در سال‌های گذشته شاهد رشد و توسعه قابل توجه صنعت بازی سازی ایران بوده‌ایم. نقطه اوج این توسعه را می‌توان نمایشگاه بازی تهران (Tehran Game Convention) یا به اختصار TGC دانست. این رویداد نشانگر تلاش‌های جامعه بازی‌سازان ایرانی در راستای گسترش حضور خود در عرصه جهانی بود. این نمایشگاه به کوشش بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای برگزار شد.
بنیاد مذکور سازمانی غیر انتفاعی و نیمه‌دولتی بوده که در راستای تبلیغ بازی سازی ایران و حمایت از آن فعالیت می‌کند؛ امری که به نظر می‌رسد تا حدی زیادی در انجام آن موفق بوده است. بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای کنترل تمامی امور رسمی بازی سازی ایران را بر عهده داشته و تصمیم نهایی مبنی بر اجازه انتشار بازی های ایرانی و خارجی در کشورمان را صادر می‌کند. این سازمان از حق ایجاد تغییر در محتوای بازی‌ها و تحریم آن‌ها نیز برخوردار است.
بازی‌های موبایل، پادشاهان بازار داخلی
شاید بتوان مهم‌ترین معیار در عرضه بازی‌های خارجی در کشوری چون ایران را مشکلات ناشی از تفاوت‌های فرهنگی دانست. اگر از علاقه‌مندان به بازی‌های ژاپنی چون سری Yakuza باشید، حتما با امر زمان‌بر و گسترده محلی‌سازی آن‌ها برای مخاطبان غربی آشنایی دارید؛ روندی که معمولا یک سال به طول می‌انجامد. ایران با جمعیتی بالغ بر 82 میلیون نفر لقب هجدهمین کشور پرجمعیت دنیا را به خود اختصاص داده است. از طرفی ضریب نفود 35 درصدی تلفن‌های هوشمند به معنی استفاده روزانه بیش از 29 میلیون کاربر ایرانی از آن‌ها است. تمامی این‌ها منجر به افزایش اهمیت بازار بازی های موبایل در کشورمان می‌شوند. بر اساس آمار منتشر شده توسط بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای 95 درصد تلفن‌های هوشمند در ایران را گوشی‌های اندرویدی تشکیل می‌دهند.
یکی از محبوب‌ترین انواع برنامه‌ها در نزد کاربران این گوشی‌ها را می‌توان بازی‌ها دانست. شاخه مرکز تحقیقات دیجیتال بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای در سال 2018 اعلام کرد که 28 میلیون ایرانی حداقل یک ساعت در هفته را به انجام بازی‌های موبایل اختصاص می‌دهند. در ادامه تحقیقات دیگری در این راستا تعداد مخاطبان بازی های موبایل در کشورمان را 25 میلیون نفر اعلام کرد؛ رقمی قابل توجه که درصد قابل توجهی از کاربران گوشی‌های هوشمند در سراسر جهان را تشکیل می‌دهد. این آمار بسیار هیجان‌انگیز بوده و نشان از علاقه فراوان ایرانی‌ها به بازی‌های ویدیویی دارد؛ هیجانی که در صنعت بازی سازی کشورمان نیز دیده می‌شود. صادق جبلی، مدیر عامل استودیو طراحان سفید که تاکنون بازی‌های موبایل مختلفی را عرضه کرده، در این مورد چنین می‌گوید:
ما در بازار بازی ایران مخاطبان بسیار زیادی داریم؛ به طوری که اکنون تعداد بازیکنان فعال آثار ما 30 نفر است. چنین اتفاقی فرصت‌های زیادی را در اختیار ما قرار داده و ما با تقاضای روزافزونی برای بازی‌های بهتر و سرگرم‌کننده‌تر روبرو خواهیم باشد. بازی‌های موبایل به لطف کاربران پرشمار، اینترنت 4G ارزان، پرداخت‌های آسان و مارکت‌های داخلی چون کافه بازار بخش اعظمی از بازار بازی در ایران را به خود اختصاص داده‌اند. علاوه بر این، شاهد سرمایه‌گذاری‌های جدیدی در این بازار خواهیم بود. بر طبق پیش‌بینی‌ها، بازی‌ها در سال‌های آینده به پول‌سازترین حوزه فناوری اطلاعات تبدیل می‌شوند.
چالش های بازی سازی ایران
آواگیمز یکی از مشهورترین شرکت‌های فعال در حوزه بازی سازی ایران محسوب می‌شود. این شرکت فعالیت خود را از سال 2016 با هدف سرمایه‌گذاری و تسهیل امر توسعه بازی برای طراحان ایرانی آغاز کرد. طاها رسولی، از تهیه‌کنندگان و اعضای ارشد این شرکت، در مورد شرایط صنعت بازی در کشورمان این گونه می‌گوید:
شرایط بسیار دشوار است و ما عملا از دنیا جدا شده‌ایم. اما بازار داخلی همچنان به حداکثر ظرفیت خود نرسیده است. این مسئله دلایل فراوانی دارد که از بین آن‌ها می‌توان به نبود زیرساخت‌های لازم برای پرداخت‌ها و ریزپرداخت‌ها (Microtransactions) اشاره کرد. ما در بازی‌ها از روش‌های قدیمی برای فروش ریزپرداخت‌ها استفاده می‌کنیم؛ روش‌هایی که به هیچ وجه کاربرپسند (User-Friendly) نبوده و من امیدوارم بتوانیم با بهبود زیرساخت‌ها شاهد افزایش سوددهی باشیم. از آن‌جایی که بخش عمده‌ای از کاربران ایرانی از مارکت‌های داخلی برای انتخاب و خرید بازی های موبایل بهره می‌برند، این مارکت‌ها می‌توانند با تبلیغ بازی‌ها به فروش آن‌ها کمک کنند. به عبارت دیگر، ما در این مارکت‌ها می‌توانیم بر تبلیغ آثارمان از طریق کاربران تکیه کنیم، امری که در مارکت‌های خارجی به دلیل شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) بالای آن‌ها غیر ممکن است.
شاخص CPI نماینده متوسط قیمت محصولات موجود در یک بازار است. رسولی در ادامه صحبت‌های خود می‌گوید:
در حال حاضر بسیاری از بازی‌های پرفروش ما در ایران از کمتری شاخص CPI برخوردارند. این مسئله زمینه را برای دیده شدن بازی‌سازان جوان و مستقل فراهم می‌کند. خوشبختانه مارکت‌های داخلی را می‌توان از حامیان بازی سازی ایران به شمار آورد. همچنین موفقیت اخیر بسیاری از آثار ایرانی، توجه سرمایه‌گذاران را به صنعت بازی سازی ایران جلب کرده است.
تاثیر تنش‌های سیاسی و منطقه‌ای بر صنعت بازی ایران
بزرگ‌ترین چالش برای صنعت بازی سازی ایران را می‌توان ضربه حاصل از تحریم‌های سنگین آمریکا بر ایران و محدودیت‌های ناشی از آن‌ها عنوان کرد. صادق جبلی در این مورد می‌گوید:
در حال حاضر تنش‌های سیاسی فراوانی بین ایران و آمریکا وجود داشته و تحریم‌های دولت آمریکا محدویت‌های قابل توجهی بر زندگی روزانه و حرفه‌ای ما اعمال می‌کنند. به همین دلیل ما از مشکلاتی چون عدم دسترسی به موتورهای بازی‌سازی، سرویس‌های آنلاین، نرم‌افزارها و بازارهای غربی رنج می‌بریم.
رسولی نیز در صحبت‌های خود به این مشکلات اشاره کرده و می‌گوید:
چالش‌ها در این حوزه بی‌پایانند. ما تقریبا به هیچ‌کدام از پلتفرم ها و سرویس‌های متداول دسترسی نداریم. ما نمی‌توانیم با ناشران و مارکت‌ها قرار داد ببندیم. در واقع ما برای ساخت و عرضه یک بازی باید 100 برابر تیم‌های توسعه‌دهنده در دیگر کشورها تلاش کنیم.
در سال‌های اخیر شایعاتی از انتشار بازی‌های ایرانی به شکل گمنام در مارکت‌های خارجی شنیده می‌شد. با وجود تمام این مشکلات، نمی‌توان بر رشد و گسترش صنعت بازی ایران در سال‌های گذشته چشم پوشاند. افزایش تمایل سرمایه‌گذاران و ناشران بین‌المللی به همکاری با جامعه بازی سازان ایران را می‌توان ثمره تلاش‌های بی‌پایان و همکاری قابل توجه آن‌ها از یکدیگر دانست.
در این مطلب به وضعیت بازار بازی‌ها در کشورمان و مشکلات و چالش‌های موجود بر سر راه بازی سازان ایرانی پرداختیم. امید می‌رود با کاهش تنش‌های سیاسی و منطقه‌ای در سال‌های آینده، شاهد شکوفایی و رشد بیشتر هنر هشتم در کشورمان باشیم. نظر شما در مورد صحنه بازی سازی ایران چیست؟
برای مطالعه آخرین مقالات بازی همراه پی اس آرنا باشید.
