وجود درایو SSD در کنسول‌های نسل بعد، چه تاثیراتی روی‌ بازی‌ها خواهد داشت؟

طبق اطلاعات منتشر شده، قرار است در نسل آینده کنسول‌های بازی، شاهد استفاده از درایو SSD به جای حافظه‌های مکانیکی باشیم اما وجود SSD (درایو حالت جامد) در کنسول‌های پلی‌ استیشن 5 (PlayStation 5) و ایکس‌ باکس سری ایکس (Xbox Series X)، واقعا چه تاثیراتی برروی بازی‌های ویدیویی محبوب ما خواهد گذاشت؟

همیشه در ابتدای یک نسل از کنسول‌ها، همه چیز درباره کنسول مورد نظر، هیجان انگیز و جالب به نظر می‌رسد و هیچ چیز تاریخ مصرف گذشته یا قدیمی نیست اما با گذر زمان، همان کنسول به تدریج از نظر سخت افزاری و نرم افزاری قدیمی‌ می‌شود و آهسته آهسته ندا می‌دهد که آخرِ کارِ من فرا رسیده است. اکنون، دقیقا در زمانی قرار داریم که کنسول‌های نسل هشتم سونی و مایکروسافت، همین ندا را سر می‌دهند و همه چیز در مورد پلی‌ استیشن ۴ و ایکس‌ باکس وان، به نظر قدیمی و کهنه می‌رسد. تنها با اجرا کردن یک بازی AAA جدید برروی کنسول ایکس‌باکس وان (Xbox One S) استاندارد خود، می‌توانید به وضوح مشاهده کنید که سخت افزار کنسول برای به اجرا درآوردن بازی، با مشکلاتی مواجه می‌شود و توسعه دهنده مجبور است برای ارائه یک تجربه درست، عنوان خود را از نظر فنی و بصری به پایین‌ترین درجه خود بیاورد. قطعا یکی از دلایلی که سونی و مایکروسافت در این نسل، تصمیم به عرضه کنسول‌های میان نسلی گرفتند، این بود که به موقع متوجه شدند کنسول‌های پایه توان زیادی برای ادامه راه ندارند.

با این حال، بحث ما در این مطلب، سخت افزار پردازشی مانند پردازنده مرکزی (CPU) یا پردازنده گرافیکی (GPU) نیست بلکه می‌خواهیم از قطعه سخت افزاری مهمی صحبت کنیم که به نظر می‌آید به طور کامل در حال تغییر نسل است. حافظه‌های مکانیکی یا HDD برای سالیان سال در رایانه‌های شخصی یا کنسول‌های ما به خوبی کار می‌کردند و شاید هیچگاه فکر نمی‌کردیم برای تجربه نسل جدیدی از بازی‌های ویدیویی، مجبور به تغییر نسل این قطعه سخت افزاری باشیم. برای درک دقیق این موضوع که درایوهای ذخیره ساز مکانیکی یا HDD تا چه حد قدیمی شده‌اند، پیشنهاد می‌کنم به نصب و اجرای چند عنوان AAA جدید و پر تقاضا برروی کنسول خود (فرقی نمی‌کند میان نسلی یا استاندارد) بپردازید. اول از همه، مدت زمان نصب بازی روی کنسول (در این دوره و زمانه) شما را آزار می‌دهد و سپس، زمانی که می‌خواهید بازی مورد نظر را اجرا نمایید، با صفحات بارگذاری یا لودینگ (Loading) طولانی و خسته‌ کنند‌ه‌ای طرف می‌شوید. این موضوع شاید در سال‌های گذشته، مورد توجه زیادی قرار نمی‌گرفت اما زمانی که درایوهای SSD یا Solid State Drive قدرت و توانایی‌های فوق‌العاده خود را به مردم نشان دادند، حالا دیگر کسی به استفاده از HDD برای نصب و اجرای بازی‌های روز، فکر نمی‌کند.

با این که اطلاعات کاملی از مشخصات سخت افزاری کنسول‌های نسل بعدی سونی (Sony) و مایکروسافت (Microsoft)، یعنی پلی‌ استیشن ۵ و ایکس‌ باکس سری ایکس در دسترس نداریم، اما یک سری از موارد سخت افزاری در مورد این کنسول‌ها تایید و به طور رسمی، اعلام شده‌اند. وجود درایو SSD با سرعت بالا در هر کدام از کنسول‌های نسل بعدی سونی و مایکروسافت، از آن دسته موضوعاتی است که به طور رسمی تایید شده‌اند و با توجه به اطلاعات و سرنخ‌هایی که در اختیار داریم، فکر می‌کنیم که SSD در نسل بعدی، یک نقش اساسی و کلیدی در اجرای بازی‌ها خواهد داشت.

در ماه‌های گذشته و زمانی که وجود درایو SSD به طور رسمی در کنسول‌های نسل بعدی تایید شد، همه، از جمله سونی و مایکروسافت و رسانه‌های گیمینگ و سخت افزاری، در مورد کاهش شدید زمان بارگذاری یا از بین رفتن صفحات بارگذاری به صورت کلی صحبت کردند. این تبلیغ و وعده با این که بسیار خوب و راضی کننده به نظر می‌رسد، اما تمام کاری که SSD می‌تواند انجام دهد را توصیف نمی‌کند. با این حال، بیایید در ابتدا در مورد همین موضوع، یعنی کاهش شدید زمان بارگذاری بازی‌های ویدیویی صحبت کنیم و آن را مورد بررسی قرار دهیم. از آن جایی که SSD برخلاف درایوهای مکانیکی یا HDD، از یک دیسک و یک بازوی مکانیکی برای خواندن اطلاعات ذخیره شده استفاده نمی‌کند و همه چیز برروی مدارهای مجتمع ذخیره می‌شود، سرعت بسیار بالاتری نسبت به نسل قدیمی دارد. این سرعت بالاتر سبب می‌شود تا یک بازی بزرگ و حجیم (به عنوان مثال، بازی Read Dead Redemption 2)، در عرض چند ثانیه به صورت کامل روی درایو SSD نصب شود و پس از اجرا، دیگر شاهد صفحات بارگذاری‌ طولانی مدت و آزار دهنده نباشیم و حتی ممکن است دیگر به کلی آن‌ها را فراموش کنیم! در نسل هشتم، قطعا زمانی که عنوانی مانند Metro Exodus یا Red Dead Redemption 2 را برروی کنسول پلی‌ استیشن ۴ یا ایکس‌ باکس وان خود اجرا می‌کنید، حداقل باید دقایقی را به صفحات بارگذاری و انعکاس تصویر خود برروی صفحه نمایشگر خیره شوید که واقعا آزار دهنده است. با این حال، با استفاده از یک درایو SSD می‌توان همان عناوین را در عرض چند ثانیه به صورت کامل به اجرا درآورد و از تجربه آن‌ها لذت برد.

تا به اینجا هر چه گفتیم، همواره در کانون توجه رسانه‌ها و مردم قرار داشته است اما نکته مهم‌تری که در مورد SSD در کنسول‌های نسل آینده وجود دارد، در بیشتر مواقع از دید (یا شاید علاقه‌ی) عمومی، پنهان مانده است. در ابتدا می‌خواهیم دو سرنخ را از دو توییت مهم، استخراج کنیم. آقای فیل اسپنسر (Phil Spencer)، مدیر بخش ایکس‌باکس شرکت مایکروسافت در گذشته با انتشار یک توییت جالب، اشاره کرده بود که برای افزایش میزان عملکرد به شکل قابل توجه و جاه طلبانه، باید از یک سری نوآوری‌ها استفاده کرد اما این نوآوری یا حداقل، یکی از این نوآوری‌ها چیست؟ توییت بعدی، به تام وارن (Tom Warren)، سردبیر رسانه The Verge مربوط می‌شود. تام وارن که قطعا منابع قدرتمندی دارد، در یک توییت جالب عنوان کرده بود که ویژگی‌هایی مانند DirectX Ray Tracing و VRS (نرخ شیدرهای متغیر) در ایکس‌باکس سری ایکس وجود دارد اما در انتهای توییت، او از یک ویژگی‌ ناشناخته به نام Memory Paging نام برده بود که ما را به فکر فرو برد. همچنین بد نیست به توییت دیگری از وارن اشاره کنیم که در آن توضیح می‌دهد SSD موجود در کنسول نسل بعدی مایکروسافت، به توسعه دهندگان اجازه می‌دهد تا ساختارهای بزرگتری از داده (Data) را بارگذاری کرده و همین باعث می‌شود تا طراحی محیط‌ها در بازی های مختلف (از جمله عناوین جهان آزاد و Open World)، با مقیاس و جزئیات بسیار بیشتری طراحی شوند.

اما SSD سریعی که مایکروسافت (و احتمالا) سونی برای نسل بعد در نظر دارند، چگونه می‌تواند چنین کمکی به توسعه دهندگان بازی‌ کند؟ برای دریافت پاسخ این سوالِ خود، بد نیست به کنفرانس مایکروسافت در رویداد E3 2019 بازگردیم. در انتهای رویداد، یک نمایش چند دقیقه‌ای از کنسول نسل بعدی مایکروسافت (در آن زمان با نام رمز پروژه اسکارلت شناخته می‌شد) مشاهده کردیم که مهندسان ایکس‌باکس، در مورد نوآوری‌ها و جنبه‌های سخت افزاری این کنسول صحبت می‌کردند. در قسمتی از این نمایش، یکی از مهندسان این گونه توضیح می‌دهد:

ما نسل جدیدی از SSD خلق کردیم. ما در واقع از SSD به عنوان حافظه (RAM) مجازی استفاده می‌کنیم.

همین جمله برای ما کافی است تا با اطلاعاتی که پس از E3 2019 به دست آوردیم، به این نتیجه برسیم که ایکس‌باکس سری ایکس (و شاید پلی‌استیشن ۵) در واقع از SSD موجود در خود، نه تنها به عنوان یک درایو  ذخیره ساز و خواننده اطلاعات، بلکه به عنوان مموری و حافظه مجازی استفاده می‌کند. این بدین معنی است که تجربه بازی‌ها، دیگر تنها به مموری پردازنده گرافیکی یا مموری تعریف شده و ثابت برای کنسول، محدود نمی‌شود. به عنوان مثال، پلی‌استیشن ۴ به طور کلی دارای ۸ گیگابایت مموری GDDR5 است یا کنسول میان نسلی مایکروسافت، یعنی ایکس‌باکس وان ایکس، ۱۲ گیگابایت حافظه باز هم از نوع GDDR5 دارد اما زمانی که بدانیم کنسول‌های نسل بعدی، می‌توانند از SSD به عنوان یک منبع مجازی حافظه استفاده نمایند، همه چیز رنگ و بوی دیگری به خود می‌گیرد.

طبق اطلاعات منتشر شده، حافظه گرافیکی GPU کنسول‌های نسل بعدی سونی و مایکروسافت، از نوع GDDR6 است که امروزه در سری جدید کارت‌های گرافیک شرکت انویدیا (Nvidia)، یعنی سری RTX 20 مورد استفاده قرار می‌گیرد که سرعت بالایی دارند. با این حال، گنجاندن حافظه‌های بزرگ و قابل توجه برای مموری GDDR6، باعث گران قیمت شدن کارت‌ها می‌شود و هم‌اکنون مشاهده می‌کنیم که RTX 2080Ti به عنوان پرچمدار این نسلِ انویدیا، به ۱۱ گیگابایت Vram بسنده کرده است. در واقع یکی از دلایلی که باعث می‌شود حدس بزنیم در نسل بعدی کنسول‌ها، حافظه‌ی از پیش تعریف شده‌ای وجود ندارد و GPU کنسول از حافظه فوق‌العاده‌ای که SSD در اختیارش قرار می‌دهد استفاده می کند، همین بالا نرفتن قیمت نهایی است. با این حال، خیلی نمی‌خواهیم وارد تئوری‌ها و حدس و گمان‌های سخت افزاری شویم و به اطلاعات منتشر شده، بسنده می‌کنیم.

اما بیایید تاثیر مستقیم SSD را در بازی‌هایی که تا به حال نمایش داده شده‌اند، بررسی کنیم. ابتدا با سونی و کنسول نسل بعدی آن‌ها، یعنی پلی‌ استیشن ۵ شروع می‌کنیم. در ماه‌های گذشته، سونی در یک رویداد خصوصی، بازی Spider-Man را روی پلی‌ استیشن ۴ پرو و کیت نهایی نشده‌ی پلی‌ استیشن ۵ اجرا کرد و آن‌ها را کنار یکدیگر قرار داد. در تست یا آزمایش اول که تصویر آن را در بالاتر مشاهده می‌کنید، نشان داده شد که مدت زمان بارگذاری بازی روی پلی‌ استیشن ۴ پرو، بیش از ۸ ثانیه طول کشید اما همان صحنه روی کیت پلی‌ استیشن ۵، در کمتر از ۱ ثانیه (۸ صدم ثانیه) بارگذاری شد که یکی از مزایای SSD و البته پردازنده‌های سریع‌ تر کنسول نسل بعدی سونی را نشان می‌دهد. اما در تست یا آزمایش بعدی، مشاهده کردیم که دوربین با سرعتی رو به افزایش، به صورت Real Time در سطح شهر حرکت می‌کند. بالا رفتن سرعت، تاثیری در نسخه پلی‌ استیشن ۵ بازی نگذاشت اما نسخه پلی‌ استیشن ۴ پرو با درایو مکانیکی خود، مرتب با Stutter و سکته‌هایی مواجه می‌گشت که خیلی ساده نشان می‌داد نمی‌توانست اطلاعات را با سرعتی کافی بخواند اما در آن طرف، پلی‌ استیشن ۵ با SSD می‌توانست در ثانیه، اطلاعات بسیار بیشتری را بخواند.

در مورد ایکس‌ باکس سری ایکس، همه چیز بهتر هم می‌شود. طبق اعلام ایکس‌باکس، نمایش بازی Senua’s Saga: Hellblade 2 که در رویداد The Game Awards 2019 شاهد بودیم، به صورت کامل در موتور و روی ایکس‌ باکس سری ایکس اجرا شده است و اطلاعات و سرنخ‌های فوق‌العاده‌ای به ما می‌دهد که شاید بررسی همه آن‌ها از حوصله این مطلب خارج باشد. با این حال، زمانی که در تریلر بازی Senua’s Saga: Hellblade 2، محیط‌ها و منظره‌هایی وسیع و پهناور نشان داده می‌شود، مشاهده می‌کنیم که تمام سطوح و اجزای محیط، با طراحی‌های منحصر به فرد و خاص، به بهترین و واضح ترین شکل ممکن دیده می‌شوند و دورنمایی که مشاهده می‌کنیم، به خاطر فاصله دوربین از جسم، با افت کیفیت یا از دست دادن حالت اصلی خود مواجه نشده است. این طراحی بی نقص محیط‌های بزرگ که در تریلر Senua’s Saga: Hellblade 2 مشاهده کردیم، نشان از این دارد که سازندگان به منبعی بزرگ و قابل توجه از حافظه دسترسی دارند که به نظر می‌آید به لطف SSD (البته به کمک دیگر قطعات سخت افزاری) به دست آمده است.

اگر به یاد داشته باشید، شرکت AMD در سال ۲۰۱۷ و طی رویدادی، از یک کارت گرافیک خاص و منحصر به فرد رونمایی کرد که توانایی خارق‌العاده‌ای داشت و البته برای فروش و عرضه به بازار، طراحی نشده بود! این کارت گرافیک از حافظه نوع HBM2 بهره می‌برد اما نکته جالب این جا است که از یک SSD دو ترابایتی به عنوان Vram برای این GPU استفاده می‌شد. در نمایش‌های AMD، این کارت گرافیک توانست با حافظه بسیار بالای خود که به لطف یک SSD فراهم شده بود، به شکل Real Time یک نمای کاملا واقع گرایانه را با نرخ فریم استاندارد به تصویر بکشد یا یک ویدیوی ۸K را که با یک دوربین پیشرفته ضبط شده بود، بدون هیچ مشکلی ویرایش و پخش کند. علاوه بر این، مشاهده کردیم که یک نمای سه بعدی با میلیارد‌ها پالیگان یا چند ضلعی، به راحتی به نمایش در می‌آمد. این موارد را برای شما یادآوری کردیم که بگوییم استفاده از SSD به این شکل، پیش از این توسط AMD امتحان شده و پاسخ گرفته است و حالا با دانستن این نکته که کار اصلی طراحی سخت افزار کنسول‌های نسل بعدی با AMD است، همه چیز را به هم مرتبط می‌سازد. همه این موارد، به خاطر وجود یک SSD به عنوان منبع حافظه به شمار می‌آید و طبق اطلاعات و سرنخ‌هایی که تا کنون به دست آورده‌ایم، هدف مایکروسافت (و احتمالا سونی) در کنسول‌های نسل بعدی، همین است.

در انتها و به عنوان جمع بندی، می‌توانیم بگوییم که نقش SSD در کنسول‌های پلی‌ استیشن ۵ و ایکس‌باکس سری ایکس، فراتر از ناپدید شدن صفحات لودینگ و بارگذاری است. همچنین فکر می‌کنم شما نیز با بنده هم نظر باشید که هر چه در مورد ویژگی‌های سخت افزاری کنسول‌های نسل بعدی بیشتر تحقیق می‌کنیم، به سرنخ‌ها و اطلاعات هیجان انگیزتری می‌رسیم که انتظار برای عرضه آن‌ها را سخت و سخت تر می‌سازند. درایو SSD، تنها یکی از قطعات سخت افزاری موجود در کنسول‌های نسل آینده سونی و مایکروسافت محسوب می‌شود و می‌توان در مورد هر قطعه، ساعت‌ها و روزها اطلاعات را مرور کرد و ایده‌ و تئوری ساخت. با این حال، زمانی می‌توانیم به صورت کاملا مستند و دقیق در مورد سخت افزار این کنسول‌ها، از جمله SSD، صحبت کنیم که تمام اطلاعات و مشخصات سخت افزاری آن‌ها با تمام جزئیات معرفی و رونمایی شوند.