انیو موریکونه (Ennio Morricone)، آهنگ‌ساز ایتالیایی که موسیقی های انیو موریکونه را در فیلم‌هایی با سبک‌های مختلف، همچون آثار وسترن ایتالیایی، رمانتیک، ترسناک و علمی-تخیلی دیده‌ایم، در سن 91 سالگی در گذشت. چند روز پیش، استخوان ران پای موریکونه شکسته بود و وی در طول شب، در کلینیکی در شهر رم چشم از جهان فروبست. جورجیو آسوما (Giorgio Assumma) که وکیل وی بود، مرگ موریکونه را تایید کرد. آسوما در بیانیه‌ای به همگان اعلام کرد که موریکونه در صبح روز 16 تیرماه (July 6) در شهر رم، با امید فراوان به دیار باقی شتافت. وی همچنین اعلام کرد که موریکونه تا لحظه آخر زندگی، با روشنی و وقار تمام زندگی کرد. سخنان آسوما درباره مرگ موریکونه به شرح زیر بود:
او از همسر محبوب خود، یعنی ماریا خداحافظی کرد. همسر وی در تمامی نقاط زندگی شخصی و کاری موریکونه با او همراه بود و تا زمانی که او آخرین نفس خود را کشید، ماریا نزدیک‌ترین فرد به وی بود. موریکونه همچنین از فرزندان و نوه‌های خود برای عشق، محبت و انرژی مثبتی که به او در طول زندگی دادند، تشکر کرد. او خاطره‌ای دلنشین را به همراهان، مخاطبان و طرفداران خود هدیه داد. این حمایت محبت‌آمیز، همیشه به او این اجازه را می‌داد تا برای خلاقیت بدون حد و مرز خود قدرت بیشتری جذب کند.
هانس زیمر (Hans Zimmer) که از آهنگ‌سازان موفق فیلم است نیز از خبر درگذشت انیو موریکونه بسیار اندوه‌گین شد. وی از جمله کسانی بود که به فوت وی ادای احترام کرد و در این‌باره گفت:
بسیار شگفت‌زده شدم! انیو یک نماد موسیقی و آهنگ‌سازی بود و نمادها هیچ‌گاه از بین نمی‌روند. نمادها برای همیشه بین ما زنده هستند و با ما زندگی می‌کنند. موسیقی ساخته انیو همیشه برجسته و بی‌نقص بود و وی با شجاعت عاطفی، صداقت و تفکری غنی روی پروژ‌ه‌های خود کار می‌کرد.
موریکونه در سال 1928 میلادی در شهر رم متولد شد. سپس ترامپت را برداشت و اولین قطعه موسیقایی خود را در سن شش سالگی نوشت. او در رشته موسیقی کلاسیک تحصیل کرد و پس از اتمام دوران تحصیلی، وی شروع به آهنگ‌سازی برای تئاترهای مختلف و برنامه‌های رادیویی کرد. وی در استودیو لیبل RCA در کشور ایتالیا به‌عنوان تنظیم‌کننده استخدام شد و در همین زمان، مشغول آهنگ‌سازی برای هنرمندان سبک پاپ نیز بود. آهنگ‌های نوشته شده توسط وی با صدای خوانندگانی همچون پاول آنکا (Paul Anka)، فرانکوا هاردی (Françoise Hardy) و دمی روسوس (Demis Roussos) سراییده و به‌سرعت با شهرت خاصی نیز مواجه شدند. وی بعدتر با گروه Pet Shop Boys نیز وارد همکاری شد. وی در پروژه آوان‌گاردی که با جمعی از آهنگ‌سازان آزمایشی و بداهه با نام Gruppo di Improvvisazione di Nuova Consonanza انجام داد، موفق به جابه‌جایی مرز‌های موسیقی شد.
اما مهم‌ترین زمینه کاری که بیشترین شهرت را به موریکونه بخشید، آهنگ‌سازی فیلم بود. در اواسط دهه 50 میلادی، به‌عنوان نویسنده اصلی فیلم‌هایی که به دیگران واگذار شده بود، فعالیت خود را آغاز کرد. وی همچنین کارهای دیگر آهنگ‌سازان را در ارکستر خود برای کارگردانانی همچون میکل‌آنژ آنتونیونی (Michelangelo Antonioni)، ویتورو دی سکا (Vittorio de Sica) و دینو ریسی (Dino Risi) اجرا کرد. سپس با موفقیت‌های روزافزون، وی موفق به آهنگ‌سازی کارهای انحصاری خود شد. همکاری‌های وی با لویسناو سالس (Luciano Salce) که با فیلم Il Federale (The Fascist) آغاز شد، باعث شد تا نام وی بر سر زبان‌ها بیفتد.
موریکونه تقریبا در تمامی سبک‌های فیلم‌های سینمایی وارد شده است. جالب است بدانید که برخی از ملودیهای ساخته وی از فیلم‌هایی که این ملودی‌ها در آن قرار دارند، معروف‌تر و به‌یاد ماندنی‌تر هستند. فیلم مادالنا (Maddalena) ساخته جرزی کاوالروویچ (Jerzy Kawalerowicz) در سال 1971 امروزه کمتر در یاد و خاطره‌های باقی مانده است، اما دو قطعه از موسیقی‌اهی ساخته شده توسط موریکونه برای این فیلم، یعنی Come Maddalena و Chi Mai از جمله محبوب‌ترین آثار وی تا به‌امروز هستند. گفتنی‌ست که آهنگ Chi Mai در جدول 40 آهنگ برتر کشور انگلستان در رتبه دوم قرار گرفت و بعدتر، شبکه BBC برای ساخت سریال درام The Life and Times of David Lloyd George از این آهنگ استفاده کرد.
قطعه‌های ساخته وی برای سرخیو لئون (Sergio Leon) در دهه 60 میلادی که به‌عنوان پشتوانه‌ای برای کلینت ایستوود (Clint Eastwood) عصبانی در سه‌گانه دلارها (Dollars) عمل کرد، موفقیت‌های بزرگی برای وی به ارمغان آورد و باعث شد تا موریکونه به شهرت بیشتری برسد. تعریفی جدید برای موسیقی وی با این فیلم مطرح شد که به این شرح بود: آن‌ها با ملودیهای سوت و ترکیبی از عناصر سمفونیک اسلحه و صدای دلنشین گیتار، تعریفی جدید از کل سبک وسترن ارائه داده‌اند! لئون درباره آهنگ‌سازی موریکونه در سه‌گانه دلارها گفت:
موسیقی کاملا ضروری است، چرا که فیلم‌های من عملا فیلم‌های ساکت به‌حساب می‌آیند. دیالوگ بسیار کمی در فیلم‌های من استفاده شده و به‌همین دلیل، موسیقی بیشتر از گفت‌و‌گو بر اعمال و احساسات انسان‌ها تاثیر می‌گذارد.
به گفته خود موریکونه، بهترین اثر وی برای فیلم روزی روزگاری در آمریکا (Once Upon a Time In America)، ساخت لئون در سال 1984 بوده است. این فیلم‌ها به‌همراه آهنگ‌سازی بی‌رقیب موریکونه، تاثیر کاملا واضحی بر کارگردان معروف کوئنتین تارانتینو (Quentin Tarantino) داشتند، چرا که وی برای ساخت اثر وسترن خود در سال 2015، یعنی هشت نفرت‌انگیز (The Hateful Eight) از آهنگ‌سازی موریکونه استفاده کرد. اهنگ‌سازی برای این فیلم باعث شد تا موریکونه اولین جایزه اسکار را به‌جز جایزه Lifetime Achievement Award دریافت کند. تارانتینو همچنین از استعداد و قدرت موریکونه در آهنگ‌سازی در فیلم‌هایی همچون Kill Bill، Inglorious Bastards و Django Unchained نیز استفاده کرد. موریکونه همچنین برای فیلم Django Unchained قطعه‌ای کاملا منحصربه‌فرد را سرایید.
از فیلم‌های دیگری که موریکونه وظیفه آهنگ‌سازی آن‌ها را برعهده داشته است، می‌توان به The Thing که توسط جان کارپنتر (John Carpenter) کارگردانی شد، Cinema Paradiso توسط جوزپ تورناتوره (Giuseppe Tornatore)، The Battle of Algiers توسط گیلو پونته‌کورو (Gillo Pontecorvo)، Days of Heaven توسط ترس مالیک (Terrence Malick)، The Untouchables توسط برایان دی پالما (Brian de Palma) و سه‌گانه La Cage aux Folles توسط ادوارد مولینارو (Édouard Molinaro) اشاره کرد. وی کم و بیش آهنگ‌های معروف خود را در تورهای جهانی اجرا می‌کرد و در سال گذشته نیز همچنان رهبری ارکستر خود را به‌دست داشت. آلبو‌م‌های وی بیش از 70 میلیون نسخه فروختند. موریکونه در طول زندگی پر فراز و نشیب خود علاوه بر دو جایزه اسکار، برنده 6 جایزه گرمی (Grammy) و دو جایزه بفتا (Bafta) نیز شد. در پایان مطلب، از شما دعوت می‌کنیم تا واکنش برخی از بزرگان دنیای سینما به خبر درگذشت انیو موریکونه را ببینید.
آنتوینو بندریاس (Antonio Banderas) که در فیلم Tie Me Up! Tie Me Down! ایفای نقش کرده بود و موریکونه مسئول آهنگ‌سازی این فیلم بود:
با غم و اندوه فراوان با استاد بزرگ دنیای سینما خداحافظی می‌کنیم. موسیقی او همچنان در خاطرات ما پخش خواهند شد!
AR Rahman، آهنگ‌ساز هندی پیرو خبر درگذشت انیو موریکونه:
فقط آهنگ‌سازی مانند انیو موریکونه می‌تواند زیبایی، فرهنگ و عاشقانه‌های دنیای سینمای ایتالیا را در قبل از پیشرفت تکنولوژی و دنیای اینترنتی، از دنیای مجازی خارج کند و به واقعیت تبدیل کند. تنها کاری که در وضع فعلی می‌توانیم انجام دهیم، جشن‌گیری هنر، کار و یادگیری این استاد بزرگ است.
ادگار رایت (Edgar Wright)، کارگردان انگلیسی بیان کرد:
او می‌توانست فیلمی معمولی را تبدیل به فیلمی کاملا ماهرانه، فیلمی ماهرانه را تبدیل به اثری هنری و اثری هنری را تبدیل به افسانه کند. در تمام طول زندگی من، موسیقی این استاد بزرگ در سیستم صوتی من در حال پخش بوده است. وی با چه میراث کاری بزرگی چشم از جهان فرو بست. آسوده بخواب.
گروه دو نفره Orbital که در سبک موسیقی الکترونیک مشغول به فعالیت هستند، بیان کردند:
وی تاثیر زیادی در دنیای سینما گذاشت. موریکونه یکی از بزرگ‌ترین آهنگ‌سازان تمام دوران است.
هیدیو کوجیما (Hideo Kojima)، طراح بازی‌های ویدیویی نیز اعلام کرد که از خبر درگذشت انیو موریکونه بسیار شگفت‌زده شده است.
هر روز برای اطلاع از آخرین اخبار سینما و تلویزیون با پی اس آرنا همراه باشید.
