انیمه «دفترچه مرگ» (Death Note)، همان انیمه‌ای است که باعث شد خیلی از ما دنیای انیمه را کشف کنیم. این مجموعه در ۴ اکتبر ۲۰۰۶ تا ۲۷ ژوئن ۲۰۰۷ پخش شد و از همان ابتدا نظر منتقدان و مخاطبان را جلب کرد. این محبوبیت برای دفترچه مرگ، دو جایزه بزرگ به همراه داشت. یکی از آن‌ها جایزه بهترین مجموعه تلویزیونی و جایزه دیگر مربوط به نمایشگاه کتاب فرانکفورت بود که دفترچه مرگ توانست در آن برنده جایزه بهترین مانگای بین المللی شود.
در نهایت از روی انیمه و مانگای دفترچه مرگ پنج اثر خلق شدند:
- فیلم یادداشت مرگ محصول سال ۲۰۰۶ به کارگردانی «شوسوکه کانکو»
- فیلم Death Note 2: The Last Name محصول سال ۲۰۰۶ به کارگردانی «شوسوکه کانکو»
- فیلم L: Change the World محصول سال ۲۰۰۸ به کارگردانی «هیدئو ناکاتا»
- فیلم Death Note: Light Up the New World محصول سال ۲۰۱۶ به کارگردانی «شینسوکه ساتو»
- فیلم دفترچه مرگ محصول سال ۲۰۱۷ به کارگردانی «آدام وینگارد»
داستان انیمه دفترچه مرگ
«لایت یاگامی» (Light Yagami)، پسری باهوش و درس‌خوان است که در عرض یک روز زندگی‌اش یا یافتن دفترچه‌ای تغییر می‌کند. نام این دفترچه، دفترچه مرگ است. در صفحات ابتدایی دفترچه به زبان انگلیسی نوشته شده است: اگر نام شخصی در دفترچه مرگ نوشته شود، آن فرد خواهد مرد. «لایت» فکر می‌کند این دفترچه یک شوخی کودکانه است، اما در نهایت آن را آزمایش می‌کند. او برای آزمایش کردن این ادعا، نام دو نفر از مجرمان را در آن می‌نویسد و می‌فهمد دفترچه مرگ به او دروغ نگفته است. او در این حین نیز صاحب اصلی دفترچه را ملاقات می‌کند که یک شینیگامی (خدای مرگ در فرهنگ ژاپن) به نام «ریوک» (Ryuk) است. لایت پس از ملاقات با ریوک، می‌داند دقیقاً از دفترچه مرگ چه خواسته‌ای دارد؛ او می‌خواهد خدای دنیای جدید شود و حاضر است هر کاری برای تحقق خواسته‌اش انجام دهد.
نگران نباشید. تمام چیزهایی که در بخش «داستان انیمه دفترچه مرگ» خواندید، قرار نیست داستان را لو دهد. شما تنها داستان قسمت اول این انیمه را خواندید. ماجرا قرار است از این هم هیجان انگیزتر بشود.
چرا دفترچه مرگ نسبت به هم‌رده‌های خود محبوب‌تر و موفق‌تر شد؟
امکان ندارد وقتی انیمه Death Note را تمام می‌کنید، دنبال تجربه دوباره هیجان آن نباشید. واقعیت این است که انیمه‌های مشابه دفترچه مرگ کم نیستند و حتی شاید از دفترچه مرگ هم بهتر باشند. این انیمه چندین سال بعد از انیمه «هیولا» (Monster) پخش شد و هیولا از نظر داستان‌پردازی یک شاهکار محسوب می‌شد. شما ممکن است در دفترچه مرگ با ضعف داستانی مواجه شوید و حس کنید در اواسط آن خلا‌هایی وجود دارند یا اتفاقاتی می‌افتند که نباید بیافتند. داستان‌پردازی در انیمه هیولا این‌گونه نیست و حتی ندانستن کوچک‌ترین جزییات باعث می‌شود پایان ماجرا را نفهمید. انیمه دفترچه مرگ هوشمندانه است، اما پیچیده نیست. انیمه هیولا برعکس دفترچه مرگ، هم هوشمندانه است و هم پیچیده. در انیمه دفترچه مرگ دو شخصیت با هم می‌جنگند و در هیولا مفاهیم با یک‌دیگر در ستیز هستند، اما در نهایت خیر و شر در قالبی سیال بین دو شخصیت مقابل یک‌دیگر قرار می‌گیرند.
انیمه دفترچه مرگ یک رقیب دیگر هم داشت. این رقیب که حدوداً همزمان با دفترچه مرگ پخش می‌شد، انیمه «کد گیاس» (Code Geass) بود. کد گیاس وارد رقابت سرسختی با دفترچه مرگ شد. داستانهای این دو انیمه زمین تا آسمان فرق دارند، اما یک نقطه مشترک این دو را در یک رده قرار می‌دهد. آن نقطه مشترک، پسری باهوش است که دوست دارد در دنیا تفاوتی ایجاد کند.
بعضی از مخاطبان دفترچه مرگ که از این انیمه لذت بردند، یکی از دلایل محبوب شدن آن را تفاوت سینماتوگرافی دفترچه مرگ با انیمه‌های معمول ژاپنی می‌دانند. این تفکر تا جایی درست است که تنها رقیب دفترچه مرگ را کد گیاس در نظر بگیریم. کد گیاس دارای شخصیت‌هایی با ظواهر غیر عادی و دور از واقعیت است. بر خلاف آن، دفترچه مرگ در دنیای امروز رخ می‌دهد و بر خلاف حالت کلیشه‌ای انیمه‌ها شخصیت‌هایی با ابعاد عادی دارد.
اما چرا هیولا نتوانست در محبوبیت از دفترچه مرگ پیشی بگیرد؟ هیولا کش آمد. مانگای آن به مراتب کم حجم‌تر از انیمه‌اش بود. این بدین معنی نیست که انیمه به مانگا وفادار نیست. حتی فریم به فریم این انیمه قابلیت تطبیق با مانگا را دارد. چیزی که باعث طولانی شدن انیمه هیولا شد، تقسیم‌بندی داستانی بود. هیولا این‌قدر قسمت‌بندی شد که به ۷۴ اپیزود رسید. دفترچه مرگ طولانی نشد و مدت پخش آن هم کوتاه بود. این یکی از مزیت‌های این انیمه نسبت به بقیه انیمه‌هایی بود که از خودش بهتر بودند.
چرا انیمه Death Note به عنوان دری برای ورود به دنیای انیمه شناخته می‌شود؟
دفترچه مرگ نه تنها سینماتوگرافی مطابق با واقعیت و تعداد اپیزودهای مناسبی دارد، بلکه نیازی به حرفه‌ای بودن در دنیای انیمه هم ندارد. بعضی اوقات ما نمی‌توانیم یک انیمه را به خوبی درک کنیم، زیرا از اشارات فرهنگی و استعاره‌ای آن بی‌اطلاع هستیم. برای مثال ما شاید ندانیم چرا «کانکی» در یک صحنه خاص از انیمه «توکیو غول» در محاصره گل‌های «هیگان بانا» است و در نهایت متوجه استعاره پنهان در آن نشویم. انیمه دفترچه مرگ هیچ پیش‌نیازی نمی‌خواهد و این‌طور نیست که اگر قبلاً از فرهنگ زبانی ژاپن بی‌اطلاع باشید یا تا حالا انیمه‌ای ندیده باشید، نتوانید آن را بفهمید.
دوبله انگلیسی این اثر هم اگرچه به پای صداگذاری ژاپنی آن نمی‌رسد، اما بهتر از حالت معمول دوبله‌های انگلیسی است. بنابراین با خیال راحت می‌توانید این اثر را با صوت انگلیسی ببینید، اما فراموش نکنید که همیشه دوبله‌های ژاپنی چیزهای بیشتری برای ارائه دارند.
دفترچه مرگ، یکی از بیش از حد تعریف و تمجید شده‌ها
به دلایلی که بالاتر ذکر کردیم، انیمه Death Note اثری شد که سرتاسر جهان آن را دیده‌اند. این اثر این‌قدر تهی از استعاره‌های فرهنگی بود که انیمه‌ای شد برای کسانی که تا حالا انیمه ندیده‌اند. همین قضیه باعث می‌شود این افراد تصور کنند با اثری مواجه هستند که در دنیای انیمه بی‌همتا است. در نتیجه این اتفاق باعث می‌شود افراد ضعف‌های داستانی دفترچه مرگ را چندان بزرگ ندانند. اما اگر این اولین انیمه شما است، در نظر داشته باشید که این انیمه، آن بتی نیست که طرفدارانش از آن ساخته‌اند. اگر از انیمه دفترچه مرگ لذت بردید، باید بدانید انیمه‌های بسیار بهتری انتظار شما را می‌کشند تا تماشایشان کنید.
این انیمه برای ژاپن ساخته نشده است، پس دنبال این نباشید که علت وقایع و رویدادها را به طور کامل بفهمید. زیرا این انیمه یک انیمه کلیشه‌ای و معمولی نیست. شاید در حالت کلی در انیمه‌های کلیشه‌ای، داستان سراغ بنیاد وقایع برود، اما در دفترچه مرگ چندان عمیق نمی‌شویم. همچنین از تاثیرات وقایع داستانی بر پس‌زمینه داستان چیزی نمی‌شنویم.
انیمه Death Note شروعی آتشین دارد. شما را وادار می‌کند تا آن را ادامه دهید و پایان ماجرا را بفهمید، اما به اواسطش که می‌رسید متوجه می‌شوید اسیر تله آن شده‌اید. شاید با ایده خوب و متفاوتی روبه‌رو شده باشیم، اما این‌طور نیست که ببینیم این ایده به خوبی تا انتهای داستان پیش می‌رود.
انیمه Death Note را از دست ندهید!
این انیمه را حتما ببینید، اما از آن انتظارات بی‌جا نداشته باشید. دفترچه مرگ شاید برای یک بار دیدن خوب باشد، اما وقت خودتان را با دوبار دیدن آن تلف نکنید. ده‌ها انیمه هم ژانر با دفترچه مرگ وجود دارند که ارزش تماشا کردن دارند. اگر دنبال انیمه‌های شبیه به دفترچه مرگ هستید، این مقاله را مطالعه کنید.
نظر شما درباره انیمه Death Note چیست؟ آیا شما نیز با تماشای آن وارد دنیای انیمه شده‌اید؟
ممنون از مقالتون.لطفا یک نقد مفصل از انیمه monster که تو همین مقاله بهش اشاره شد هم بزارید
همون طور که خودتون اشاره کردید، مانستر واقعاً نقد مفصل نیاز داره. اگر زمانی توانایی این رو داشتم که کامل بفهممش، حتماً می‌نویسم.
سلام
والا ما نفهمیدیم چرا اورریتد محسوب می‌شه، اینکه خیلی ژاپنی نیست که نشد حرف.
اما همه قبول دارند که اون اواخر یکم طولانی می‌شه و کش میاد و از هیجان می‌افتد.
داستانهای کلان مثل دث‌نوت هم لازم نیست حتما رو جزئیات خیلی مانور بدن و تمام مراحل یک کار رو نشون بدن.
قبل از این که بگم Death Note ژاپنی نیست، توضیح دادم که این عبارتی که به کار بردم یعنی نشانه فرهنگی نداره و همه فهمه. نیازی نیست حتما از نشانه‌های ژاپنی چیزی بفهمیم تا بتونیم کاملاً انیمه رو درک کنیم.
باز هم توضیح دادم که این تصور که بهترین انیمه خلق شده در کل دنیای انیمه‌ست، تصور اشتباهیه چون رقیب‌های خیلی بهتری داره. اما چون به طور جهانی پذیرفته شده که این انیمه جزو بهترین‌هاست، اورریتد محسوب می‌شه.
و این که اگر منظورتون رو از داستان کلان نفهمیدم. اگر توضیحش بدید، می‌تونیم بیشتر راجع بهش حرف بزنیم.