گمان نمیکنیم کسی که همیشه پیگیر دنیای ادبیات و سینما بوده، با جادوگر کوچکِ قهرمانی که «جی. کی. رولینگ» (J. K. Rowling) در رمانهای خود آفریده و با آن توانسته به پولدارترین نویسنده جهان تبدیل شود، یعنی هری پاتر، آشنایی نداشته باشد. رمان های هری پاتر جزو شناختهشدهترین نوشتههای جهان هستند و فروش بیش از 500 میلیون جلد در سراسر جهان، عنوان پرفروشترین رمانهای تاریخ را برایشان به دنبال داشته است. افزونبراین، فیلمهای برگرفته از این رمانها هم حسابی طرفدار دارند و فروش بسیار خوبی داشتهاند.
با توجه به موفقیت بالای رمانها و فیلمها، اینبار به سراغ رمان های هری پاتر رفتهایم تا دربارهی داستان، نویسنده، چاپاش در ایران و این که آیا باید بخوانیمشان یا خیر سخنی بگوییم. پس بیدرنگ در ادامه با پیاس آرنا همراه باشید.

رمان های هری پاتر (Harry Potter)، یک مجموعه رمانهای فانتزی به قلم جی. کی. رولینگ است و داستان جادوگر جوانی را به نام هری پاتر، و دوستاناش به نام «هرماینی گرنجر» و «رون ویزلی»، که همگی دانشآموزان مدرسه علوم و فنون جادوگری هاگوارتز هستند، بازگفت میکند. محور بنیادین داستان، دربارهی رویارویی هری پاتر با «لرد ولدمورت» است؛ جادوگر تاریکی که انگیزهی جاودانه شدن دارد و زندگی همگان را به خطر انداخته است. این رمانها شامل هفت جلد به نامهای هری پاتر و سنگ جادو، هری پاتر و تالار اسرار، هری پاتر و زندانی آزکابان، هری پاتر و جام آتش، هری پاتر و محفل ققنوس، هری پاتر و شاهزاده دورگه، و هری پاتر و یادگاران مرگ هستند.
از هنگام چاپ نخستین رمان، هری پاتر و سنگ جادو، در سال 1997، این رمانها با محبوبیت بینظیر و نقدهای مثبت فراوانی در سراسر جهان روبهرو شدند. مخاطبان گستردهای از بزرگسالان گرفته تا نوجوانان، همگی به آنها جذب شدهاند و هری پاتر را به یکی از محبوبترین نمونههای ادبیات داستانی نوجوانان تبدیل کردهاند. این رمانها، که بیشترین فروش را در تاریخ داشتهاند، به 80 زبان برگردانده شدهاند و چهار جلد آخر هم رکورد سریعترین فروش را در اختیار دارند، و این رکورد برای جلد آخر، رقم 11 میلیون نسخه در 24 ساعت بوده است.
رمان های هری پاتر سبکهایی از جمله فانتزی، درام، بلوغ، معمایی، هیجانی، ماجراجویی، وحشت و عاشقانه را در بر میگیرند و به مسائل گوناگونی سرک میکشند، تا بتوانند انواع طرفداران و خوانندهها را راضی نگه دارند. افزونبراین، به سراغ درونمایههایی مانند تعصب، فساد و جنون هم میروند، ولی بهگفتهی رولینگ، درونمایهی بنیادین آنها «مرگ» است. این مجموعه همچنین شامل اسپینآف و نمایشنامههایی هم میشود، ولی با توجه به سرنویس این نوشته، دیگر دربارهی آنها سخنی نمیگوییم.

همانگونه که گفتیم، شخصیت اصلی هری پاتر است؛ پسر اندکسنی که در شهر خیالی «لیتل وینگینگ» در شهرستان «ساری»، نزد «عمو ورنون»، «خاله پتونیا» و پسرشان، «دادلی»، زندگی میکند. او در سن یازدهسالگی پی میبرد یک جادوگر است، اگرچه روزگارِ خود را در جهان عادی افراد غیرجادویی، که «ماگل» یا «مشنگ» نام دارند، سپری میکند. جهان جادوگرها موازی با جهان مشنگهاست، بااینحال، مخفی و نهان است و بهآسانی نمیتوان وارد آن شد. توانایی جادویی هری پاتر کاملا ذاتی است و کودکانی که چنین نیروهایی دارند، به مدارس جادویی ویژه دعوت میشوند تا مهارتهای لازم را برای موفقیت در جهان جادوگرها بهدست بیاورند.
هری پاتر وارد مدرسه هاگوارتز شده و به یک دانشآموز تبدیل میشود، و هستهی بنیادین مجموعه از همینجا شکل میگیرد و بیشترِ رویدادها در همین مکان رخ میدهند. هری پاتر در درازای زندگیاش با دشواریهایی در جهان جادوگرها، و دیگر دشواریهای اجتماعی و عاطفی دستوپنجه نرم میکند و به چالشهای معمول دوران نوجوانی مانند دوستی، روابط عاشقانه، درس و مشق، اضطراب، افسردگی، تنش و فشارهای روانی، و آماده شدن برای رودررویی با سختیهای بیشتر درگیر میشود.
هر رمان یک سال از زندگی هری را به نمایش میگذارد و از سال 1991 تا 1998 به درازا میانجامد. افزونبراین، داستانهایی را از گذشته هم شاهد هستیم که بیشتر به سبب مشاهده خاطرات سایر شخصیتها بهدست هری و با کمک دستگاهی به نام «قدح اندیشه» است.
ولی مسیر هستهای این رمانها جدا از زندگی و مشکلات هری پاتر، به شخصیت خبیث لرد ولدمورت میرسد. او با تسخیر شخصیتها پا به جهان هری پاتر میگذارد و در تلاش است در برابر جادوگرها قرار بگیرد و هری پاتر و دوستان او را از بین ببرد. پس هدف بنیادین هری پاتر در این سری رمانها، رویارویی با ولدمورت و از بین بردن او است.

خوشبختانه، رمان های هری پاتر بهراحتی در ایران پیدا میشوند و برگردانها و ناشرهای گوناگونی آنها را به فارسی برگردانده و چاپ کردهاند. افزونبراین، «نشر جنگل» هم چیزی برای این مجموعه کم نگذاشته و افزونبر نسخه نوشتاری رمانها، نسخهی مصورشان را هم به زبان انگلیسی چاپ کرده تا طرفداران بتوانند قلم خود رولینگ را برای نوشتن پرفروشترین رمانهای تاریخ، که تنها از یک اندیشهی ساده در قطار مسافربری شکل گرفت، ببینند و از خواندناش لذت ببرند.
جدا از اینها، همانگونه که گفتیم، فیلمهای برگرفته از رمانها هم وجود دارند که جزو شناختهشدهترینهای تاریخ سینما هستند. این فیلمها، که با حضور ستارگانی از جمله «دنیل ردکلیف» و «اما واتسون» ساخته شدهاند، نزدیک به 8 میلیارد دلار فروش داشتهاند و توانستهاند موفقیتی درخور رمانها به دست بیاورند.
اگرچه فیلمهای هری پاتر را نمیتوان آثار خوبی تلقی کرد و افزونبر کارگردانی، نویسندگی و بازیگری نه چندان خوب، داستان و بازگویی دلچسبی هم ندارند! نخستین فیلم، که به دلیل محتوای رمان با بازیگریِ چند کودک ساخته شده، گیرایی آنچنانی ندارد و یکی از مشکلات بنیادین آن، نبود استعداد است. و این نبود استعداد تا آخرین قسمت این مجموعه ادامه دارد. هرچند، قرار نیست به سراغ خردهگیری از فیلمها برویم و انگیزهی واقعی ما، پیدا کردن دلیلی برای خواندن رمانهاست!

اگرچه، نمیتوان گمان کرد داستان فیلمها با رمانها متفاوت باشد. ولی پی بردن به همین مورد، میتواند خواندن رمانهای هری پاتر را توجیه کند. یعنی اگر رمانها را نخواندهاید ولی فیلمها را دیدهاید و گمان میکنید آثار خوبی نیستند، حال دلیلتان هر چه که باشد، بهتر است هرچه زودتر این رمانهای پرآوازه را بخوانید تا بفهمید این همه سروصدا و حمایت از بهر چیست!
اگر فیلمها را دیدهاید و با بازیگری بد، خط داستانی غیرمنطقی، حفرههای داستانی، و شخصیتهای گیجی روبهرو شدهاید که نمیتوانند جلوی هری پاتر را بگیرند تا به هفت رمان و هشت فیلم نیازی نباشد، پس خواندن رمان از واجبات است.
پس در پاسخ به این پرسش که «آیا باید رمان های هری پاتر را بخوانیم یا خیر؟»، باید بگوییم اگر شما هم میخواهید به دلیل پرآوازه و پرطرفدار بودنشان پی ببرید، «بله، باید آنها را بخوانید»، حتا اگر فیلمهایشان چنگی به دلتان نزده باشند! شاید رمانها بهراستی شگفتانگیز باشند و دلیل محبوبیت فیلمها هم برپایهی علاقهی طرفداران به رمانها به شمار برود. اگرچه این احتمال هم هست که دلیل فروش بالای رمانها، فروش بالای آنها باشد! یعنی چون شمار بسیاری پیشتر آنها را خریدهاند، اکنون همه به پیروی از آن عده به خرید رمانها میپردازند، و این چرخه همچنان ادامه دارد.
بنابراین اگر شما هم میخواهید ببینید آیا رمانها بهراستی خوب بوده و شایسته این همه سروصدا هستند، یا فیلمها را دوست داشتهاید و میخواهید رمانها را هم بخوانید، یا اگر به داستانهای فانتزی، جادوگری و ادبیات کودک و نوجوان علاقه دارید، حتما به سراغ مجموعه هری پاتر بروید. اگر هم فیلمها را دوست نداشتید، امیدواریم دستکم از رمانها خوشتان بیاید!
سلام وقتتون بخیر.
به نظرم هری پاتر یکی از شاهکارهای قرن بود و هر نوجوان یا حتی بزرگسالی باید این مجموعه رو بخونه و از دنیای شگفت انگیز خانم رولینگ لذت ببره.
فقط چند تا نکته:
1. دسته بندی سایت رو به نظرم ویرایش کنید خوب میشه (دسته بندی نشده هم انتخاب شده)
2. بعضی از قسمتهای متن زیاد فاصله یا Space خورده بودن.
ممنون از شما و موفق باشید.
سلام
کتابها از فیلمها جلوتر اند، طرفداران فیلمها که به خوبی میتونند از کتابها استفاده کنند ولی اگر سختگیری کنیم، میتوانیم ایراداتی دربیاریم ولی در کل بنظرم سرگرمکننده و خواندنی اند.
اسپم
جناب زراعتکار، در این مقاله شما اولین کسی هستید که دیدم در مقالههای اینترنتی، اون فاصلهی اول پاراگرافها رو رعایت میکند. تشکر