی‌تواند جزء مواردی باشد که مایکروسافت در بازاریابی خود روی آن مانور دهد اما برای افرادی که برای این قبیل موارد اهمیت قائل‌اند، می‌تواند تغییرات قابل توجهی را ایجاد کند.
موتور پردازش صدای TEMPEST در پلی استیشن 5
به نظر می‌رسد که سونی بالاخره به صورت ویژه به جنبه‌ی صوتی تجربه بازی‌ها نیز ارزش قائل شده و کنسول PS5 با یک موتور تولید صدای سه بعدی اختصاصی به نام Tempest عرضه خواهد کرد. براساس وعده‌هایی که توسط توسعه‌دهندگان در این خصوص مطرح شده، موتور Tempest می‌تواند تجربه صوتی بازی‌ها را متایز از تمامی چیزهایی جلوه دهد که تاکنون شاهد آن بوده‌ایم. وقتی مشاهده می‌کنیم که سونی کار را تا جایی پیش برده که شکل و اندازه‌ی گوش‌های مخاطب در نحوه عملکرد سیستم صوتی آن مؤثر خواهد بود، می‌توان دقت به‌کار رفته در توسعه‌ی این تکنولوژی را به وضوح مشاهده کرد. در واقع سونی برنامه دارد تا کیفیت محتوای صوتی تولید شده‌ی خود را براساس تفاوت‌هایی که میان رویکرد تک‌تک مخاطبان نسبت به این موضوع وجود دارد، شخصی‌سازی کند. البته توضیحاتی که برای تشریح عملکرد این سیستم مطرح شد، کمی عجیب و ناملموس به نظر می‌رسید. لذا باید منتظر ماند و دید که آیا این سیستم می‌تواند واقعاً در عمل تغییر ایجاد کند یا خیر.
استریم بازخورد نمونه (Sampler Feedback Streaming) در ایکس باکس سری ایکس
دسترسی به حجم بالایی از حافظه‌ی سیستم، همواره خوب و مطلوب بوده است؛ اما نحوه‌ی استفاده از این حافظه، به همین میزان اهمیت خواهد داشت. همان‌طور که بسیاری از کارشناسان نیز چنین نظری دارند، شیوه‌ی به کارگیری حافظه‌ی سیستم، می‌تواند تأثیر به سزایی روی عملکرد پردازنده‌های آن داشته باشد. Sampler Feedback Streaming نیز یکی از فناوری‌های مرتبط با این موضوع در کنسول جدید ایکس باکس است که بنابر وعده‌هایی که توسط سازندگان آن داده شده، به صورت زنده و لحظه‌ای، تمرکز پردازش سیستم را روی اطلاعاتی معطوف می‌کند، که در آن لحظه برای کاربر اهمیت دارند. از طرفی، SFS موجب می‌شود تا بخشی از حافظه که با داده‌های غیرضروری اشغال شده، به سرعت تخلیه شده و فضا برای پردزش اطلاعات مفید فراهم شود.
توسعه حافظه SSD در پلی استیشن 5
اما یکی از جذاب‌ترین قابلیت‌های کنسول PS5، امکان ارتقاء حافظه SSD سیستم توسط کاربران و با استفاده از سخت افزارهای موجود در بازار است. اما نکته جالبی که در این خصوص وجود دارد، این است که به گفته سونی، در حال حاضر هیچ یک از درایوهای حافظه‌ی SSD موجود در بازار، به قدری سریع نیستند که از پلی استیشن 5 پشتیبانی کنند. این که حافظه‌ی به‌کار رفته در ساختار این کنسول تا این حد از تکنولوژی روز بازار جلوتر قرار دارد، موضوعی است که می‌تواند برای مخاطبین این کنسول خوشایند باشد؛ اما عدم وجود قطعاتی که از این سطح از توانایی کنسول پشتیبانی کنند، موضوعی است که حداقل در ماه‌ها و شاید سال‌های ابتدایی حضور این دستگاه برای بسیاری از کاربران منفعتی به دنبال نخواهد داشت.
تکنولوژی HDR برای بازی‌های قدیمی – ایکس باکس سری ایکس
عملکرد مایکروسافت در پشتیبانی معکوس از بازی‌های نسل‌های گذشته، همواره مورد تحسین کاربران قرار داشته است. اما به نظر می‌رسد که اوضاع با شروع نسل جدید و آغاز عرضه Xbox Series X بهتر هم خواهد شد. به صورت خلاصه باید گفت که علاوه بر قابلیت Backward Compatibility در کنسول جدید ایکس باکس، شاهد به کارگیری تکنولوژی HDR در تصاویر بازی‌های قدیمی‌تر هم خواهیم بود. این قابلیت به صورت داخلی در کنسول جدید مایکروسافت تعبیه شده و هیچ نیازی به اصلاح و ایجاد تغییر در کدهای بازی‌ها وجود نخواهد داشت. یکی از بازی‌هایی که به عنوان اولین مثال از به کارگیری این فناوری مطرح شده، Halo 5: Guardians است.
تقویت قابلیت BACKWARD COMPATIBILITY در پلی استیشن 5 و ایکس باکس سری ایکس
سازندگان هر دو کنسول پلی استیشن 5 و ایکس باکس سری ایکس وعده داده‌اند تا بازی‌هایی که به صورت پشتیبانی معکوس (Backward Compatibility) روی این نسل از کنسول‌ها اجرا می‌شوند، از نظر کیفیت عملکرد ارتقاء یافته باشند. با توجه به توضیحاتی که توسط توسعه‌دهندگان سونی و مایکروسافت مطرح شده، بدون این که نیاز باشد تا توسعه‌دهندگان بازی‌های نسل‌های قبل در ساختار کدنویسی خود تغییری ایجاد کنند، خود این کنسول‌ها اقدام به بهبود کیفیت اجرای بازی‌ها خواهند کرد. این موارد، شامل افزایش رزولوشن و نرخ فریم اجرای تصاویر در مقایسه با چیزی که در ابتدا برای آنها در نظر گرفته شده بود، خواهد بود.
