هر سال جشنوارهها و فستیوالهای مختلف و متنوعی من باب بازیهای ویدیویی در سراسر جهان و توسط نهادهای گوناگون برگزار میشوند که مخاطبان بسیاری را از سنین مختلف جذب میکنند. بدون شک یکی از مهمترین و تاثیر گذارترین این رویدادها Tokyo Game Show و یا به اختصار TGS است که هر سال در پایتخت ژاپن و زادگاه عدهی کثیری از افراد مهم و تاثیر گذار این صنعت برگزار میشود.
مسئولیت برگذاری TGS بر عهدهی کمپانیهای CESA (Computer Entertainment Supplier’s Association) و Nikkei Business Publications است. همان طور که انتظار میرود تمرکز اصلی نمایشگاه بر روی بازیهای شرقی و خصوصا ژاپنی است، اما دیگر سازندگان نیز حضوری قابل توجه دارند. همچون Gamescom آلمان مخاطبان عادی تنها در دو روز پایانی نمایشگاه اجازهی بازدید از قرفهها را دارند و اهداف سازندگاه بیشتر رسانهها و منتقدان صنعت بازی هستند. در این مقاله به بررسی تاریخچهی این نمایشگاه و برخی از تاثیرگذارترین اتفاقاتی که در دنیای گیم گذاشته است میپردازیم.
نخستین TGS بیست و یک سال پیش و در سال ۱۹۹۶ برگذار شد و از آن سال تا کنون به طور سالانه شاهد برگزاری آن بودهایم.
سال ۱۹۹۶، از ۲۲ تا ۲۴ آگوست:
نخستین TGS پذیرای بیش از ۱۰۰۰۰۰ مخاطب بود و ۸۷ سازنده به نمایش ۳۶۵ بازی پرداختند.
سال ۱۹۹۷، از ۴ تا ۶ آوریل و ۵ تا ۷ سپتامبر:
از دومین سال نمایشگاه دو بار در سال؛ در بهار و پاییز برگذار میشد. این فرمت برگذاری تا سال ۲۰۰۲ ادامه پیدا کرد اما از آن سال روند برگذاری دچار تغییراتی شد به طوری که در ۱۵ سال گذشته در پاییز هر سال شاهد برگذاری این رویداد مهم هستیم.
سال ۲۰۰۵،از ۱۶ تا ۱۸ آگوست:
در روز پانزدهم آگوست سال ۲۰۰۵، یک روز پیش از شروع رسمی نمایشگاه، مایکروسافت یک نشست خبری برگذار کرد که حرکتی بی سابقه بود. در این TGS دو سخنرانی مهم و غیر منتظره انجام شد؛ نخست توسط رابر باخ، معاون مدیر ارشد بخش خانگی و سرگرمی مایکروسافت و رهبر تیم اکس باکس و دیگری توسظ ساتورو ایواتا، مدیر کل نینتندو. نخستین سخنرانی از آن جهت غیر منتظره بود که برای اولین بار شاهد حضور نسبتا گستردهی یک شرکت آمریکایی در TGS بودیم و در مورد دوم این که نینتندو عموما از حضور در TGS خودداری میکرد. هر دوی این سخنرانیها برای معرفی کنسولهای جدید دو شرکت و قابلیتهای جدید و هیجان انگیز آنها بود. ایواتا در سخنرانی خود از کنترلر انقلابی Wii که در آن زمان با نام مناسب Revoloution شناخته میشد پرده برداری کرد. علاوه بر این شایعاتی مبنی بر قابل بازی بودن سومین نسل Playstation نیز وجود داشت، هر چند این شایعات دروغی بیش نبودند. از دیگر اتفاقات قابل توجه نمایشگاه این سال میتوان به نمایش اولین تریلر از عنوان MGS4 اشاره کرد؛ علاوه بر این هیدئو کوجیما نیز در کنفرانسی به تجربهی دموی قابل بازی این عنوان و نمایش آن به مخاطبان پرداخت.
سال ۲۰۰۷، از ۲۰ تا ۲۳ سپتامبر:
در TGS 2007 شاهد رونمایی از سه عنوان از سری محبوب Kingdom Hearts بودیم؛ Birth By Sleep برای PSP، ۳۵۸/۲ Days برای DS و coded برای تلفنهای همراه. سونی نیز از بازی Secret Agent Clank برای PSP و همچنین دستهی Dualshock 3 رونمایی کرد. علاوه بر این سرویس Playstation Store برای ژاپن و Playstation Home نیز معرفی نشدند. از سوی دیگر مایکروسافت نیز در حرکتی شگفتآور اعلام کرد که دومین قسمت از سری جدید Ninja Gaiden به طور انحصاری برای کنسول X360 منتشر خواهد شد.
سال ۲۰۰۸، از ۹ تا ۱۲ اکتبر:
TGS 2008 موفق شد رکورد تعداد بازدید کنندگان در تاریخ نمایشگاه را بزند و با بیش از ۱۹۵۰۰۰ بازدیده کننده شلوغترین TGS تاریخ تا آن سال لقب گرفت. پر بازدیدترین بازی این نمایشگاه عنوان پر طرفدارAce Attorney Investigations: Miles Edgeworth بود.
سال ۲۰۱۰، از ۲۶ تا ۲۹ سپتامبر:
از موارد تازه اضافه شده به نمایشگاه این سال بخشهای خانوادگی و گجتها بودند و مجموع بازدیدکنندگان بالغ بر ۲۰۰۰۰۰ نفر بود.
سال ۲۰۱۳، از ۱۹ تا ۲۲ سپتامبر:
برگذاری TGS این سال با عرضهی نسل جدید کنسولهای بازی توسط سونی و مایکروسافت همزمان شد و از این لحاظ شاهد یکی از پر تب و تابترین TGSهای تاریخ بودیم. نینتندو نیز طبق رسم قدیمی خویش در این نمایشگاه حضوری نداشت، با این حال شرکتهای Third Party به نمایش عناوین خود برای کنسولهای این شرکت پرداختند. از نمایشگاه ۲۰۱۳ به عنوان پرمخاطبترین TGS تاریخ تا هم اکنون نیز یاد میشود.
قرفهها و قسمتهای مختلف نمایشگاه:
TGS از سال ۲۰۱۵ شامل ۱۱ بخش مختلف میشود که در زیر به بررسی آنها میپردازیم.
بخش عمومی:
بخش عمومی قلب تپندهی نمایشگاه است. بیشترین جایگاه نمایشگاه به این بخش اختصاص دارد و تمامی قرفههای مربوط به سرگرمیهای دیجیتالی در این بخش قرار دارند. اکثر شرکتهای صاحب نام چون Namco Bandai، Capcom، Sony و Square Enix در این قسمت دموهای قابل بازی از عناوین پرطرفدار خود را ارائه میدهند.
بخش وسایل بازی:
در این بخش وسایل گوناگون مربوط به بازی چون هدفونها، دستههای بازی، مبلمان مخصوص بازی و دیگر اقلام مرتبط با تجربهی بازیها نمایش داده میشوند.
بخش Asia New Stars:
این بخش که از سال ۲۰۱۲ برگزار میشود مختص معرفی سازندگان نوپا و مستعد آسیایی است.
بخش فروشگاهها:
این بخش مرتبط به کالاهایی است که ارتباطی مستقیم با بازیها دارند؛ از Action Figureهای پر زرق و برق گرفته تا لباسها و دیگر وسایل. عمده فروشندگان این بخش را شرکتهای بزرگی چون Konami و Square Enix تشکیل میدهند.
بخش گوشیهای هوشمند و بازیهای اجتماعی:
این ناحیه تمرکزی مستقیم بر بازیهای مختص گوشیهای هوشمند و عناوین اجتماعی دارد. با وجود رکورد شکنیهای این بخش در سال ۲۰۱۲، شرکتهای بزرگتر این عرصه حضور اندکی در آن دارند.برای مثال مایکروسافت که در گذشته حضوری چشمگیر داشت در سال ۲۰۱۲ غایب بود. با نزدیکی هر چه بیشتر عناوین اجتماعی و گوشیهای هوشمند، مایکروسافت نیز در سال ۲۰۱۳ و با معرفی Xbox One به TGS بازگشت.
بخش رایانههای شخصی:
در این بخش شرکتهای ژاپنی فعال در زمینهی رایانههای شخصی حضور دارند.
بخش کودکان:
در این بخش عناوین مختص به کودکان به نمایش در میآیند. از شرکتهای فعال در این بخش میتوان Taito و Sega را نام برد.
آموزش بازی:
این ناحیه مختص به آموزش رشتههایی چون هنرهای دیجیتالی، انیمیشن، برنامه نویسی و دیگر رشتههای مرتبط با بازیهای ویدئویی است و نقش مهمی در معرفی دانشگاههای ارائه دهندهی این آموزشها به علاقهمندان دارد. کارهای دانشجویی نیز در این بخش به نمایش گذاشته میشوند. کالجهایی چون Numazu Professional College of Information Technology و Tokyo Designer Gakuin College حضوری فعال در این بخش دارند.
بخش معاملات:
در این بخش از نمایشگاه شرکتهای تجاری و مشتریهایشان به معاملههای اقتصادی میپردازند. از کمپانیهای فعال این بخش میتوان Nikkei Business Publications را نام برد.
بخش Cosplay:
همیشه در TGS شاهد خلاقانهترین و زیباترین کازپلیها از دنیای بازی هستیم. ذوق و علاقهی وافر شرقیها به این موضوع و حضور پرشور آنها سبب شده تا این بخش به یکی از جذابترین بخشهای نمایشگاه بدل شود. در سال ۲۰۱۲ بزرگترین اجتماع از کازپلیهای ژاپن طی یک نمایش ۹۰ دقیقهای به راهپیمایی، رقص و اجرای نمایش در نمایشگاه پرداختند.
بخش کاری:
این بخش مختص به امور کاری شرکتها بود و عموم اجازهی ورود به آن را ندارند.
مجموعهی جمعآوری داده و فناوری Cloud:
این بخش به پیشرفت و بهبود فضای بازیهای اجتماعی و دسته جمعی میپردازد.
علاوه بر اینها گاهی اوقات سازندگان به برگزاری تورنومنتهای حرفهای در این نمایشگاه میپردازند که از جملهی آنها میتوان مسابقات انتخابی جام کپکام در سال ۲۰۱۲ و در بازی Street Fighter را نام برد. نهایتا TGS را میتوان یکی از مهمترین و جذابترین رویدادهای دنیای بازی دانست که گره خوردنش به فرهنگ زیبا و غنی شرقی جذابیت ذاتی بازیها را دو چندان میکند.