جرج اورول (George Orwell)، نویسنده و روزنامهنگار انگلیسی بود که به مبارزه با بیعدالتیهای اجتماعی و تمامیتخواهی برخواست. او بهعنوان یکی از تاثیرگذارترین نویسندگان قرن بیستم شناخته میشود و طبق گفتههای مجله تایمز (The Times)، دومین نویسنده برتر انگلیسی از سال 1945 به بعد است. آثار اورول شامل نقد ادبی، شعر و رمان میشوند. او همچنین برای مقالههایاش دربارهی سیاست، ادبیات، زبان و فرهنگ معروف بوده و تاثیر انتقادی زیادی روی درک امروزی ما از واقعیت گذاشته است.
در این مقاله، نگاهی به پنج مورد از بهترین کتابهای جرج اورول میاندازیم. پس در ادامه با پیاس آرنا همراه باشید.

در سال 1928 نویسنده جوان این کتاب هنوز جرج اورول (نام هنری او) نامیده نشده بود و اریک بلر (Eric Blair) نام داشت. او رمان آس و پاسها در پاریس و لندن را سالها قبل از مشهور شدن جهانی رمانهای مزرعهی حیوانات و 1984 نوشته بود و در آن رگههایی از استعداد ادبی، طنز و همچنین توصیفهای واقعبینانه از تجربیاتاش در کلانشهرهای اروپا، یعنی پاریس و لندن، دیده میشود. نویسنده با گرسنگی، شرایط سخت و بیرحمانه، بیتوجهای و سردی در خیابانها و خوابگاههای بیخانمانها روبهرو است. این رمان یک فریاد بلند در برابر بیعدالتیهای اجتماعی بوده که شاهد مرگ مردم به دلیل کمبود غذا و سرپناه است. شاید آس و پاسها در پاریس و لندن از شاهکارهای او نباشد، اما به همان اندازه مهم به شمار میرود. شاید این کتاب تصویر جذابی از تصورهای باورنکردنی جرج اورولی ارايه ندهد، اما در واقع یک نمایش دقیق از واقعیتی روزمره و بیرحمانه است که تلخیاش را بهصراحت انتقال داده و مستقیم در مقابل چشمان مخاطب قرار میدهد.

گوردن کامستاک، قهرمان این رمان جرج اورول که در سال 1936 منتشر شد، در مقابل ساختار سرمایهداری جامعه انگلستان در دوره میاندوجنگ قرار دارد. گوردن شغل خود در شرکتی تبلیغاتی را رها میکند، عقاید جامعهاش را رد میکند و روی نوشتن یک کتاب متمرکز میشود. او در حاشیه جامعه زندگی میکند و ارزش پول و تشکیلات آن را نمیپذیرد. رمان به آسپیدیستراها رسیدگی کن، یکی دیگر از رمانهای جرج اورولی است که شخصیت اصلی آن پس از درگیریاش با نظام غالب، آسیب دیده است. اورول با استفاده از شخصیت گوردن کامستاک به تصویر کشیدن اندیشهها و تفکرات خودش درباره قدرت پول، فاصله طبقاتی و بهرهبرداری اقتصادی از گروههای ضعیف جامعه میپردازد. بقیه شخصیتهای کتاب متناسب با پسزمینهای از محیط یک طبقه متوسط و معمولی هستند که کاملا توسط ساختار و سازوکار نظام سلب مالکیت شدهاند. گوردن سبک زندگی آنها را رد میکند و تصمیم میگیرد بخشی از نظام نباشد، تصمیمی که بهشکلی متضاد آزادی او را میگیرد. او در حاشیه جامعه نمیتواند بنویسد، نمیتواند سفر کند، عاشق شود و حتی زندگی کند. این داستان، روایتی هیجانانگیز از شخصیتی زجرکشیده است که هر فردی میتواند با او همدردی کند.

درگیر شدن اورول با جنگ داخلی اسپانیا در سال 1936 و نوشتن گزارش برای روزنامههای انگلیسی، تنها در چارچوب یک هویت روزنامهنگاری رخ نداد و او یک مشارکت فعال و واقعی در آن داشت. اورول اسلحه در دست گرفت و در خط مقدم ایستاد تا از اندیشه و باورهای خودش حمایت کند و در کنار مردم اسپانیا برای مقابله با فاشیسم و حکومت ژنرال فرانکو برخیزد. کتاب درود بر کاتالونیا شرحی از تجربیات این نویسنده در نبردی برای آزادی و تحقق دنیایی بهتر محسوب میشود.

رمان مزرعه حیوانات یک تمثیل خاص به سبک جرج اورول از تفکر استالینیسم و هر جامعه تمامیتخواه است. اورول یک هوادار سرسخت جامعهخواهی بود. او باور داشت که اتحاد جماهیر شوروی خیلی دور از یک کشور جامعهخواه واقعی است و تنها دولتی تمامیتخواه به شمار میرفت. چند سال بعد از رمان درود بر کاتالونیا، او تصمیم گرفت تجریبات و اندیشههای خود درباره این موضوع را به شیوهای شیواتر، همهجانبه و با نمادهای جذاب بنویسد. در رمان مزرعه حیوانات، دو خوک به نامهای اسنوبال و ناپلئون به دلیل اندیشههای انقلابی میجر پیر (Old Major)، خوکی که بهتازگی از دنیا رفته، یک انقلاب را با حمایت تمامی حیوانات رهبری میکنند. اربابان آنها، یعنی انسانها، مجبور به ترک مزرعه میشوند و خوکها سازماندهی یک رژیم عدالتمحور کامل را آغاز میکنند. اما مشکلی که وجود دارد، عطش ناپلئون برای قدرت است که منجر به شکلگیری یک رژیم تمامیتخواه با شعار «تمامی حیوانات باهم برابرند، اما بعضی از آنها برابرترند» میشود و هستهی اصلی داستان را شکل میدهد.

زمانی که رمان 1984 برای اولینبار چاپ شد، مردم آن را یک توصیف خیالی از جامعهای پادآرمانشهر در آینده تلقی کردند. اما اکنون بسیاری باور دارند که این جامعه متعلق به گذشته بوده و شرایط کنونی ما بسیار بدتر از این است. این رمان بدون شک یکی از بهترینهای قرن گذشته است و باورهای شخصی مردم درباره موضوع آن تاثیری روی این حقیقت نمیگذارد. در چارچوب رژیم تمامیتخواه «برادر بزرگ» (Big Brother)، همهکس و همهچیز همیشه در حال مشاهده و ضبط شدن از طریق تلویزیونهای تعاملی بیشمار هستند. همهچیز باید مطابق یک حقیقت واقعی تنظیم شود، حقیقی که توسط حزب و تنها مکانیسم نماینده آن یعنی برادر بزرگ، که کنترل کامل روی عملکرد و فهم مردم دارد، تعریف شده است. جرم بزرگ مردم، اندیشه و تفکر است؛ آزادی، کلام و احساسات باید از بین بروند و هر کسی هم که مقاومت کند اعدام میشود. این بیانیه سیاسی علیه هر نظام تمامیتخواه، به 65 زبان ترجمه شده و میلیونها نسخه از آن به فروش رفته است. برادر بزرگ، گفتارنو (Newspeak) و دوگانهباوری (Doublethink)، مفاهیم منحصربهفردی از یک ذهن فوقالعادهاند که تاریخ همیشه آنها را به یاد خواهد داشت.