تحصیل و آموزش با بازی ها | بررسی عملکرد بازی ها به عنوان ابزارهای کمک آموزشی

با توسعه فناوری، ساخت بازی‌های ویدیویی جلوه‌ای متفاوت پیدا کرده و در سال‌های گذشته پژوهش‌های فراوانی پیرامون نقش بازی ها در آموزش و درمان انجام شده است. در این مطلب به مقوله آموزش با بازی های ویدیویی در مدارس می‌پردازیم.

کوین پلاکین، معلم تاریخ یکی از مدارس شهر مونترال است. او در هفته‌های گذشته قصد برگزاری یک بازدید علمی از کشور یونان را برای دانش‌آموزان خود داشت. با این وجود پاندمی کورونا تمامی برنامه‌های او را نقش بر آب کرد. دولت کبک در ماه مارس، مانند بسیاری از نهادهای حکومتی دنیا، دستور تعطیلی مدارس تا اطلاع ثانوی را صادر کرد. در این هنگام ایده جذابی به ذهن پلاکین خطور کرد. او تصمیم گرفت دانش‌آموزان خود را به توری دیجیتالی از یونان ببرد. این معلم در ابتدا قصد استفاده از فناوری واقعیت مجازی را داشت، اما در نهایت تصمیم به برنامه‌ریزی سفر تاریخی خود از دریچه یک بازی ویدیویی گرفت.

اگر به تجربه بازی Assassin’s Creed: Odyssey پرداخته باشید، می‌دانید که این عنوان علاوه بر ارائه یک ماجراجویی جذاب، هیجان‌انگیز و طولانی از یک حالت علمی و موزه‌مانند نیز برخوردار است. پلاکین از این حالت برای شناساندن یونان باستان به دانش‌آموزان خود بهره برد و آن‌ها نیز گزارش‌های خود را بر اساس تجربیات خود در بازی نگاشتند. این اولین باری نیست که از پتانسیل فراوان بازی‌های رایانه‌ای به عنوان یک ابزار آموزشی استفاده می‌شود. در گذشته آموزگاران در سراسر جهان از بازی‌هایی چون Roblox و Minecraft برای تشریح اصول علمی چون تغییرات آب و هوایی و زیست‌شناسی سلولی بهره برده‌اند. سازندگان این عناوین تلاش فراوانی در راستای تسهیل دسترسی این آموزگاران و دانش‌آموزان‌شان به بازی‌های خود کرده‌اند. بازی‌ها را می‌توان یکی از ابزارهای مورد علاقه معلمان در حفظ روند تحصیلی مدارس در دوران قرنطینه دانست.

حدود 13 سال از تولد مجموعه بازی‌های Assassin’s Creed می‌گذرد. این آثار که روایت‌گر داستان درگیری دو فرقه کهن در طول تاریخ هستند، همواره بر بازسازی‌های دقیق از دوران‌های مختلف چون رنسانس و انقلاب آمریکا تاکید داشته‌اند. سازندگان هر کدام از قسمت‌های این سری در راستای به تصویر کشیدن دقیق دوران مورد نظر خود با مورخان مشورت کرده‌اند. آن‌ها به این صورت سیاست‌ها، مناطق، مناظر و شخصیت‌های دوره‌های تاریخی مختلف را با جزییات باورنکردنی بازسازی می‌کنند. تمامی این تلاش‌ها سران کمپانی یوبی‌سافت (Ubisoft)، ناشر این مجموعه، را ترغیب به گنجاندن یک حالت آموزشی در نسخه‌های اخیر کرد. جرقه این تصمیم پس از عرضه قسمت نخست و تماس چندین معلم با یوبی‌سافت زده شد.

این کمپانی در سال 2018 حالت آموزشی مورد بحث را در بازی Assassin’s Creed: Origins گنجاند. حالت مذکور Discovery Tour نام داشته و در آن مخاطبان می‌توانند بدون مزاحمت سکانس‌های داستانی، مراحل و مبارزات به گشت و گذار در مصر باستان بپردازند. این تور شمال تمامی شهرها و مناطق تاریخی مصر در آن دوره می‌شود. حالت Discovery Tour در قسمت بعدی سری یعنی Odyssey نیز وجود داشت و این بار به بازیکنان اجازه گشت و گذار در یونان را می‌داد. همچنین محتوای جدیدی چون امتحان‌ها نیز به آن اضافه شده بودند.

بر اساس گفته‌های اتین الونیز، مدیر برند Assassin’s Creed، معلمان زیادی در روزهای گذشته با یوبی‌سافت تماس گرفته و خواستار راهنمایی در مورد نحوه اجرای بازی Odyssey شده‌اند. بسیاری از آن‌ها همچون پلاکین از طرفدارهای قدیمی این مجموعه بوده و به تجربه نسخه‌های مختلف آن پرداخته‌اند. او در گذشته از تریلرهای بازی Assassin’s Creed 3 برای تشریح انقلاب آمریکا به دانش‌آموزان خود بهره برده بود. با این وجود این نخستین باری است که او تجربه یک بازی ویدیویی را به قسمتی از برنامه کاری خود تبدیل می‌کند.

یوبی‌سافت بازی Assassin’s Creed: Odyssey را به مدت سه ماه به صورت رایگان و از طریق پلتفرم Google Stadia در اختیار این معلم تاریخ و دانش‌آموزان وی گذاشته است. استادیا یک سرویس ابری است که به کاربران خود، بدون توجه به سخت‌افزار مورد استفاده آن‌ها، اجازه تجربه بازی‌ها را می‌دهد. در حال حاضر اشتراک حرفه‌ای این سرویس به صورت رایگان در دسترس بوده و کاربران تنها با درج آدرس جی‌میل خود از امکانات آن که شامل نه بازی مختلف شده، بهره خواهند برد. البته بازی Assassin’s Creed: Odyssey بخشی از این طرح نیست.

یوبی‌سافت در هفته‌های گذشته شبکه‌ای را برای معلمان در قالب مجموعه‌ای از فروم‌ها ایجاد کرده است. این شبکه، مکانی برای اشتراک تجربیات آن‌ها از تورهای دو بازی Origins و Odyssey به حساب می‌آید. البته یوبی‌سافت تنها استودیو فعال در گسترش جنبه‌های آموزشی بازی‌های ویدیویی نبوده و در جریان پاندمی شاهد تلاش‌های بسیاری از اهالی دنیای بازی در این زمینه بوده‌ایم. برای مثال مدرسان مدارس دولتی شهر Broward County در ایالت فلوریدای آمریکا از بازی Minecraft به عنوان ابزاری آموزشی در کلاس‌های دوم الی دوازدهم استفاده می‌کنند. محبوبیت بالای این بازی در بین نسل جوان از آن پل ارتباطی بی‌نظیری بین دانش‌آموزان و معلمان ساخته است. لازم به ذکر است که مسئولین این شهر کوشش‌های فراوانی در راستای گسترش منابع و اهدای لپ‌تاپ‌ها به دانش‌آموزان نیازمند کرده‌اند.

سازندگان بازی Minecraft در سال 2016 یک حالت آموزشی (Educational) را به آن افزودند؛ حالتی که تا انتهای ماه ژوئن به صورت رایگان قابل تهیه خواهد بود. این نسخه از بازی Minecraft شامل مجموعه‌ای از برنامه‌های درسی از پیش تعیین شده بوده و به اساتید امکانات لازم جهت پرداختن به موضوعات مد نظرشان را می‌دهد. پتانسیل چنین ابزاری در انتقال موثر مفاهیم و اصول علمی به دانش‌آموزان انکارناپذیر است. علاوه بر این، اساتید می‌توانند با استفاده از یک برنامه همراه به نام Classroom Mode کنترل مستقیمی بر کلاس دیجیتالی خود داشته باشند. تمامی این‌ها نسخه آموزشی بازی Minecraft را به یک ابزار کمک‌درسی عالی تبدیل می‌کنند. معلمان ریاضی از قابلیت‌های ساخت و ساز این عنوان برای خلق مدل‌های هندسی بهره برده و اساتید علوم تجربی با استفاده از ویژگی‌های محیطی آن به خوبی تغییرات شرایط آب و هوایی را به تصویر می‌کشند. در واقع این اثر از محدودیت چندانی در زمینه آموزشی رنج نبرده و می‌توان از آن برای برگزاری مجموعه‌ای گسترده و بی‌انتها از کلاس‌های درسی استفاده کرد.

دیگر کاربرد بازی Minecraft را می‌توان امکان استفاده از آن به عنوان یک اتاق گفت و گوی مجازی دانست. معلمان به صورت هفتگی در این بازی گرد هم آمده و به مشورت با یکدیگر می‌پردازند. کاربران می‌توانند از این بازی به عنوان محل برگزاری رویدادها نیز استفاده کنند. در هفته‌های گذشته گروهی از دانش‌آموزان فارغ‌التحصیل ژاپنی، مراسم و جشن خود را در این بازی بر پا کردند و به نظر می‌رسد دانشجویان ترم آخر دانشگاه جورجیای آمریکا نیز چنین برنامه‌ای را در سر دارند.

شیوع سریع ویروس کرونا، منجر به تعطیلی مدارس اکثر نقاط دنیا شده است. سرعت بالای این تغییر بسیاری از موسسات و نهاد‌های آموزشی را با چالش‌های متعددی چون چگونگی تبدیل روند عادی سال تحصیلی به کلاس‌های مجازی مواجه کرد. در این هنگام استودیوهای بازی‌سازی پا به صحنه گذاشته و به اشکال مختلفی راه را برای این نهاد‌ها هموار کردند. یکی از این استودیوها، سازنده پلتفرم محبوب Roblox است. این پلتفرم با بیش از 120 میلیون کاربر فعال، ارزشی حدود 4 میلیارد دلار داشته و به کاربران خود اجازه ساخت بازی‌های ویدیویی شخصی آن‌ها را می‌دهد. استودیو سازنده این پلتفرم در گذشته با 170 مدرس از 35 کشور دنیا برای خلق بازی‌های آموزشی همکاری کرده بود و نتایج حاصل از آن همکاری‌ها را برای بهبود وضعیت تحصیلی مدارس در جریان پاندمی کرونا به کار بست.

این کمپانی در اوایل ماه آوریل مجموعه‌ای از وبینارهای آموزشی را به منظور آشنایی معلمان با پلتفرم خود منتشر کرد. Roblox محدودیت‌های چندانی نداشته و تمامی معلمان رشته‌ها و حوزه‌های مختلف می‌توانند از آن به منظور ادامه روند کلاس‌های آموزشی خود استفاده کنند. آن‌ها همچنین روندهای آموزشی متعددی را در این وبینارها ارائه می‌دهند. این روندها کمک فراوانی به معلمان در راستای شناسایی سیر آموزشی خود خواهند کرد.

یکی دیگر از عناوین خلاقانه‌ای که پتانسیل آموزشی فراوانی دارد، بازی Dreams ساخته استودیو مدیا مولکول (Media Molecule) است. این اثر از نظر ایده مشابه با بازی Roblox بوده و به مخاطبان اجازه ساخت بازی‌های مورد علاقه آن‌ها را می‌دهد. در واقع این دو بازی را می‌توان موتورهای بازی‌سازی با رابط کاربری جذاب و دسترسی بسیار بالا دانست. این عنوان منحصرا برای کنسول PS4 منتشر شده و مخاطبان می‌توانند در آن با استفاده از ابزارهای متنوع، بازی‌های فوق‌العاده‌ای بسازند. اعضای استودیو مدیا مولکول این بازی را یک وسیله کمک‌درسی بی‌نقص می‌دانند. بر اساس گفته‌های آن‌ها با گسترش ویروس کرونا علاقه مدرسان به استفاده از بازی Dreams به عنوان یک ابزار آموزشی افزایش قابل توجهی داشته است. قابلیت‌های متعدد و متنوع این اثر امکان استفاده از آن برای اجرای انواع و اقسام کلاس‌های درسی چون موسیقی، هندسه و زمین‌شناسی را فراهم می‌کنند. لازم به ذکر است که مدیا مولکول در همکاری با برخی از دانشگاه‌های معتبر دنیا، در حال ساخت سروری آموزشی برای بازی Dreams است؛ فرایندی که هنوز در مرحله تحقیق قرار دارد.

در نهایت مشاهده گسترش هنر هشتم و استفاده از آن به عنوان یک ابزار آموزشی، امری لذت‌بخش برای علاقه‌مندان به این عرصه است. بدون شک در سال‌های آینده شاهد توسعه جنبه‌های تحصیلی بازی‌ها خواهیم بود؛ جنبه‌هایی که می‌توانند منجر به تحول آموزش در جهان شوند. نظر شما در مورد استفاده آموزشی از بازی‌های ویدیویی چیست؟

برای مطالعه آخرین مقالات بازی همراه پی اس آرنا باشید.